Tütün beyazsineği Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi

Bemisia tabaci Genn (Tütün beyazsineği)
Tanınması:
Vücut ve kanatlar sarımsı renktedir. Ancak üzerleri beyaz ve yapışkan bir madde ile örtülüdür. Gözler birbirlerinden oldukça ayrı ve siyah renktedir. Antenler 7 segmentlidir. Ergin dişinin boyu 1.0-1.4mm uzunluktadır. Ancak erkekler dişilere oranla daha küçüktür.
Tütün beyaz sineğinin ergin ve pupası Yumurtalar 0.2-0.25mm uzunlukta ve hafif ovaldir. Yaprağa kısa bir sapcık ile bağlanır. İlk bırakıldıklarında yeşilimsi renkte ve saydamdır, daha sonra renkleri koyulaşır.
Yumurtadan yeni çıkan nimfler yeşilimsi-sarı renkte, yassı ve ovaldir. Üç çift bacakları vardır ve hareketlidirler. İkinci ve üçüncü dönem nimfler hareketsizdir, bacakları yoktur ve sarı renktedir.
Konukçuları ve Zararı:
Polifag bir zararlıdır. Çok fazla konukçusu vardır. Ancak hepsi aynı şekilde tercih edilmez.
Özellikle beslenmek ve yumurta bırakmak için sık yapraklı ve fazla gölge veren bitkileri tercih ederler. Sebzelerden en çok bulunduğu ve zarar verdiği bitkiler patates, fasulye, Cucurbitaceae bitkileri, bamya ve patlıcandır.
Ergin ve nimfler özellikle yaprakların alt yüzeylerinde bulunarak sokup emerler. Yoğun saldırılarda yapraklar sararır ve vaktinden önce dökülür. Bitkide gelişme geriler, az ve kalitesiz ürün verir.
Emilen yerlerde yaprak üzerinde sarımsı renkte lekeler oluşur, populasyon yoğun olduğu takdirde bütün lekelerin birleşerek yaprağı tamamen kapladığı görülür. Bu gibi yapraklar fotosentez yapamazlar ve kısa sürede dökülürler.
Bu direkt zararın yanı sıra nimfler bol miktarda tatlımsı madde de salgılarlar.
Yoğun saldırılarda bu tatlımsı ve yapışkan madde bitkinin her tarafını tamamıyla kaplar. Bu madde üzerinde saprofit mantarlar gelişerek siyah bir renk alır. Bu gibi bitkilerin yaprakları gerekli fotosentez görevini yapamazlar. B. tabaci’nin diğer bir zararı da, beslendiği bitkilerin pek çoğunda çeşitli virüs hastalık etmenlerini taşıyarak yaymasıdır.
Sera beyaz Sineğinin domateste zararı Biyolojisi:
Erginler genellikle yaprakların alt yüzeyinde bulunur. Yazın sıcak günlerde erginler puparium’dan çıktıktan birkaç saat sonra çiftleşmeğe başlar.
Ancak serin havalarda veya yerlerde, özellikle sonbaharda çiftleşme, çıktıktan bir kaç gün sonra olur. Parthenogenetik olarak da çoğalabilirler.
Döllenmemiş yumurtalardan yalnızca erkekler meydana gelir. Dişiler çiftleştikten birkaç gün sonra yumurta bırakmaya başlarlar.
Yumurtlamak için genç ve körpe yaprakları ve bunların da alt yüzeylerini tercih ederler. Yoğun saldırılarda yumurtalarını sürgün, yaprak sapları gibi yerler de bıraktıkları görülür.
Bir dişi yumurta bırakmadan önce, yaprak epidermisini ovipozitörü ile deler, kendini yaprağa sabitler.
Ovipozitörü ile deldiği delik içine yumurtanın sapını yerleştirir. Böylece yumurta, bitkiye sıkı bir şekilde tutturularak rüzgar, yağmur gibi etkenlerden korunmuş olurlar. Ayrıca yumurta bitki dokusundan embriyonun gelişimi için gerekli olan suyu da ozmoz yoluyla almaktadır.
Tütün beyaz sineğinin ergini, pupası ve ergin yumurta bırakırken Yumurtalar tek tek veya küçük kümeler halinde bırakılırlar.
Bir dişinin hayatı boyunca bıraktığı yumurta sayısı besin ve iklim koşullarına göre değişir. Bir dişi ortalama 160 yumurta bırakır. Yumurtadan yeni çıkan nimfler önce hızlı hareket ederler, daha sonra hareketleri yavaşlayarak kendilerini belirli bir yere styletlerini sokarak tesbit ederler.
Bundan sonra hayatlarını ergin oluncaya kadar aynı yerde geçirirler.
Bitki özsuyu emerek beslenirler. Dört nimf dönemi vardır. Uygun olan yerlerde, özellikle Tropik ve Subtropik bölgelerde diyapoza girmeden bütün yıl boyunca üremesine devam ederek yılda pek çok döl verebilir. Ülkemizde yılda 7-12 döl verebilmektedir.
Seralarında beyazsinekler en çok rastlanan zararlılar arasındadır. Seralarda domates ve hıyar bitkilerinde zararlı beyazsinek türü ilkbaharda sera beyaz sineği sonbahar üretim döneminde ise hakim tür tütün beyazsineğidir.
Bu zararlının populasyon dalgalanmasına etki eden faktörler arasında alçak veya yüksek rutubet, şiddetli yağışlar, doğal düşmanları sayılabilir. Rutubet ve gölgelik, bu zararlının populasyonunu artırmada rol oynayan önemli faktörlerden birisidir.
Ancak yaz başlangıcında veya ilkbahar sonlarında fazla rutubet ve özellikle şiddetli yağışlar populasyonun azalmasında önemli rol oynamaktadır. Aynı şekilde ülkemizde bol orandaki kış yağışları da, kışı geçirmekte olan bireylerin çoğunun ölmesine neden olmaktadır.
Savaşı
Kültürel önlemler:
Beyazsinekler kışı yabancı otlar üzerinde geçirmektedirler. Bu nedenle tarlanın çevresinde ve içindeki kışı geçirebilecekleri yabancı otların ortadan kaldırılması populasyonun önemli ölçüde azalmasını sağlar.
Nem artışı beyazsinek populasyonunu artırdığından nemi aşırı yükseltmemek için gereksiz sulamalardan kaçınılmalıdır.
Sebzelerde gereğinden fazla azotlu gübre uygulamasından kaçınılmalıdır, bitki bünyesindeki azot beyazsinek için uygun bir besi ortamıdır.
Seralarda sağlıklı fide elde edebilmek için fide döneminde bitkiyi zararlıya karşı korumalı, havalandırma açıklıkları ince tel (464µm) ile kapatılmalıdır.
Biyoteknik Savaşım:
Beyazsineğin serada varlığını belirlemek için fide dikimi ile birlikte 50-100m²’ye 1 adet gelecek şekilde sarı yapışkan tuzaklar, bitkinin 10- 15cm üzerinden asılır.
İlk ergin uçuşu belirlendikten sonra 10m²’ye 1 tuzak gelecek şekilde 3 m aralıklarla almaşık olarak tuzaklar yerleştirilir. Tuzaklar kirlendikçe yenisi ile değiştirilir

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.