JOJOBA YETİŞTİRİCİLİĞİ
Bitkisel Özellikleri
Jojoba iki evcikli bir bitkidir.
Erkek ve dişi çiçekler ayrı ayrı
bitkilerdedir.
Dişi çiçekler küçük, kokusuz veya güzel koku guddeli,
nektarsızdır.
Erkek çiçekler sarı renkli ve polen keselidir.
Çiçekler küçük
salkım halinde bitkide bulunurlar.
Döllenme ilkbahardaki kuvvetli rüzgarlarla olmaktadır.
Çiçeklerin tozlanmasından
tohumların olgunlaşmasına kadar 6-7 ay geçer, tamamen olgunlaşma Ağustos ve Ekim
aylarında gerçekleşir.
Meyve tek tohumludur.
Tohumlar tam olgunlaştığında maun
ağacı renginde koyu kahverengidir.
Yetiştiği çevre koşullarına ve bitkilere göre değişmekle birlikte tohumun
hacimce % 50 si yağdır.
Tohumun bin tane ağırlığı 900-1200 gram arasındadır.
Bitki boyu 60-90 cm
yükseklikte olmakla birlikte iyi sulama ile 2-3 m’de boylanabilir.
Kökleri ortalama 9-10 m derine iner.
Yapraklar kalın derimsi, mavimsi yeşil renkte her dem yeşil 100-200 yıllık ömre
sahip çalı formunda bir çöl bitkisidir.
Ekolojik İstekleri
Yıllık 500 mm yağış iyi bir verim için yeterlidir. Toprak
seçiciliği yoktur. Kısa süreli
(-5)-(-9) C düşük sıcaklara dayanıklıdır. 600- 1200 m yüksekliklerde yetişmektedir.
Litrede 7 gram yoğunlukta tuzlu suya dayanıklıdır.
Çoğaltılması
Jojoba, generatif (tohumla) veya vejetatif (yarı odun çelikleri) yolla
çoğaltılır.
Vejetatif üretimde generatif üretime göre daha erken verime yatmış
ve daha fazla tohum vermiştir.
Generatif (Tohumla) Üretim 25-30 cm’lik fidan poşetlerinin içine hazırlanmış
olan (1/3 toprak, 1/3 kum, 1/3 yanmış çiftlik gübresi) harç doldurulur.
Her bir
poşete 4 adet Jojoba tohumu boyunun iki katı derinlikte ekilir.
Ekim işi
Bölgelere göre değişmekle birlikte açıkta yapılacaksa Mart- Nisan aylarında
yapılmalıdır.
Hava sıcaklığına göre sulama haftada en az bir defa mümkünse damla sulama ile
yapılmalıdır.
Tohum ekiminden yaklaşık 1 ay sonra çimlenmeler başlar. İyi
gelişmiş olan bitkiler ortalama 18-24 ay sonra çiçek açar.
Çiçek yapısına göre erkek-dişi bitkiler ayrılarak teklemeler yapılır.
Şaşırtma
kayıplarını en aza indirmek için iyi gelişmiş dişi bitkilerin tarlaya dikileceği
zamana kadar çimlendiği fidan
torbasında bırakılmasına dikkat edilmelidir.
Vegetatif (Çelikle) Üretim
10-15 cm
boyunda, dört boğumlu, yarı odunsu uç çelikler alınır.
Çeliklerin alt
boğumlardaki yapraklar koparılarak üst yapraklar bırakılır.
Köklenmeye tabi
tutulacak çelikler 5 saniye süre ile 2000 ppm’lik IBA (İndol Bütirik Asit)
çözeltisi ile muamele edilip, sera ortamında
hazırlanan köklendirme tavalarına dikimleri yapılır (1/2 torf: l/2 kum).
En uygun çelik alma zamanının temmuz ayı ve en uygun hormon dozunun ise 2000 ppm
IBA olduğu tespit edilmiştir.
ÖNEMLİ NOT
Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)
BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN
BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,
TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)
1 |
PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI |
İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler.
İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
|
2 |
ORGANİK GÜBRE |
Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
|
3 |
İNSEKTİSİT |
BÖCEK İLACI
Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
4 |
FUNGUSİT
|
MANTAR İLACI
(Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç
kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
5 |
DİĞER |
Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler. |
Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.
AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN
KİREÇ ÇÖZÜCÜ |
Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.
|
DÖNÜME 1 KG
damla sulama ile |
KÖKLENDİRİCİ |
Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır.
Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır.
Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
|
|
ORGANİK GÜBRE
|
Çiçeklenmeden önce 1. uygulama,
meyve tutumunda 2. uygulama,
hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır
Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.
|
200-300 |
DEMİRLİ GÜBRE
|
En sık görülen bitki besin noksanlığıdır.
Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller
Toprak analizlerini mutlaka yaptırın |
125-150 cc |
POTASYUMLU GÜBRE |
Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir.
Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
|
|
DAMLA SULAMA |
AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM
Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı
|
2-3 kg |
ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ
Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.
Köklendirme ortamının hava nemi % 90 nın altına düştüğünde mistleme
çalışmalıdır.
Yaklaşık 8 hafta sonra köklenen çelikler, 1/3 toprak, 1/3 kum, 1/3 yanmış
çiftlik gübresi ile
doldurulmuş 25-30 cm’lik plastik torbalara şaşırtılır.
Köklenen çelikler erkek
ve dişi olmak
üzere ayrı ayrı sıralanmalı mümkün olduğunca etiketlenmelidir.
Şaşırtma kayıplarını en aza indirebilmek için büyütme ortamının rutubetini
mümkün oldukça yüksek tutmalı aşırı güneşli geçen yaz aylarında ise mutlaka
gölgelendirme yapılmalıdır. Fidan torbaları uygun damla sulama sistemi ile veya
mistleme ile sulanmalıdır.
Jojoba fidanlarının tarlaya dikim aralığı 2 X 3 m. ya da 3 X 4 m’dir. Kaliforniya’da dikim
aralığı 1.5 X 3 m dir. İstenilen dikim aralığında hazırlanmış olan fidan
çukurlarına 1/5 ya da 1/7 oranında erkek bitki tozlayıcı olarak planlanmalıdır.
Dikilen fidanlara can suyu verilmelidir. Bir dekar alana yaklaşık 175-200 bitki
düşmektedir
Jojoba Yağının Kullanım Alanları Jojoba yağı dezenfektanlar, deterjanlar,
kayganlaştırıcılar, kurutucular, emülsiyon yapıcılar, reçineler, koruyucu
kaplayıcılar, sürtünmeyi önleyiciler, güneş kremleri gibi birçok maddenin
hazırlanmasında kullanılan, monodoymamış alkoller ve asitlerin düz zincirli
kaynağıdır.
Jojoba yağı ayrıca hidrojenize edilerek mobilya, yer, ayakkabı
ve otomobil cilalarında kullanılmak üzere üretilen sert beyaz mumların yapımında
da kullanılmaktadır.
Bununla birlikte günümüzde üretilen jojoba yağının büyük bir çoğunluğu kozmetik
sanayisinde şampuan, krem ve losyonlarda kullanılmaktadır.
Jojoba yağı makine parçaları için yağlama maddesi ve otomatik transmisyonda,
kağıt kaplamada, oto ve yer cilasında, kokusuz ve akmayan mumlarda, elektrik
izolosyonunda, karbon kağıdı, tekstil, deri, vernik, boyalar, şeffaf zamklar,
plastikler, yer muşambası, kauçuk ve daha pek çok alanda kullanılmaktadır.
Farmakolojide penisilin üretiminde ve tetracyline yapımında, hayvan yemi ve %
20-30 proteini ile yüksek bir nitrojen gübresi olarak da kullanılabilmektedir.
Jojoba yağı penisilin üretiminde köpüklenmeyi önleyici madde olarak da
kullanılmaktadır.
Ayrıca yapılan çalışmalar jojoba yağı ile antibiyotik
biyosentezinin artırıldığını, balina yağındaki kadar yüksek verimde penisilin
elde edilebildiğini göstermektedir.
Aynı durum tetrasiklin üretiminde de söz
konusudur.
Yine jojoba yağı veya hidrojenize edilmiş jojoba yağı ile kaplanmış
penisilinler mide suyunda inaktivite olmaktan korunmakta ve sistem içinde
asimile edilmektedir.
Bu nedenle penisilin absorbsiyonu kolaylaşmaktadır.
Pekçok bitki, eklem romatizması ve yaralanmalar sonucunda oluşan iltihaplanma ve
şişkinliklerde tedavi amacıyla kullanılmaktadır.
Bu bitkilerin ortak özelliği myristik asit ihtiva etmeleridir. Jojoba da
myristik asit ihtiva
etmekte ve bu amaçla kullanılmaktadır.
İnsan sindirim sisteminde mumsu maddelerin kullanılamamasından dolayı jojoba
yağının yiyecek olarak kullanılması uygun görülmemektedir.
Jojoba Yağının Özellikleri
Jojoba yağı, jojoba tohumlarından elde edilen ana üründür.
Kimyasal yapı
bakımından diğer bitkisel yağlardan farklıdır ve wax olarak isimlendirilen sıvı
mum şeklindedir. Jojoba yağı uzun zincirli asit-alkol esterlerinden oluşmuştur.
Bu esterlerden % 87’si esas olarak her biri bir çift bağlı 20-22 değerli karbon
atomuna sahip olan yağ asitleri ve alkollerin kombinasyonudur.