Çeşit seçimi
Nar yetiştiriciliğinde, çeşit seçimi oldukça önemlidir.
Çeşit seçiminde dikkat edilen konular:
bölgeye adapte olmuş o yörenin iklimine, hastalıklara
dayanıklı, verimi iyi, meyveleri insanların göz zevkine ve damak tadına uygun ve taşımaya dayanıklı olması gibi özelliklere göre seçim yapılır.
Çeşit seçiminde ticari amacına göre sofralık yada endüstri çeşitlerinin yetiştirilmesine karar verilmelidir.
Ayrıca, bu çeşitlerin meyvelerinde irilik
kabuk rengi ve kalınlığı, dane rengi, yumuşak çekirdeklilik, sululuk gibi özellikleri ihtiyaca cevap verebilmelidir.
Yurt içinde sevilen nar çeşitleri
hafif mayhoş veya tatlı çekirdeksiz ve iri meyveli olanlardır.
Avrupa ya ihracat için özellikle kabuk ve dane rengi kırmızı ve mayhoş çeşitler
seçilmelidir. Arap ülkelerine ihracat için ise tatlı narlar tercih edilmelidir.
Ayrıca nar suyu veya nar ekşisi elde etmek için yine kırmızı daneli ve ekşi mayhoş narlar uygundur.
1 | PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI |
İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler. |
2 | ORGANİK GÜBRE | Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar. |
3 | İNSEKTİSİT |
BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
4 | FUNGUSİT |
MANTAR İLACI
(Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
5 | DİĞER | Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler. |
KİREÇ ÇÖZÜCÜ |
Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder. |
DÖNÜME 1 KG
damla sulama ile |
KÖKLENDİRİCİ |
Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır.
Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır. |
|
ORGANİK GÜBRE |
Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama. |
200-300 |
DEMİRLİ GÜBRE |
En sık görülen bitki besin noksanlığıdır.
Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın |
125-150 cc |
POTASYUMLU GÜBRE | Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar. | |
DAMLA SULAMA |
AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı |
2-3 kg |
İklim ve toprak istekleri bakımından seçici olmayan ve deniz seviyesinden 1000m yüksekliğe kadar hemen her yerde yetiştirilir.
Yazları sıcak ve kurak
kışları ılık ve yağışlı geçen yöreler uygundur.
Nar yıllık ortalama 500 mm lik yağış istemekle birlikte bu yağışın çoğuna ilkbaharda ihtiyaç gösterir.
Yazın yağan yağmurlar meyve kalitesini bozmakta, olgunluğa yakın dönemde yağan yağmurlar meyve kabuğunu çatlatmakta olup, bu zamanda iyi sonuç
vermemektedir.
Meyve oluşumu döneminde kuru hava koşulları en kaliteli meyvenin oluşmasını sağlayarak pazar değerini arttırmaktadır Kışları sert geçen
bölgelerde güneye yakın yönlerde don zararından kaçınmak için önlenebilir.
Bitki genellikle -10 C dereceye kadar dayanır. -15 C ve daha düşük
sıcaklıklarda dallar, -20 C de bitki zarar görür. Tropik iklimlerde her dem yeşil olmasına karşılık,
Suptropik ve ılıman bölgelerinde yaprağını dökmekte çok az bir soğuklama ihtiyacı göstermektedir.
Nar, çok çakıllı kumlu topraklardan, killi ve ağır topraklara kadar hemen her türlü değişik toprak tiplerinde yetişebilir.
Ekonomik ürün alabilmek için
en uygun topraklar; derin, tınlı, geçirgen, hafif alkali, organik maddelerce zengin olanlarıdır.
Ayrıca çok kurak ve çok nemli topraklar koşullarında da
yetişebilir.
Birçok bitki türü için zararlı olabilecek 6 milimhos/cm tuz miktarına tolerans gösterebilmekte, her iklim şartında 150 ile 200
yıl kadar
yaşayabilmektedir
Toprak alkali veya asit olabilir.
Toprağın nar yetiştiriciliğine uygunluğuna bakıldıktan sonra tesviyesi yapılmalıdır.
Öncelikle yaz aylarında pulluk tabanını kırmak için dipkazan
çekilir. Daha sonra pullukla derin sürüm yapılır.
Sonbaharda döneminde ise 40-60 cm derinlik ve çapta dikim çukurları açılır.
Çukurlar üst toprak ve yanmış çiftlik gübresi karışımıyla doldurulur, yabancı
otlar temizlenir. Narda dikim aralıkları 2 m ile 6 m arasında olmalıdır.
Bunun yanında kapama nar bahçelerinde en yaygın olarak kullanılan dikim aralıkları 2.5 x 4 veya 3 x 4 m dir.
Sıralar kuzey -güney doğrultusunda olursa
güneş ve havalanma daha iyi olacaktır. Nar bahçesi, doğrudan çelikle yada köklü fidanlarla kurulabilir.
Ancak, çeliklerin doğrudan bahçeye dikilmesi
çeşitli bakım güçlükleri ve verim kayıplarına yol açacağından nar çeliklerinin bir fidanlık parselinde köklendirilip bir yıl süreyle burada bakımları
sağlandıktan sonra boylama yapılarak bahçeye dikilmeleri daha iyi sonuç verecektir.
Nar fidanları sonbaharda yaprak dökümünden başlayarak kış ayları boyunca ve erken ilkbaharda dikilebilir.
Kışları çok soğuk geçmeyen bölgelerde sonbahar
dikimi daha uygundur. Dikim yapılırken fidanın çelik kısmında tırnak kalmışsa kesilir.
Zayıf sürgünler alınır, fazla uzun kökler kısaltılır. Sürgünün 50-60 cm den tepesi alınır.
Sürgün yeterince boylanmamış, zayıf gelişmişse dikimden hemen
sonra 2-3 göz üzerinden kesilerek gelecek yıl için kuvvetli sürgün oluşumu sağlanır.
Sonra daha önce toprak - gübre karışımı doldurulmuş çukurdan fidanın
çelik kısmının tamamı toprak içinde kalacak kadar karışım alınır.
Fidan buraya yerleştirilerek tekrar aynı toprak gübre karışımı ile takviye yapılır.
Fidan diplerindeki toprak ayakla iyice bastırılır.
Can suyu vermek üzere etrafına küçük bir çanak yapılır.
Çok rüzgarlı bölgelerde karşılıklı iki herek çapraz olarak fidana yaklaştırılarak bağlanır.
İyi bir nar fidanında kök sistemi kuvvetli teşkil etmiş olmalıdır.
Son olarak hazırlanan çanaklara en az yirmişer lt. can suyu verilerek dikim
tamamlanır, hava yağmurlu da olsa bu can suyunun verilmesi gerekmektedir.
Budama zamanı kışın ve yazın olmak üzere iki devrede gerçekleşir.
İlk yıl dikiminden sonra fidanın boyu 50- 60 cm den budanır.
Eğer fidanın boyu kısa
ise, sürgünler 2-3 göz üzerinden kesilerek kuvvetli büyüme teşvik edilir.
Çalı formunda bitki olması nedeniyle dipten farklı yönlerden çıkan 3-4 dal
seçilerek 50-60 cm2den tepeleri vurulur. Alçak taçlanmaları sağlanır.
Bunların dışında çıkan dip sürgünleri devamlı kesilir.
Şekil budamasına 2-3 yıl devam ettikten sonra, ağaç verime yatınca, meyve veren dallar uç kısımlarda olduğu için uç alma
işlemi bırakılır.
Seçilen 3-4
gövde dışında çıkan dip süpürgeleri obur ve kurumuş dallar kesilir.
Nar dikiminden itibaren 3.yılda ürün vermeye başlar. 5. ve7. yıllarda tam verime
geçer.
Uzun yıllar verim verir.
Ağaç yaşlandığı ve verim azalması başladığı zaman (20-30yıl) toprak üstü gövdeleri kesilerek yeni sürgün teşekkülü
sağlanarak gövdeler gençleştirilir.
Gübreleme yaprak ve toprak analiz sonuçlarına göre yapılmalıdır.
Bilinçli bir gübrelemenin amacı, bitkinin ihtiyaç duyduğu besin maddelerinin, gereken
miktarda ve zamanda, bitkinin alabileceği formlarda toprağa vermektir.
Eğer analiz yaptırılmadıysa ve besin elementi noksanlığı belirtileri görülmüyorsa
organik gübre verilir. Organik gübreler içinde en çok kullanılan çiftlik gübresidir.
Çiftlik gübresi hem bitki besini içerir hem de toprak ıslah edici
özelliği vardır.
İlk yıllarda ağaç başına 5-10kg çiftlik gübresi verilmeli daha sonraki verim yıllarında 40-50kg a kadar çiftlik gübresi
gövde çevresine
dal uçlarının ulaştığı mesafeye kadar serpilerek toprağa karıştırılmalıdır.
Ayrıca narlara organik gübre olarak fiğ ve bakla bitkileri dikiminden önce
veya sonraki yıllarda sıra aralarına dikilir.
Çiçeklenme döneminde sürülerek toprağa gömülür.
Narlar sıcak ve kurak hava şartlarının yanı sıra, nemli ve serin toprak şartları isterler.
Yağışların yeterli olmadığı dönemde narlarda sula şarttır.
Kaliteli ve bol ürün elde etmek ve meyvelerin çatlamasını önlemek için düzenli, sulamanın (10-15 gün arayla) önemi büyüktür.
Nar sulama zaman ve
miktarları iyi ayarlanmalıdır.
Eksik veya aşırı ya da sulamalarda meyve kabuğunda çatlamalar görülebilir.
Narlar genellikle tava ve karık usulü yöntemi ile sulanmaktadır.
Damla sulama, mini spring veya sızdırma usulü sulama narlar için idealdir.
Özellikle
odun gözlerinin sürmesi, çiçek tomurcuklarının görünmeye başlaması ve meyve gelişmesi döneminde bol miktarda sulanmalıdır.
Meyve olgunlaştığında derimden
10-15 gün önce sulama kesilmelidir.
Narlarda toprak işleme diğer meyvelerde olduğu gibi yapılır.
İlk yıllar toprak derin sürülerek mümkün olduğu kadar ağaç gelişmesine yardımcı olmak ve ot
kontrolünü sağlamak hedeflenir.
Diğer yıllarda toprak işleme ot kontrolü ve toprağın havalandırılması fazla derin olmayacak şekilde ağacın köklerine
zarar vermeden yapılmalıdır.
En önemli hastalık bazı mantarların nar meyvelerinde çürümelere sebep olmasıdır.
Bazı klasik kültürel işlemler uygulanarak hastalıklar büyük ölçüde
önlenebilir.
Olgunluğa yakın bir dönemde fungusit uygulaması yapılması depolanacak meyvelerin uzun süre çürümelerini engellemektedir.
Narların en önemli zararlıları sıçanlardır ve özellikle tatlı narlarda ve olgunluğa yakın dönemlerde zarar verirler.
Yaprak bitleri, nar beyazsineği,
unlu bit, kabuklu bitler, kırmızı örümcekler, Akdeniz meyve sineği, nar içi kurdu, toprak altı zararlıları gibi genel zararlılarda
narlarda görülür.
Narda meyve çatlaması genellikle olgunluk döneminde ortaya çıkmakta ve olgunluk ilerledikçe çatlamış meyve miktarı da artmaktadır.
Bu sorundan dolayı
yüksek miktarda verim kaybı olabilmekte, hatta % 50 ürün kaybı oluşabilmektedir.
Meyve çatlamasının kontrolü için çatlamaya dayanıklı çeşit kullanılması,
düzenli ve yeterli sulama yapılması, derimin zamanında ve birkaç defada yapılması, meyvelerin güneş ışığından korunması, aşırı azot gübrelemesinden
kaçılması ve sert budamanın yapılmaması önerilmektedir.
Narlar çeşide özgü irilik ve rengi aldığında ve kalikslerin dışa doğru kıvrılmaya başladığı devrede, bölgelere göre değişmekle birlikte genellikle
ağustos ayından başlayarak kasıma kadar uzun bir süre hasat edilir.
Hasadın geniş bir zaman periyoduna yayılması işçi bulma ve pazarlamadaki sıkışıklığa
engel olur.
Nar meyvesi sonbaharda toplandığı için halk arasında doğal olarak nemli ve serin yerlerde (kuru kum) 2-3 ay saklanmalıdır.
İdeal depo şartlarında (+5 C de %75-80 oransal nem) 2 aya kadar sağlıklı bir şekilde muhafaza mümkündür.
Narlar genellikle tek tek makasla kesilerek
hasat edilirler.
Hasattan sonra bir kısmı pazara bir kısmı depoya konularak muhafaza edilir.