Dikim de tercihen 2 yaşlı fidanlar kullanılmalıdır.
Fidanların gövdesi 8-12 mm çapında ve iyi olgunlaşmış olmalıdır.
Saçak kökler bol ve temiz (nematodsuz) olmalıdır.
Dikimde fidanlar sürgünleri 3-4 gözden kesilir.
Kivi asmalarının gövdesi kendi ağırlıklarını taşıyamadıkları için direk ve tellerle desteklenerek yetiştirilirler.
Direklere yeniden 1.60-1.80 m yüksekten 1,5 uzunluğunda bir kol bağlanır.
Bu kol üzerinden 30 cm aralıklı 5 sıra tel çekilir.
Teller sağlam ( 3 cmO ) ve paslanmaz (galvenize ) olmalıdır.
Direkler ağacı veya beton 10-12 cm çapında ve 2.20 – 2.40 m uzunluğunda olmalıdır.
Çapraz kollar ağaçtan ( 5x8 cm )veya demir / 6’lık köşebent veya 3 cmO boru) olabilir.
Sıralar kuzey ve güney uzanımında olmalıdır.
Asmalar yüzlek köklü, buna karşılık çok ve büyük yapraklı olduğundan su isteği fazladır.
Doğu Karadeniz Bölgesi dışında yağış durumuna göre Haziran-Eylül arasında sulama gerekebilir.
Bu dönemde sulama aralığı 2-7 gün arasında değişir.
Su, çok önemli yörelerde damlama, diğer yörelerde minisprik (asma altı yağmurlama ) sistemleri ile verilmelidir.
Toprak İşleme :
Kökler yüzlek ve toprak sürekli nemli olacağından toprak işleme yapılmaz veya çok yüzlek yapılır.
Birçok bahçede sıra araları otlu (yeşil örtü ) dur, sıra üzerlerinde yabancı otlar ilaçlarla kontrol edilir.
Ürün bir yaşlı, ürün çubuklarından alındığından budama ve yükleme çok önemlidir.
Asmalarda 5 yaşından sonra gelişmeye göre kış budamasında 100-400 göz bırakılır.
Çubuk uzunlukları 6-18 gözlü olabilir.
Bitkilerde sıkışıklığı azaltmak ve güneşlenmeyi artırmak için yaz budamaları da uygundur.
Kış ve yaz budamaları esasları bağcılıktakine benzer.
Asmalar topraktan her yıl fazlaca makro ve mikro besin elementleri kaldırılır.
Bunların düzenli olarak toprağa verilmesi gerekir.
Dikimden önce dekara 2-3 ton verilecek çiftlik gübresi 3-4 yıl aralarla tekrarlanmalıdır.
Kivi asmaları mineral madde noksanlıklarına duyarlıdır.
Özellikle K, Mg,Zn ve Fe noksanlıkları sık görülür.
1 | PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI |
İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler. |
2 | ORGANİK GÜBRE | Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar. |
3 | İNSEKTİSİT |
BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
4 | FUNGUSİT |
MANTAR İLACI
(Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
5 | DİĞER | Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler. |
KİREÇ ÇÖZÜCÜ |
Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder. |
DÖNÜME 1 KG
damla sulama ile |
KÖKLENDİRİCİ |
Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır.
Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır. |
|
ORGANİK GÜBRE |
Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama. |
200-300 |
DEMİRLİ GÜBRE |
En sık görülen bitki besin noksanlığıdır.
Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın |
125-150 cc |
POTASYUMLU GÜBRE | Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar. | |
DAMLA SULAMA |
AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı |
2-3 kg |
Genç Kivi asmalarının gövdeleri kış soğuklarından saman ot, çuval gibi malzeme ile korunabilir.
İlkbahar geç donlarından korunmanın en etkili yolu ile minisprik ( yağmurlama ) sistemleridir.
Ancak kış soğukları nadir olarak bitki kaybına yol açar.
Üst aksam donsa da toprak içinde ki uyur gözlerle asma tacı yenilenir.
Arı Kovanı Bulundurulması :
Etkin bir tozlama ve meyve tutumu için çiçeklenme zamanı bahçede arı kovanı bulundurulmalıdır.
Erkek çiçeklerin polenleri arılarla dişi çiçeklere taşınırlar.
Rüzgarla tozlanma çok az olur.
Hastalık ve Zararlılarla Mücadele :
Kivi asmalarının diğer bazı kültür bitkileri gibi periyodik ilaçlamayı gerektirecek hastalık ve zararlısı yoktur.
Bir çok bahçede çok az ilaçlama yapılır veya hiç yapılmaz.
Bununla birlikte çevredeki konukçu bitkilerden gelecek veya toprakta mevcut hastalık etmeni veya zararlılara karşı
dikkatli olunmalıdır.
Tesiste 2 yaşlı fidanların kullanılması halinde, dikimin 3. Yılından itibaren verim alınmaya başlanır.
Doğal olarak ilk yıllar az olan verim bitki gelişmesine paralel artar.
Asmalar tam verim yaşına 6-7 yaşında girerler.
Bitki başına verim uygun çevre ve bakım koşullarında 40-50 kg’a çıkar.
Bu durumda dekara verin de 2-3 tonu bulur.
Ancak bütün bitkilerde olduğu gibi verim ile kalite arasında denge korunlamalıdır.
Kivi son 20 yılda birçok ülkede üretimi hızla gelişen bir meyve türüdür.
Sarılıcı ve tırmanıcı bir asma türüdür. Bu yüzden direk ve tellerle desteklenerek yetiştirilir.
Ticari yetiştiricilikte büyük çoğunlukla Hayward çeşidi ve tozlayıcıları (Tomuri, Matua ) kullanılır.
Actinidia adaptasyonu geniş olan bir türdür. Bu yüzden farklı ekolojilerde yetiştirilebilir.
Yetiştiriciliğini düşük kış sıcaklıkları ( 13 C ve aşağı ), ilkbahar geç donları ve sürekli rüzgar kısıtlar.
Vegatosyon dönemi 230-260 gün sürer. Yetiştirileceği topraklar derin, süzek, az kireçli olmalıdır.
Bakım işlemlerinin en önemlisi sulama ve budamadır.
Bitkiler orta bünyeli topraklarda bile susuzluğa ancak 7-10 gün dayanabilir.
Budama ise meyve yükü ile ürün/yaprak ilişkilerini doğrudan etkilediğinden önemlidir.
Tam çiçeklenmeden 140-160 gün sonra hasat edilen kivi meyvesi, ancak olgunlaştıktan sonra yenebilir.
Pratikte genel olarak burada belirtilenlerden daha yüksek verimlere ulaşır.
Hasat olumuna gelen meyvelerde görünür bir değişiklik olmaz.
Meyve sertliğini korur, renk değişmez, tüyler dökülmez.
Diğer ülkelerde suda çözünür kuru madde en az % 6.2 olunca hasat edilir.
Bu da refraktometre ile belirlenir. Sertlik ise 8-10 kg/cm2 civarındadır.
Ancak geç hasat edilen meyvelerde kalite daha yüksektir.
Bu yüzden suda çözünür kuru madde ( SÇKM )’nin %8.5-9 da hasat edilmesi önerilir.
Hasatta meyve sapı dalda kalır, meyve sapsız toplanır.
Çiçeklenme eli hasat arasında 140-160 gün geçer.
Hasat edilen meyve hemen yenemez.
Yeme olumuna gelmesi için mutlaka olgunlaştırılması gerekir.
Olgunlaşma oda sıcaklığında ( 20 C ) 7-15 günde tamamlanır.
Yeme olumuna gelen meyvelerde sertlik 1 kğ/cm2, SÇKM de % 13.5-15 arasında bulunmalıdır.
Hasattan sonra meyveler kolaylıkla ve uzun süre depolanabilirler.
Nemli ve serin ortamda 2 aya kadar kolaylıkla saklanabilen meyveler soğuk hava depolarında (0-0.5 C sıcaklık, %90 nem) 6
aya kadar muhafaza edilebilir.
Kivi (genellikle kısaltılmış kivi dışarıdan Avustralya ve Yeni Zelanda ya) Çince bektaşi üzümü, yenilebilir dut çeşitli
türlerin odunsu üzüm cinsi Aktinidiyiler.
En yaygın çeşidinde kivi grubu ( Actinidia deliciosa 'Hayward'), tavuk yumurtası büyük büyüklüğünde ovaldir (5–8 cm uzunluğunda
ve 4,5–5,5 cm çapında).
İnce, saç benzeri, lifli, ekşi fakat yenilebilir açık kahverengi bir cilde ve küçük, siyah, yenilebilir tohum sıralarına sahip
açık yeşil veya altın eti vardır. Meyvenin tatlı ve eşsiz bir tadı olan yumuşak bir dokusu vardır.
Etimoloji
Yenilebilir meyveler, ceviz büyüklüğünde ve olgun bektaşi üzümü tadı " olarak tanımlanmıştı, Çin bektaşi üzümü ismine yol açmıştı.
1962'de Yeni Zelanda yetiştiricileri, 1974'te ticari olarak kabul edilen bir isim olan ihracat pazarlaması için "kivi" olarak
adlandırmaya başladılar.
Yeni Zelanda ve Avustralya'da "kivi" kelimesi kivi kuşunu ifade eder veya Yeni Zelandalılar için takma ad; neredeyse hiç
meyveye atıfta bulunmak için kullanılmaz.
Kivi, o zamandan beri Actinidia cinsinden ticari olarak yetiştirilen tüm yeşil kivi için ortak bir isim haline gelmiştir.
Kivi, kuzey-orta ve doğu Çin'e özgüdür.
Kivi meyvesinin ilk kaydedilen tanımı, Song hanedanlığı döneminde 12. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Genellikle vahşi doğadan toplandığından ve tıbbi amaçlar için tüketildiğinden, bitki nadiren yetiştirilir.
Kivi tarımı Çin'den 20. yüzyılın başlarında ilk ticari ekimlerin yapıldığı Yeni Zelanda'ya yayıldı.
Meyve, II. Dünya Savaşı sırasında Yeni Zelanda'da konuşlanan İngiliz ve Amerikan askerleri arasında popüler oldu ve daha sonra
ilk önce Büyük Britanya'ya ihraç edildi.
1940'larda ve 1950'lerde Yeni Zelanda'da meyve, ticari olarak uygulanabilir çeşitlerin geliştirilmesi, tarımsal uygulamalar,
nakliye, depolama ve pazarlama yoluyla tarımsal bir emtia haline geldi.
Çok üreme altın yeşil kivi meyvesi rafine ve geliştirmek için Zespri üstlendi Bitki ve Gıda Araştırmaları 1970–1999 onlarca yıl boyunca Enstitüsü (eski HortResearch). 1990 yılında, Yeni Zelanda Kivi Pazarlama Kurulu Belçika'nın Anvers kentinde Avrupa için 2010 yılında Zespri altın kivi ürününün Avrupa pazarlamasının merkezi olan bir ofis açtı.
Genel adı "Zespri" 2012'den beri Yeni Zelanda'dan gelen tüm yeşil ve altın kivi çeşitlerinin pazarlanması için kullanılmaktadır.
Actinidia cinsi yaklaşık 60 tür içerir.
Meyveleri oldukça değişkendir, ancak çoğu görünüşleri ve şekilleri nedeniyle kolayca kivi olarak kabul edilir.
Meyvenin derisi boyut, tüylülük ve renk olarak değişir.
Meyve eti renk, meyve suyu, doku ve lezzete göre değişir.
Bazı meyveler tatsız iken, diğerleri ticari çeşitlerin çoğundan daha iyi tadı vardır.
Kivi meyveleri
Kivi meyveleri, tadı ve görünümünde bulanık kivi benzeri, ancak ince, pürüzsüz yeşil bir cilde sahip yenilebilir meyve veya
üzüm boyutunda meyvelerdir.
Esas olarak üç tür tarafından üretilirler:
Actinidia arguta (hardy kiwi), A. kolomikta (Arctic kivi) ve A. polygama (gümüş asma).
Hızlı büyüyen, tırmanma sarmaşıkları, büyüme mevsimlerinde dayanıklıdırlar.
Kivi, bebek kivi, tatlı kivi, üzüm kivi veya kokteyl kivi olarak adlandırılır.
'Issai' çeşidi, kendi kendine tozlaşabilen dayanıklı kivi ve gümüş asma melezidir.
Nispeten büyük meyvesi nedeniyle ticari olarak yetiştirilen 'Issai' çoğu dayanıklı kividen daha az dayanıklıdır.
Actinidia chinensis (altın kivi), kök ekinde gaga şeklinde pürüzsüz, bronz bir cilde sahiptir.
Et rengi parlak yeşilden berrak, yoğun bir sarıya kadar değişir.
Bu tür, bazı subtropikal meyvelere benzer şekilde, A. deliciosa'ya kıyasla daha tatlı ve daha aromatiktir.
En çekici çeşitlerden biri, meyvenin merkezi etrafında kırmızı bir 'iris' ve dışarıda sarı ete sahiptir.
Sarı meyve daha yüksek bir piyasa fiyatı elde eder ve bulanık kivi meyvesinden daha az tüylü olduğundan soyulmadan tüketim için
daha lezzetlidir.
EnzaRed olarak patentlenen bu kırmızı halkalı kivi meyvesinin ticari olarak uygun bir çeşidi, Çin Hong Yang çeşidinin bir çeşididir.
'Hort16A', dünya çapında Zespri Gold olarak pazarlanan altın kivi meyveleri çeşididir .
Bu çeşit PSA bakterisi nedeniyle Yeni Zelanda'da 2010 sonundan 2013 yılına kadar önemli kayıplara uğramıştır.
Yeni bir altın kivi çeşidi olan Gold3'ün hastalığa daha dirençli olduğu bulunmuştur ve çoğu yetiştirici bu çeşide dönüşmüştür.
olarak Zespri tarafından pazarlanan 'Gold3', Sungold bir olan, oldukça önceki 'Hort16A' tatlı olarak değil ekşi, lezzet ve
'Hort16A' genellikle biraz sivri bir uca sahip değildir.
Kivi, ılıman iklimlerde yeterli yaz sıcağında yetiştirilebilir.
Bulanık kivi ( A. deliciosa ) dayanıklı olmadığında, diğer türler ikame olarak yetiştirilebilir.
Genellikle ticari tarımda, anaç, meyve taşıyan bitkiler ve tozlayıcılar için farklı ırklar kullanılır.
Bu nedenle, üretilen tohumlar ebeveynlerinin melezleri.
Tozlayıcılar ve meyve taşıyan bitkiler için aynı cinsler kullanılsa bile, meyvenin ebeveynle aynı kalitede olacağının garantisi
yoktur.
Ek olarak, fideler çiçeklenmeden önce yedi yıl alır, bu nedenle kivinin meyve taşıyor mu yoksa bir tozlaştırıcı mı olduğunu
belirlemek zaman alır.
Bu nedenle, anaç ve yeni çeşitler dışında çoğu kivi meyvesi aseksüel olarak yayılır.
Bu, meyve üreten bitkinin fidelerden yetiştirilen anaç üzerine aşılanması veya bitkinin gerçek bir çeşit olması isteniyorsa,
olgun bir bitkinin kesimlerinden yetiştirilen anaçtır.
Kivi bitkileri genellikle dioiktir, yani bir bitki ya erkek ya da dişidir.
Erkek bitkilerde polen üreten çiçekler bulunur, dişiler yumurtayı döllemek ve meyve yetiştirmek için poleni alır;
Çoğu kivi, dişi bitkiyi tozlaştırmak için bir erkek bitkisine ihtiyaç duyar.
İyi bir meyve verimi için, her üç ila sekiz dişi üzüm için bir erkek asma yeterli kabul edilir.
Bazı çeşitler kendiliğinden tozlaşabilir, ancak erkek kivi ile tozlaştıklarında bile daha büyük ve daha güvenilir bir verim üretir.
Çiçeklenme süreleri senkronize olduğu sürece, türler arası tozlaşma sıklıkla (ancak her zaman değil) başarılı olur.
Doğada, türler nektar değil, polen için çiçekleri ziyaret eden kuşlar ve yerli yaban arıları tarafından tozlaşır.
Dişi çiçekler, tozlaştırıcıları çekmek için uçlarda polen görünen sahte anterler üretir, ancak bu sahte anterler erkek
anterlerin DNA'sı ve besin değerinden yoksundur.
Kivi yetiştiricileri, ana 'kiralık' tozlayıcı olan bal arılarına güvenir.
Ancak ticari olarak yetiştirilen kivi tozlaşmak çok zordur.
Çiçekler bal arıları için çok çekici değildir, çünkü çiçekler nektar üretmez ve arılar hızla nektarlı çiçekleri tercih etmeyi öğrenir.
Ve kivi için bal arıları “çiçek sadakati” uyguladıkları için verimsiz çapraz tozlayıcılardır.
Her bal arısı, herhangi bir girişte sadece tek bir çiçek türünü ve belki de tek bir bitkinin sadece birkaç dalını ziyaret eder.
Farklı bir bitkiden (bir kadın kivi meyvesi için bir erkek gibi) ihtiyaç duyulan polen, esasen kalabalık kolonide meydana gelen çapraz tozlaşma için olmasa bile, asla ulaşamaz. Arıların tam anlamıyla çapraz yollarla yüklü olduğu kolonilerde bulunur. Bu tozlaşma sorunları ile başa çıkmak için, bazı üreticiler toplanan poleni dişi çiçekler üzerinde üfler.
En yaygın olsa da, bir doyma döllenme bal arısı popülasyonları arılar için yoğun rekabet Bu çiçeği kullanmak zorunda olduğu
(hektar başına yaklaşık 8 kovan bir konsantrasyonda bahçelerinde kovan yerleştirerek) çok büyük yapılır, uçuş mesafesi içindeki
tüm çiçekler için.
Kivi elle alınır ve hektar başına birkaç ton üretebileceğinden, sağlam zayıf yapıların destekleyebileceğinden daha fazla olduğu
için sağlam destek yapıları üzerinde ticari olarak yetiştirilir.
Bunlar genellikle ilkbaharda sulama ve donmaya karşı koruma için bir sulama sistemi ile donatılmıştır.
Kivi üzümleri, asma üzümlerine benzer şekilde kuvvetli budama gerektirir.
Meyve bir yaşında ve daha büyük bastonlarda doğar, ancak her baston yaşlandıkça üretim azalır.
Köpekler budanmalı ve üçüncü yıllarından sonra değiştirilmelidir.
Kuzey yarımkürede meyve Kasım ayında olgunlaşırken, güneyde Mayıs ayında olgunlaşır.
Dört yaşındaki bitkiler dönüm başına 14.000 lbs üretebilirken, sekiz yaşındaki bitkiler dönüm başına 18.000 lbs üretebilir.
Bitkiler maksimum 8 ila 10 yaşında üretirler.
Mevsimsel verimler değişkendir, bir mevsim asmadaki ağır mahsul genellikle ertesi mevsim hafif bir mahsul ile gelir.
uzun süre düzgün depolandığında sertleştiğinde hasat edilen meyveler.
Bu, meyvenin hasattan sonra 8 haftaya kadar piyasaya gönderilmesini sağlar.
Sert kivi oda sıcaklığında saklandığında birkaç gün ila bir hafta sonra olgunlaşır, ancak doğrudan güneş ışığında tutulmamalıdır.
Elma, armut veya muz içeren bir kağıt torbaya yerleştirildiğinde daha hızlı olgunlaşma meydana gelir.
bir kivi olgun sonra diğer meyvelerden kadar muhafaza edildiğinde çok hassas olduğu için, ancak, bu, en iyi şekilde korunur etilen böylece daha buzdolabında
aşırı olgunlaşmaya eğiliminde bunlar yayabilir gaz.
Uygun şekilde saklanırsa, olgun kivi normalde bir ila iki hafta kadar saklar. Kivi çiğ olarak yenebilir,
meyve sularına dönüştürülebilir, pişmiş mallarda kullanılabilir, etle hazırlanabilir veya garnitür olarak kullanılabilir.
Deri dahil tüm meyve, insan tüketimi için uygundur; ancak cilt dokusu nedeniyle sıklıkla atılır.
Dilimlenmiş kivi, uzun zamandır beze bazlı bir tatlı olan pavlova'da çırpılmış krema üzerine bir garnitür olarak kullanılmaktadır.
Geleneksel olarak Çin'de kivi zevk için yenilmedi, ancak çocuklara büyümelerine yardımcı olmak ve iyileşmelerine yardımcı olmak için doğum yapan kadınlara ilaç olarak verildi.
Ham kivi içeren aktinidain (aynı zamanda yazıldığından Actinidin bir ticari olarak yararlı olan) et yumuşatıcı ve muhtemelen bir
şekilde sindirime yardımcı .
Actinidain ayrıca çiğ kivi süt veya diğer süt ürünleri içeren tatlılarda kullanım için uygun değildir, çünkü enzim süt proteinlerini sindirir. Bu, jelatin bazlı tatlılar için geçerlidir, çünkü aktinindainin jelatin içindeki proteinleri çözmesi, tatlıların sıvılaştırılmasına veya katılaşmasını önlemesine neden olur.