Ürünler Yetiştiricilik Süs bitkileri Yet Hastalıklar Zararlılar İletişim
Bitkilerin, Tüm Besin İhtiyaçlarını Karşılayan En Kaliteli Gübrelerin Toptan Satışı

Domates & Yetiştiriciliği

Yetiştiricilik Bilgileri & Besin Noksanlıkları & Noksanlığın Giderilmesi & Hastalıkları & Zararlıları
Domates sıcak ve ılıman iklim sebzesidir. Yetiştirme devrelerinde ısı sıfırın altına (-2,-3 C’ye) düştüğünde bitki tamamen ölür. Fidelerin tarlaya dikilmesinde ilkbahar geç donlarının bitmesi gerekir. Domateslerde genellikle gece ve gündüz arasında 6 C ile 8 C’lik bir farkın bulunması istenir. Gündüz sıcaklığının 19-26 C, gece sıcaklığının 14-18 C olduğunda gelişim iyi olur. Döllenme olayının ısı ile çok yakın bir ilgisi vardır. Domates çiçek tozları 10 C ve daha yukarı derecelerde istenilen şekilde çimlenerek döllenme yapılabilmekte ve sıcaklık 15 C’nin altına düştüğünde meyve bağlama yüzdesi azalmaktadır. Düşük sıcaklıkta polen tozu çok az oluşur, kısmi döllenen şekilsiz meyveler meydana gelir.
Domates tohumlarının çimlenmesi için minimum 10 C, optimum 20-29 C, maksimum 36 C toprak sıcaklığı olması gerekir. 40 C’nin üzerinde ise çiçek tozları ölür ve meyve teşekkülü olmaz. Domates derin, geçirgen, su tutma özelliği iyi, humus ve besin maddelerince zengin tınlı toprakları sever. Erkencilik istendiği zaman kumlu tınlı topraklar uygundur. Toprak pH’sı 5,5-7,0 arasında, tuzsuz-az tuzlu (2,3 mS’dan az) olan topraklarda iyi yetişir. Toprakta pH=5,5’un altında ise dekara 200-500 kg kireç verilmeli, pH=7,0’nin üzerinde ise her yıl dekara 30-50 kg toz kükürt verilmelidir.
BİTKİ BESİN NOKSANLIĞI OLMASINI BEKLEMEYİN
Besin elementi eksikliği görülen bitkiler daha az dirençlidir ve çeşitli hastalıklara karşı daha duyarlıdır. Bitki besin noksanlığı görülmeden, düzenli bitki besleme yapınız. Her sene toprak analizlerinizi yaptırın. Aşağıdaki noksanlıklar görüldüğünde,

“ARAMAKTAN ÇEKİNMEYİN”

Bahçenize en uygun gübreyi seçmenize yardımcı olalım. Noksanlıkların önüne geçmek için, ilk yapraklar serçe gagası kadar olduğundan itibaren düzenli gübre kullanınız.
Noksanlıklar yaprakta görüldüğü anda müdahale edilirse noksanlık düzelebilir, noksanlık meyveye geçtiğinde geriye dönüş yoktur.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE DEMİR NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Karbonatlar, bazı meyve yetiştirme alanlarında yaygın olan yüksek pH'lı kireçli topraklarda da oluşur.
Bu topraklarda yetişen bahçelerde, özellikle ıslak koşullarda demir noksanlığı belirtileri görülme olasılığı yüksektir.
Toprakların pH'ını yükseltmek için uygulanan aşırı kireç de demir noksanlığına neden olabilir.
“Kireç kaynaklı demir klorozu” terimi, yüksek toprak pH koşullarında yetişen ağaçlarda semptomlar için sıklıkla kullanılır.
Domates yetiştiriciliğinde demir noksanlığını yönetmenin en iyi yolu sulama ve toprak pH'ını yönetmektir.
Domates yetiştiriciliğinde demir noksanlığına maruz kalan yaprakların görünümleri oldukça tipiktir.
En ince damarlar dahi yeşil kalarak bu damarlar arasındaki kısımlarda renk tamamıyla sarıya döner.
Geniş yapraklı bitkilerde yapraklar adeta sarı zemin üzerinde yeşil bir ağ manzarası gösterirler.
Domates yetiştiriciliğinde demir noksanlığını noksanlığın çok şiddetli olduğu durumlarda, damarlar da sararır.
Bazı bitkilerde yapraklarda kahverengi nekrozlar oluşabilir.
Noksanlığın çok şiddetli olması halinde yeni çıkan yapraklarda hiç klorofil bulunmadığı için yaprak beyaz bir renk alır.
Kimi zaman demir noksanlığı belirtileri magnezyum noksanlığı belirtileri ile karıştırılabilir.
Dikkat edilecek husus magnezyum noksanlığının yaşlı yapraklarda görülmesi, buna karşılık demir noksanlığının ise genç yapraklarda, bitkinin tepe kısımlarında,sürgün uçlarında görülmesidir.
Domates yetiştiriciliğinde demir noksanlığın hafif olması durumunda, en son çıkan genç yapraklar başlangıçta sarımsı yeşil olur.
Noksanlık ilerledikçe damarlar arasında renk tamamen sarıya döner. Damarlar ise kesin sınırlarla yeşil kalırlar.
Noksanlığın hafif olması durumunda, en son çıkan genç yapraklar başlangıçta sarımsı yeşil olur.
Noksanlık ilerledikçe damarlar arasında renk tamamen sarıya döner.
Damarlar ise kesin sınırlarla yeşil kalırlar.
Buğday, arpa, yulaf, mısır gibi Monokotiledon bitkilerin yapraklarında, paralel yeşil damarlar ve aralarda sarı çizgiler yaprak ucundan başlayarak uzanır.
Benzer semptom mangan noksanlığında olmakla beraber, mangan sarı - yeşil paralel çizgiler yaprağın orta kısımlarında görülür, uçlardan başlamaz.
simptom Demir noksanlığının çok tipik bir özelliği, yapraklar ne kadar genç ise semptomların o kadar şiddetli ve belirgin olmasıdır.
Diğer besin noksanlıklarından farklı olarak, demir noksanlığının bir tipik özelliği de, klorozlu yaprakların kolay kolay ölmeden canlı kalmalarıdır.
Bununla birlikte noksanlık çok çok şiddetli ise yapraklarda ölme de görülebilir.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FOSFOR NOKSANLIĞI

NoksNoksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Özellikle kireçli ve pH'i yüksek topraklarla, fazla derecede asit topraklarda bitkilerin fosfordan faydalanması zordur.
Fosfor noksanlığı, fosfora daha çok ihtiyaç duyan genç bitkilerde yaşlı bitkilere göre daha erken fark edilir.
Ayrıca vejetasyon mevsiminin başlarında soğuk (ıslak) topraklarda da fosfor noksanlığı meydana gelebilmektedir.
Fosfor noksanlığında en çok çiçek, meyve, tohum gibi generatif organlar zarar görür.
Domates yetiştiriciliğinde fosfor noksanlığı ağacın büyümesini yavaşlatır. Domates fosfor noksanlığına şiddetli reaksiyon verir.
Domates yetiştiriciliğinde fosfor noksanlığında yapraklar sert ve dik yapıda ve koyu yeşil veya mavimsi yeşil görünümdedirler.
Yaprakların altında, damar boyunca kırmızımsı menekşe renk oluşumları görülür.
Yapraklar geriye doğru kıvrılır.
Domates yetiştiriciliğinde fosfor noksanlığında yaşlı yapraklar sarıya döner, kahvemsi siyah lekeler oluşur ve erken ölürler.
Gövde ince ve lifsi bir hal alır ve gövdede koyu menekşe lekeler oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde fosfor noksanlığında çiçeklenme ve meyve tutumu zayıflar.
Meyveler küçük ve sert bir yapıda olup olgunlaşmadan, vakitsiz sararır.
Gerek inorganik gerekse organik fosfor bileşiklerinde bulunan fosfordan bitkilerin faydalanabilmesi için bunların parçalanarak fosforun, fosfat anyonlan haline dönüşmesi gerekmektedir.
Serbest halde bulunan fosfat anyonlarından bitkiler kolay yararlanmakla beraber, birçok toprak da fosfat anyonlarının serbest halde kalabilmesi güçtür.
Gübrelerle verilen fosforun dahi büyük bölümü hızla bitkilerin faydalanamayacağı formlara dönüşebilmektedir.
Özellikle kireçli ve pH'i yüksek topraklarla, fazla derecede asit topraklarda bitkilerin fosfordan faydalanması zordur.
Fosfor, bitkinin generatif organlarında diğer organlara göre daha çok bulunur.
Ayrıca fosfor bitkinin daha çok generatif gelişmesi üzerine etkili olan bir element olarak bilinir.
Fosfor noksanlığından en çok çiçek, meyve, tohum gibi generatif organlar zarar görür.
Bununla birlikte fosfor noksanlığı bitkinin vegetatif gelişmesini de olumsuz etkiler.
Fosfor noksanlığı olan bitkilerde büyüme geriler. Tahıllarda başaklanma olumsuz etkilenir.
Meyve ağaçlarında sürgün ve tomurcuk oluşumu azalır.
pH analizini mutlaka yaptırın.
Bazı mantari hastalıklarda fosforun etkisi (Prabhu vd., 2009a)
The effect of phosphorus on some fungal diseases (Prabhu vd., 2009a)
Bitki Hastalık Patojen
Buğday Sürme Urocystis tritici
Domates Erken yanıklık Alternaria solani
Hıyar Çökerten Rhizoctonia solani
Kereviz Pas Puccinia spp.
Lahana Mildiyö Peronospora parasitica
Mercimek Solgunluk Fusarium oxysporum f. sp. lentis
Mısır Sap çürüklüğü Gibberella zeae
Pamuk Kök çürüklüğü Phymatotrichum omnivorum
Pancar Çürüklük Phoma spp.
Patates Mildiyö Phytophthora infestans
Pirinç Kök çürüklüğü Sclerotium oryzae
Turunçgil, Tütün Kök çürüklüğü Thielaviopsis basicola
Üzüm Mildiyö Plasmopara viticola

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BOR NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Bor noksanlığı, bitkilerde en çok görülen mikro besin noksanlığıdır.
Dünya çapında en yaygın mikro besin noksanlığıdır ve mahsul üretiminde ve mahsul kalitesinde büyük kayıplara neden olur.
Bor, yüksek bitkilerin büyümesi için gereklidir.
Elementin birincil işlevi bitkilerde hücre duvarına yapısal bütünlük sağlamaktır.
Diğer işlevler muhtemelen plazma zarının ve diğer Metabolizma yolların bakımını içerir.
Bor, oksidasyon ve fotosentez süreçlerini aktive eder.
Domates yetiştiriciliğinde bor noksanlığında küçük genç yapraklar kalınlaşmış ve kırılabilir yapıda oluşurlar, kahverengi nekrotik lekeler vardır.
Yaşlı yapraklar sari renkli olup, kenarlarda renk kahveye dönüktür.
Gövde zayıf bir yapıya sahiptir.
Domates yetiştiriciliğinde bor noksanlığında, Noksanlığın çok şiddetli olması halinde büyüme noktaları ölür, gövdede morumsu renk oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde bor noksanlığında meyve sayısı az ve içlerinde kararma görülür.
Bor, oksidasyon ve fotosentez süreçlerini aktive eder.
Domates yetiştiriciliğinde bor noksanlığı ile, yapraklardan asimilatların hareketi bozulur ve fotosentez süreci yavaşlar, bitkilerin çiçeklenmesi ve gübrelenmesi bozulur, boş çiçekler ortaya çıkar, bazen yumurtalıklar düşer.
Tohum verimi düşer

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ÇİNKO NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

  Domates yetiştiriciliğinde çinko noksanlığının tipik belirtisi, daralmış, küçülmüş yapraklar ve Yaprakların rozetlenmesidir.
Yaprak yüzeyin de damar kenarları yeşil kalmak üzere, damar aralarında sari mozaik şeklinde lekeler oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde çinko noksanlığında ağaçlarda cüce yaprak ve bozuk yapraklar oluşur
Noksanlık çok şiddetli değilse sadece yaprakları etkiler, sürgün gelişimi normal devam eder.
Ancak noksanlık şiddetli ise sürgün gelişimi tamamen durur.
Yapraklarda kloroz, nekrotik lekeler görülür ve yapraklar bronzlaşır
Sürgünlerde meyve tomurcuğu sayısı azalır veya tamamen yok olur.
Bitkiler bodurlaşır küçülür
Domates yetiştiriciliğinde çinko noksanlığında, noksanlığı en çok görülen bitki besin maddesi çinkodur.
Bazen, yaprakların özellikle alt yüzeylerinde damar renkleri menekşe menekşemsi kahve renk alırlar.
Domates yetiştiriciliğinde çinko noksanlığında boğum aralan incelmiş ve normalin yarısı veya üçte biri oranına kısalmıştır.
Dolaysıyla bitki bodur görünümdedir. Yaşlı yaprakların kenarları bazen yukarı doğru kıvrık olur ve gayri muntazam dağılmış, sarımsı yeşil lekeli bir görüntüdedir.
Klorozlu bölgelerde sonradan beyazımsı kahve ve kahve renkli nekrotik lezyonlar oluşur ve hızlı tüm yaprak yüzeyini kaplar.
Takiben yaprak kurur ve ölür, portakal veya gri renkli görünüm almıştır.
Başlangıçta damarlar etrafında dar bir şerit halinde yeşil alan kalır.
Domates yetiştiriciliğinde çinko noksanlığında orta yapraklar oluşumundan itibaren küçüktür ve koyu yeşil renklidir, kenarları az çok yukarı doğru kıvrıktır.
Yaprak sapına ucuna doğru, yaprak iyice daralır ve kıvrılır.
Yapraklar normalden kalın ve gevrek bir yapıdadır.
Yaprak ana damarlar bazen aşağı doğru kıvrılırlar.
Yaprak tüylülüğü artar ve bunun neticesinde gümüşümsü gri yeşil bir renk sergilerler.
Meyveler küçük kızarırlar.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE POTASYUM NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Don gibi olaylarda Hücre özsuyu ozmotik potansiyelini azaltır.
Domates yetiştiriciliğinde potasyum noksanlığında, yaprak kenarlarında sarımsı kahve renkli nekrozlar oluşur, geriye doğru kıvrılma ve olgunlaşmadan dökülme görülür.
Meyveler normalden küçük, ince kabuklu ve asidik olurlar.
Domates yetiştiriciliğinde potasyum noksanlığı çeken ağaçlarda turgor basıncı düşer ve su stresi olunca bitkiler gevşek dokulu bir hal alırlar.
Domates yetiştiriciliğinde potasyum noksanlığında, kuraklığa ve dona karşı dayanıklılık zayıflar.
Aynı şekilde hastalık etmenlerine ve tuzlu toprak koşullarına karşı bitkiler çok daha duyarlı olurlar.
Bitki dokularında ve hücre organellerinde anormal gelişmeler görülür.
Bitkide ksilem ve floem dokuların oluşumu geriler.
Dokularda ligninleşme azalır.
Bunun sonucu olarak potasyum noksanlığında gövde zayıflar.
Domates yetiştiriciliğinde potasyum noksanlığında yapraklar genelde koyu yeşil renkli olup yaşlı yapraklar griye çalan yeşil renktedir.
Yaşlı yapraklarda beyazımsı açık sarı noktalar halinde nekrozlar oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde potasyum noksanlığında, gövde ince, zayıf ve noksanlığın şiddetli olduğu durumlarda pek çok tarla domateslerinde ise daha az görülen lekeli olgunluk potasyum noksanlığı ile ilgili bulunmakta ve potasyum uygulaması ile giderilmekte veya azaltılabilmektedir.
Kırk veya daha fazla enzim için kofaktör olarak potasyum (K) gereklidir.
Şeker ve nişasta oluşumu, proteinlerin sentezi, normal hücre bölünmesi ve büyümesi, organik asitlerin nötralizasyonu, stoma açıklığını kontrol ederek ve şeker kullanımının etkinliğini artırarak karbon dioksit arzını düzenleyen, çevresel stresin üstesinden gelen birçok fizyolojik fonksiyon için gereklidir.
Ürününü, meyve toplanmadan komisyonculara satan çiftçilerimiz: meyveyi büyütmek için SON POTASYUM uygulamasını komisyoncu yapsın istiyorsunuz. Fakat komisyoncu maliyetten kaçmak için potasyum uygulamasını yapmıyor. Toprak ve ağaçlar sizin, potasyum uygulanmadığı için gelecek sezonlardaki ağaç ve meyve sağlığını riske atıyorsunuz.
Bazı bakteri hastalıklarında potasyumun etkisi (Prabhu vd., 2009 b)
The effect of potassium on some bacterial diseases (Prabhu vd., 2009 b)
Bitki Hastalık Patojen
Avokado Kök çürüklüğü Phytophthora cinnamomi
Domates Bakteriyel solgunluk Pseudomonas solanacearum
Domates Mozaik Tobacco mosaic virus
Domates solgunluk hastalığı Corynebacterium michiganense
Elma Ateş yanıklığı Erwinia amylovora
Elma Meyve çürüklüğü Pezicula malicorticis
Fasulye Bakteriyel yanıklık Pseudomonas syringae
Fasulye Cercospora yaprak lekesi Mycosphaerella cruenta
Fasulye Kök çürüklüğü Rhizoctonia solani
Fasulye Mozaik Tobacco mosaic virus
Hıyar Bakteriyel solgunluk Erwinia tracheiphila
Hıyar Köşeli yaprak leke hastalığı Pseudomonas lachrymans
Ispanak Mozaik Cucumber virus
Kabak Halkalı leke Tobacco ringspot virus
Kayısı Meyve monilyası Sclerotinia fructicola
Kereviz Fusarium sararması Fusarium oxysporiumf.sp. apii
Mısır Bakteriyel solgunluk Erwinia tracheiphila
Muz Fusarium solgunluğu Fusarium oxysporum f. sp. cubense
Pamuk Kök çürüklüğü Phymatotrichum omnivorum
Pamuk Köşeli yaprak leke hastalığı Xanthomonas malvacearum
Pancar Çökerten Pythium ultimum
Patates Adi uyuz hastalığı Streptomyces scabies
Patates Mozaik Potato mosaic virüs
Patates Yaprak kıvırcıklığı virüsü Potato leafroll virus
Pirinç Bakteriyel yanıklık Xanthomonas oryzae
Şeftali Bakteriyel leke Xanthomonas pruni
Turunçgil Kahverengi meyve çürüklüğü Phytophthora parasitica
Tütün Köşeli yaprak leke hastalığı Pseudomanas angulata
Tütün Mozaik Tobacco mosaic virus

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE AZOT NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Domateste azot noksanlığı yaprakların küçük kalmasına, açık yeşil ve sarımsı renk almalarına, ileri aşamada kahverengine dönerek solmasına sebep olur.
Bitki sert ve dik bir görünümdedir.
Domates yetiştiriciliğinde azot noksanlığında gövde ince, sert ve lifsi bir yapıdadır.
Çiçekler ekseriya olgunlaşmadan dökülürler.
Domates yetiştiriciliğinde azot noksanlığında meyveler normalden küçük olurlar ve kızarmadan önce uzun bir sure açık yeşil renkli kalırlar.
Domates yetiştiriciliğinde azot noksanlığında küçük genç yapraklar kalınlaşmış ve kırılabilir yapıda oluşurlar, kahverengi nekrotik lekeler vardır.
Yaşlı yapraklar sari renkli olup, kenarlarda renk kahveye dönüktür.
Domates yetiştiriciliğinde azot noksanlığında gövde zayıf bir yapıya sahiptir.
Noksanlığın çok şiddetli olması halinde büyüme noktaları ölür, gövdede morumsu renk oluşur.
Meyve sayısı az ve içlerinde kararma görülür.
Azot noksanlığında yapraklarda görülen kloroz, bütün yaprağın homojen olarak sararması şeklinde ortaya çıkar.
Sararma ilk önce yaşlı yapraklarda görülür.
Bu nedenle akandan aşağı doğru renk açılır ve sararır.
Noksanlığın ileri devresinde ve çok şiddetli olması durumunda yapraklarda nekrozlarda görülebilir.
Azot noksanlığı bitkinin özellikle vegetatif gelişmesini olumsuz etkiler.
Yaprak, gövde sistemi oldukça zayıf olur.
Vegetatif gelişme periyodu kısalır, bitkiler erken olgulaşır.
Erken çiçek açar.
Erken yaşlanma, azotun sitokinin sentezi ve taşınması üzerine olan etkisinden kaynaklanmaktadır.
Sitokinin bitkinin kuvvetli büyümesini ve genç dönemi daha uzun sure kalmasını sağlayan bir hormondur.
Azot noksanlığında bu hormonun azalması bitkinin erken yaşlanmasına, diğer bir deyişle vegetatif gelişme periyodunun kısa olmasına neden olur.
Bazı bitki hastalıklarında azotun etkisi (Huber & Thompson, 2009)
The effect of nitrogen on some plant diseases (Huber & Thompson, 2009)
Bitki Hastalık Patojen
Mısır, fıstık Aflatoksin Aspergillus flavus
Tütün Siyah kök çürüklüğü Thielaviopsis basicola
Çilek Siyah kök çürüklüğü Rhizoctonia fragariae
Pirinç Çeltik yanıklık hastalığı Magnaporthe grisea
Domates Kök ve kök boğazı çürüklüğü Fusarium oxysporum
Üzüm Kurşuni küf Botrytis cinerea
Marul Mantarımsı kök çürüklüğü Rhizomonas suberifaciens
Patates Erken yanıklık hastalığı Alternaria solani
Buğday Kök ve kök boğazı çürüklüğü Pseudocercosporella herpotrichoides
Pamuk Yaprak leke hastalığı Alternaria macrospora

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE MAGNEZYUM NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Domates yetiştiriciliğinde magnezyum noksanlığında yaşlı yapraklarda damar aralarında, kenarlardan başlayıp içe doğru ilerleyen sararma şeklinde kloroz görülür.
Sonunda bütün yaprak sarıya döner.
Kahverengi lekeler oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde magnezyum noksanlığında yapraklar gövdeye doğru sarkar ve ölür.
Magnezyum klorofilin bir parçasıdır, bir dizi enzimin çalışmasını aktive eder, fosfor değişimine katılır.
Birçok bitkide magnezyum noksanlığı, akut yaprak noksanlığı ile birlikte damarlar arasında yaprak bıçağının klorozuna yol açar.
Magnezyum açlığı genellikle fizyolojik olarak asidik mineral gübreler kullanıldığında gözlenir, çünkü eylemleri altında özellikle hafif kumlu topraklarda magnezyumun süzülmesi artar.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE MANGAN NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Domates mangan noksanlığına oldukça duyarlı bir bitkidir.
Noksanlık kendini yapraklarda ince damarlar arasında renk açılması şeklinde belli eder.
En ince damarlar dahil, yeşil damarlar arasında, damarlarla çevrelenmiş açık renkli adacıklar halinde bir görüntü oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde mangan noksanlığı oldukça tipiktir.
Daha sonra hücrelerin ölmesi neticesinde yaz lekeler kahverengine döner.
Yaprak sapları ve gövde üzerinde de kahve ve siyah kahve renkli nekrotik lekeler oluşur.
Domates yetiştiriciliğinde mangan noksanlığında, noksanlık sürerse büyüme noktaları ölür.
Noksanlık şiddetli ise çiçek ve meyve azalır.
Meyvede şeker ve C vitamini kapsamı düşük olur.
Domates bitkisi derin köklü bir bitki olduğu için, toprağın derin sürülerek dikkatle hazırlanması gerekir.
Tarla tabanının 50 cm altında pulluk tabanı denilen geçirgen olmayan bir tabaka varsa bu tabaka sonbahar başlarında özel pulluklarla kırılmalıdır.
Sonbaharda dekara 3-4 ton iyi yanmış ahır gübresi atılarak derince sürülmesi gerekir.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE KALSİYUM NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka ""Bitki Besleme Uzmanlarından"" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

kalsiyum noksanlığı esas olarak, özellikle kış aylarında, yaprak kenarları boyunca ve ana damarlar arasında klorofilin solması ile karakterizedir.
Toprakta genellikle bitki ihtiyacını karşılamaya yetecek düzeyde kalsiyum bulunur.
Özellikle kurak ve yarı kurak bölge topraklarında yıkanma olmadığı için, fazla doygunluk oranı yüksektir.
Toprakta bulunan bazik elementler içinde kalsiyum başta gelmektedir.
Kireçli ana materyal üzerinde oluşmuş kurak bölge topraklarında kalsiyum diğer bazı besin elementlerinin, özellikle mikro elementlerin alınmasında antagonisık etki yaratacak kadar fazla bulunabilmektedir.
Türkiye topraklan da bu özellikler taşıdığından, topraktan kalsiyumlu gübreleme yapılmasına pek gerek duyulmamaktadır.
Ancak asit karakter taşıyan yerlerde kireçleme amacıyla kalsiyumlu bileşiklerin kullanılması söz konusu olmaktadır.
Bununla birlikte bazı faktörlerin etkisiyle bitkilerde kalsiyum noksanlıkları görülmektedir.
Bitkilerin meyve ve depo organlarına kalsiyum akışında ortaya çıkan azalmalar kalsiyum noksanlığına bağlı problemler yaratır.
Topraklarda genellikle ihtiyacı karşılayacak düzeyde kalsiyum bulunur.
Özellikle kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde yıkanma olmadığından Ca oranı oldukça fazladır.
Hatta bazı yerlerde diğer bazı mikro elementlerin alımını engelleyecek kadar fazla olabilmektedir.
Bu sebeple ülkemizde topraktan Ca ilavesine pek ihtiyaç duyulmaz.
Ancak yağışlı bölgelerde yıkanmanın çok fazla olduğu yerlerde topraktan Ca gübrelemesi gerekebilir.
Bazı bitki hastalıklarında kalsiyumun etkisi (Rahman & Punja, 2009)
The effect of calcium on some plant diseases (Rahman & Punja, 2009)
Bitki Hastalık Patojen
Armut Köşe çürüklüğü Phialophora malorum
Avokado Kök çürüklüğü Phytophthora cinnamomi
Biber Kurşuni küf Botrytis cinerea
Brokoli Kök uru Plasmodiophora brassicae
Buğday Çizgi hastalığı Cephalosporium gramineum
Domates Külleme Erysiphe orontii
Elma Acı çürüklük Colletotrichum gloeosporioides
Elma Alternaria çürüklüğü Alternaria spp.
Elma Botrytis çürüklüğü Botrytis cinerea
Fıstık Aflatoksin Aspergillus flavus
Fıstık Kapsül çürüklüğü Pythium myriotylum
Gül Kurşuni küf Botrytis cinerea
Havuç Güney yanıklığı Sclereotium rolfsi
Havuç Kavite lekesi Pythium coloratum
Havuç Siyah kök çürüklüğü Chalara elegans
Hıyar Kök çürüklüğü Pythium splendens
Hıyar Kurşini küf Botrytis cinerea
Kahve Yaprak lekesi Mycena citricolor
Kavun Meyve çürüklüğü Myrothecium roridum
Lahana Kök uru Plasmodiophora brassicae
Nektarin Rhizopus çürüklüğü Rhizopus stolonifer
Patates Yumuşak çürüklük Erwinia carotovora
Patlıcan Kurşini küf Botrytis cinerea
Pirinç Kılıf çürüklüğü Sarocladium oryzae
Şeftali Leucostoma kanseri Leucostoma persoonii
Şeftali Meyve monilyası Monilinia fructicola
Turunçgil Phytophthora kök çürüklüğü Phytophthora nicotianae
Üzüm Penicillium çürüklüğü Penicillium digitatum

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BAKIR NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Bitkilerin bakır ihtiyacı oldukça düşük düzeydedir.
Birçok bitkinin bakır kapsamı kuru maddede 2 - 20 ppm arasındadır.
Bitkilerde bakır noksanlığı pratikte fazla rastlanan Ar durum değildir.
Organik madde miktarı çok yüksek olan topraklarda veya pit topraklarda bakır noksanlığı görülebilmektedir.
Bunun nedeni organik maddenin bakırı çok kuvvetli bağlamasıdır.
Bakır noksanlığının sık görülmeyişinin nedeni, bitkilerin düşük olan ihtiyacını karşılayacak kadar toprakta bakır bulunması, bitkilere verilen birçok zirai mücadele ilacının önemli miktarda bakır içermesi, kullanılan gübrelerin safsızlık olarak bir miktar bakır içermeleri ve hayvan gübrelerinin bakır içermesidir.
Topraksız yetiştiricilikte, yetiştirme ortamına yeterli miktarda bakır verilmediği takdirde bakır noksanlığı görülecek ve bitki normal gelişmeyecektir.
Genel bir ortalama olarak yapraklarda 5 ppm bakır yeterli olmaktadır.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE MOLİBDEN NOKSANLIĞI

Noksanlıkları gördüğünüzde, herhangi bir gübre alarak uygulama yapmayın. Mutlaka "Bitki Besleme Uzmanlarından" yardım alın, onların önerdiği birbirini takip eden gübreleri kullanın.

Bitkiler için gerekli besin elementleri arasında toprakta en düşük miktarda bulunan molibdendir.
Normal bir tarım toprağının alınabilir molibden kapsamı çok kaba bir ortalama olarak 0.2 ppm kadardır.
Bununla birlikte bitkilerin molibden gereksinimleri çok düşük olduğundan, çoğu toprakta bulunan molibden miktarı bitkilerin gereksinimini karşılamaya yeterli olmaktadır.
Bu nedenle bitkilerde molibden noksanlığı sık görülen bir durum değildir.
Ancak asit topraklar (pH 5.5'den küçük) üzerinde yetiştirilen bitkilerde kimi hallerde molibden noksanlığı görülmektedir.
Bitkide 0.1 ppm Mo bulunması bitki için yeterli olmaktadır.
Marul, ıspanak, domates, pancar ve turunç türleri de molibdene karşı duyarlılıkları yüksek bilinirler.
Baklagil bitkilerinin kökler simbiyotik yaşayan Rhizobium bakterilerinin molibden gereksinimlerinin yüksek oil nedeniyle baklagil bitkileri için de molibdenin önemi yüksektir.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÖRÜLEN HASTALIK VE ZARARLILAR
Tomato diseases and pests
B. Solgunluk Ve Patates Kahverengi Ç
Domates
Çift
Çizgili v
Domates
Öz (Gövde) Nekrozu H
Erken
Yanıklık
Hastalığı
Domates
Yaprak
Küfü H
Domates
Mozayik
Virüsü
Domates
mildiyo
.
Domates
Lekeli
Solgunluk V
Fide Kök Çürüklüğü (Çökerten)
Hıyar
Mozayik
Virüsü
Domateste Kurşuni
Küf Hastalığı
Sebzelerde Septoria
Leke Hastalığı
Kültür Bitkilerinde Stolbur
Domatesde
Bakteriyel
Leke Hastalığı
Domateste Bakteriyel Kanser Ve Solgunluk
Patlıcangillerde Külleme
Hastalığı
.
Kök
Boğazı
Yanıklığı
Hastalığı
Sebzelerde
Beyaz
Çürüklük
.
Domateste Bakteriyel
Benek
Hastalığı
Sebzelerde
Beyaz
sinek
.
Domates
Guvesi
.
.
Domates
Pas
Akarı
.
Kırmızı
örümcekler
.
.
Sebzelerde Thripsler
.
.
Sebzelerde Yaprak
bitleri
.
Yaprak
Galeri
Sinekleri
.
Sebzelerde
Yeşil
kurt
.
Sebzelerde
Tel
kurdu
.
Sebzelerde Danaburnu
.
.
domates_2

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FİDE YETİŞTİRİCİLİĞİ
Fide yetiştiriciliğinde genel olarak ( torf, perlit, vermikulit) veya (torf, perlit, toprak) veya (yanmış hayvan gübresi, kum, toprak) gibi karışımlar kullanılır.
Yanmış hayvan gübresi, kum, toprak karışımında 1:1:1 oranı kullanılır.
Torf, perlit, toprak karışımında 2:1:1 oranı kullanılmaktadır.
Fide yetiştirme materyalinin (hayvan gübresi hariç) bir toprak fumigantı ile dezenfeksiyon edilmesi faydalıdır.
Tohum ekiminden en az 1 ay önce ilaçlama yapılmalıdır.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE TOHUM EKİMİ
Fide yetiştirme materyali tavlı ise sulamaya gerek yoktur.
Aksi halde, fide yetiştirme materyali ile doldurulmuş fide torbaları veya fide yetiştirme kaplarının iyice sulanması ve sonra tohum ekiminin yapılması gerekir.
Tohumların 3-4 saat ıslatıldıktan sonra ekilmeleri çimlenmeyi kolaylaştırır.
Tohumlar 1-3 cm. derinliğinde ekilmelidir.
Tohum ekimini takiben tekrar hafifçe sulanması faydalıdır.
Kimyasal gübreler tohum ekiminden en az 15 gün önce fide yetiştirme materyaline karıştırılması gerekir.
Tohumların çimlenmesi için en uygun toprak sıcaklığı 12-15 C olmalıdır.
Bu sıcaklıklarda tohumlar 5-13 gün içinde çimlenir.
Domates fidelerinin en uygun şaşırtılma zamanı kotiledon yapraklarının tam gelişmelerini tamamladıkları ve yere paralel oldukları zamandır.
Sağlıklı ve tam gelişmiş fideler şaşırtılmalıdır.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE FİDE DİKİMİ
Fide dikimi ilkbahar don tehlikesinin tamamen kalktığı, toprak ve hava sıcaklığı 12-15 ºC’yi bulduğu zaman yapılır.
Dikim genellikle tohum ekiminden yaklaşık 7-8 hafta sonradır.
Tarlaya dikimde çiçek açmış veya meyve tutmuş domates fideleri dikilmemelidir.
Bu gibi fidelerin gelişmeleri yavaş olup, bodur kalır, verimleri düşer.
Dikim akşama doğru yapılmalı, fideler güneş altında bekletilmemelidir.
Fideler yaklaşık 15-20 cm boylanınca genellikle dikime hazırdır.
Bölgemizde Şubat sonu Mart başından itibaren fide dikimi yapılır.
Dikimde can suyu yeteri kadar verilmeli, can suyu ile birlikte, kök ve kök boğazı hastalıklarına karşı gereken ilaçlamalar yapılmalıdır.
Domates yetiştiriciliğinde sıra arası ve üzeri aralıkları, çeşidin sırık veya yer çeşidi olmasına göre değişir.
Sırık çeşitlerde sıra arası 60-80 cm, sıra üzeri 50-60 cm, yer çeşitlerinde sıra arası 140 cm, sıra üzeri 40-50 cm olmalıdır.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE ÇAPALAMA
Fideler dikildikten 2 hafta sonra birinci çapa yapılır.
Masuralar üzerinde yetiştirilen domateslerde çapa genellikle işçiler tarafından yapılır.
Tarla tarımı şeklinde yapılan geniş sahalarda ise traktör ile çekilen çapa makinelerinden yararlanılır.
I. Çapadan 2-3 hafta sonra II. Çapa yapılır.
Bu devrede bitkiler 30-35 cm kadar boy aldıklarında sırık çeşitlerde II. Çapa ile birlikte sırık da dikilir.
Bu çapalamalar esnasında boğaz doldurma işlemi de yapılır.
II. Çapadan sonra yabani otlar ayıklanır, kaymak tabakası kırılır, toprak havalandırılır ve topraktaki nem korunur.

DOMATES YETİŞTİRİCİLİĞİNDE SULAMA
Domates nemi sever. Su noksanlığında üst yapraklar kıvrılır.
Çok nemli, ağır topraklarda ise bitkiler hastalanır.
Toprak nem noksanlığınin en duyarlı olduğu dönemler; çimlenme, çıkış, çiçeklenme ve meyve oluşumu dönemleridir.
Aşırı toprak nemi vegetatif gelişmeyi hızlandırır.
Meyveler ceviz iriliğini alıncaya kadar gerekmedikçe sulama yapılmamalı, daha sonraki devrede, yağışlı bölgelerde 2-3, kurak bölgelerde 4-5 kez sulama yapılmalıdır.
Açık tarlada, çiçeklenme dönemi içerisinde su noksanlığı, küçük meyvelerde aşırı dökülmelere neden olur.
Hasat zamanı çok sık sulama yavaş olgunlaşmaya neden olur.
Düzenli sulama yaparak domates meyvesinde meydana gelecek yarıklar önlenebilir.
Açık tarlada, karık usulü sulamada, suyun kök boğazına değmemesi için sırta dikim tercih edilmelidir.
Düzensiz sulamalarla, sıcak zamanlarda toprak kurursa güneşin topraktan yansımasıyla, kalsiyum da toprakta noksansa, özellikle toprağa yakın meyvelerin alt kısımlarında çiçek burnu çürüklüğü meydana gelir.
Böyle durumlara, kalsiyum noksansa kireç uygulaması yapılmalı, toprak yüzeyi malç (yanmış hayvan gübresi, kompost, sap, saman vb..) ile kaplanmalı, muntazam sulama yaparak, toprağın çok kurumaması sağlanmalıdır.

HASAT
Tarlada yetiştirilen domateslerde tohum ekiminden hasada kadar 80-100 gün, fide dikiminden hasada kadar 60-80 günlük bir zaman vardır.
Sofralık domatesler gönderilecek pazarın uzaklığına göre değişik olgunluk devrelerinde ve farklı dönemlerde hasat edilmektedir.
Kaliteli meyvenin, yuvarlak ve düzgün şekilli, uygun büyüklükte (kg.da 6-8 meyve) olması, renk, çekirdek evlerinin az ve küçük olması, az çekirdeklilik, çekirdek evlerindeki kaygan sıvının yeşil renkte olmaması, meyve kabuğunun yola dayanmaya elverişli kalınlık ve elastikiyette olması, meyvelerin çatlamaması, dolgun ve bol etlilik, olgun domateste de sap çukurunun etrafında yeşil rengin olmaması gerekir.
Domates, genellikle kırmızı, yenilebilir tane bitki, Solanum lycopersicumun, genel olarak bir domates bitkisi olarak bilinir.
Türler batı Güney Amerika ve Orta Amerika kökenlidir.
Evcilleştirilmesi ve ekili bir gıda olarak kullanılması, Meksika’nın yerli halklarından kaynaklanmış olabilir.
İspanyollar ilk kez domates karşılaştıktan sonra, bitkiyi Avrupa'ya getirdi.
Oradan, domates 16. yüzyılda Avrupa sömürge dünyasının diğer bölgelerine tanıtıldı.
Domates önemli bir umumi lezzet kaynağıdır.
Domates birçok yemekler, salata ve içecek soslar, içinde, çiğ ya da pişmiş çeşitli yollarla tüketilmektedir.
Domates bitkisinin birçok çeşidi, dünyanın dört bir yanındaki ılıman iklimlerde yaygın olarak yetiştirilmektedir ve seralar yılın her mevsimi boyunca domates üretimine izin vermektedir.
Domates bitkileri tipik olarak 1-3 metre yüksekliğe kadar büyür.
Yayılan ve tipik olarak desteğe ihtiyaç duyan zayıf bir gövdeye sahip sarmaşıklardır.
Belirsiz domates bitkileri olan uzun ömürlü kendi doğal yaşam, ancak yetiştirilir.
Belirli bir yükseklikte büyümeyi durduran ve bir kerede bir ürün üreten yıllık bitkilerdir.
Domatesin boyutu, çeşidine göre değişir, genişliği 0,5–4,2 cm'dir.
Botanik, domates tohumlu, çiçekli bitki . Bununla birlikte, domates bir " mutfak sebzesi " olarak kabul edilir, çünkü mutfak meyvelerinden çok daha düşük şeker içeriğine sahiptir.
Tipik olarak bir tatlı olarak değil , bir salata veya ana öğünün bir parçası olarak servis edilir .
Bu belirsizliğe sahip tek gıda kaynağı domates değildir; biber, salatalık, yeşil fasulye , patlıcan, avokado ve kabak ve kabak gibi botanik olarak meyvemsidir, ancak sebze olarak pişirilir.
Domates bitkileri, desteklenirse yerden 180 cm veya daha fazla büyüyen sarmaşıklardır, ancak dik çalı çeşitleri genellikle 100 cm uzunluğunda veya daha kısa yetiştirilir.
Belirsiz tipler, her yıl ılıman iklimlerde (aslında tropik yaylalara özgüdür) ölmekle birlikte "bitki" uzun ömürlüdür, ancak bazı durumlarda bir serada üç yıla kadar yaşayabilirler.
Belirli iklimlerde, tüm iklimlerde tek yıllıktır.
Domates bitkileri dikotlardır ve fiili büyümeyi yapan uçta bir terminal tomurcuğu ile bir dizi dallanma sapı olarak büyürler.
Bu uç sonunda budama veya çiçeklenme nedeniyle büyümeyi durdurduğunda, yanal tomurcuklar devralır ve diğer tamamen işlevsel üzümlere dönüşür.
Domates sarmaşıkları genellikle tüylüdür, yani ince kısa tüylerle kaplıdır.
Bu kıllar, özellikle asmanın orijinal köküne bağlantısı hasar görmüş veya kopmuşsa, bitkinin toprak ve nemle temas ettiği her yerde köklere dönüşerek vining işlemini kolaylaştırır.
Domates bitkilerinin çoğu bileşik yapraklara sahiptir ve düzenli yaprak (RL) bitkileri olarak adlandırılır, ancak bazı çeşitler söz konusu akrabaya benzerlikleri nedeniyle patates yaprağı (PL) tarzı olarak bilinen basit yapraklara sahiptir.
RL bitkilerinden, genetik bir mutasyonun klorofilin yaprakların bazı kısımlarından dışlanmasına neden olduğu ek renklere sahip olan, derin oluklu ve alacalı angora yaprakları gibi rugoz yaprakları gibi varyasyonlar vardır.
Yaprak sapı beş ila 9 plaketler, uzun 10-25 sm dir.
Bunların çiçekler , apikal görünen meristem, çevreleyen bir sütun oluşturan kenarlar boyunca kaynaşık anter sahip dişi organ stilini.
Yerli çeşitlerdeki çiçekler kendiliğinden döllenebilir.
Çiçekler, 1-2 cm, sarı, korolla üzerinde beş sivri lob vardır, birlikte üç ila 12 arasında bir cyme içinde doğarlar .
Her ne kadar mutfak terimleri, domates sebze olarak kabul edilir, onun meyvesi sınıflandırılır bir gerçek meyve gibi, onun eti perikarp duvarlar içeren, döllenmeden sonra bitkinin yumurtalık gelişir.
Meyve, boşluklar adı verilen tohum ve nemle dolu içi boş alanlar içerir.
Bunlar, türlere göre ekili türler arasında farklılık gösterir.
Bazı daha küçük çeşitlerin iki boşluğu vardır, küre şeklindeki çeşitlerin tipik olarak üç ila beş, biftek domatesleri çok sayıda daha küçük boşluklara sahipken, macun domatesleri çok az, çok küçük boşluklara sahiptir.
Çoğaltma için, tohumların olgun bir meyveden gelmesi ve çimlenmeden önce kurutulması veya fermente edilmesi gerekir. Genetik modifikasyon Ana madde:
Genetiği değiştirilmiş domates Genetik mühendisliği kullanılarak modifiye edilmiş domatesler geliştirildi ve şu anda hiçbiri piyasada mevcut olmasa da, geçmişte bulunuyordu.
Ticari olarak temin edilebilen ilk genetik olarak değiştirilmiş gıda, daha uzun bir raf ömrüne sahip olacak şekilde tasarlanan Flavr Savr adlı çeşitli domatesdi.
Bilim adamları, doğal ürünlerde bulunmayan, zararlılara karşı artan direnç veya çevresel stres gibi yeni özelliklere sahip domatesler geliştirmeye devam ediyorlar.
Diğer projeler, domatesleri sağlık yararları sağlayabilecek veya daha iyi beslenme sağlayabilecek maddelerle zenginleştirmeyi amaçlamaktadır.

Tarihçe
Domates batı Güney Amerika'ya özgüdür.
Vahşi versiyonlar bezelye büyüklüğündeydi.
İspanyolca olanlar onlar İspanyolca ve İtalyan gıda olarak kullanılmaya başlanmıştır Avrupa, domates tanıtıldı.
Fransa ve kuzey Avrupa'da, domates başlangıçta süs bitkisi olarak yetiştirildi.
Şüpheyle bir yiyecek olarak kabul edildi, çünkü botanikçiler onu zehirli belladonna ve ölümcül gece gölgesinin bir akrabası olarak tanıdılar.
Domatesin asidik suyunun kalay plakaları ile etkileşimi ile şiddetlendi.
Yapraklar ve olgunlaşmamış meyveler tomatin içerir, büyük miktarlarda toksik olacaktır.
Bununla birlikte, olgun meyve hiçbir tomatin içermez.
Modern ticari çeşitler
Modern bahçe ve ticari domates çeşitlerindeki zayıf tat ve şeker noksanlığı, domateslerin üremesinden eşit derecede kırmızı olgunlaşmasına neden oldu.
Bu değişiklik 20. yüzyılın ortalarında muntazam bir şekilde olgunlaşan mutant bir "u" fenotipinin keşfinden sonra meydana geldi.
Bu, çapraz bağlanmamış çeşitlerde sapın etrafında tipik yeşil halka olmadan kırmızı meyve üretmek için yaygın olarak melezlendi.
Bu özelliğin genel tanıtımından önce, çoğu domates olgunlaşma sırasında daha fazla şeker üretti ve daha tatlı ve daha lezzetliydi.
Meyvede sabitlenen toplam karbonun% 10-20'sinin normal U fenotipinin gelişen meyvesinde fotosentez ile üretilebildiğine dair kanıtlar bulunmuştur.
U genetik mutasyonu, gelişmekte olan meyvede daha düşük yoğunlukta kusurlu kloroplastlar üreten, olgunlaşmamış meyvenin daha açık yeşil rengine ve elde edilen olgun meyvede şeker birikiminin % 10-15 oranında bastırılmasına neden olan bir faktörü kodlar.
Belki de fotosentezdeki rollerinden daha önemli olan meyve kloroplastları, olgun meyvenin duyusal ve besinsel varlıkları olan ve sentezleyen ve biriktiren klorofil içermeyen kromoplastlara olgunlaşma sırasında yeniden şekillenir.
U fenotipinin koyu yeşil omuzlarındaki güçlü kloroplastlar burada faydalıdır, ancak yeşil omuzları olgun meyvenin gövdelerinin yakınında bırakmanın ve hatta sarı omuzları çatlatmanın dezavantajı, görünüşe göre yüksek sıcaklıklarda doğrudan güneş ışığında fotosentetik zincirin aşırı yüklenmesi nedeniyle oksidatif stres nedeniyle. Bu nedenle, u ve U tiplerinin avantajlarını birleştiren ticari bir çeşitliliğin genetik tasarımı ince ayar gerektirir, ancak uygulanabilir olabilir. Ayrıca, modern domates çeşitlerinin yetiştiricileri tipik olarak hastalık da dahil olmak üzere çeşitli çevresel baskılara karşı daha fazla verim, raf ömrü, boyut ve tolerans / direnç gösteren domates bitkileri üretmeye çalışırlar. Bununla birlikte, bu yetiştirme çabaları çeşitli domates meyve özellikleri üzerinde istenmeyen olumsuz sonuçlar vermiştir. Örneğin, bağlantı sürüklemesi, domates meyvesinin metabolizmasındaki değişikliklerden sorumlu olan bir olgudur.
Bağlantı sürüklemesi, geri çaprazlama sırasında bir tesise istenmeyen bir özellik veya alelin sokulmasını açıklar.
Bu özellik / alel, kromozom boyunca istenen alele fiziksel olarak bağlıdır (veya çok yakındır).
Yararlı aleli tanıtırken, fakir alelin de bitkiye dahil edilmesi olasılığı yüksektir.
Dolayısıyla, bazı özellikleri geliştirmeye çalışan ıslah çabaları (örneğin: daha büyük meyve boyutu), örneğin besin değeri ve lezzet ile ilişkili kimyasalların üretimini istemeden değiştirmiştir.
Yetiştiriciler, modern domates çeşitlerine faydalı özelliklerin sokulması için allel kaynağı olarak yabani domates türlerini kullanmaya yöneldiler.
Örneğin, yabani domates akrabaları daha yüksek miktarlarda meyve katılarına (daha fazla şeker içeriğiyle ilişkili) veya mikropların neden olduğu hastalıklara, örneğin erken yanma patojeni Alternaria solani'ye karşı direnç gibi dirençlere sahip olabilir.
Bununla birlikte, bu taktiğin, patojen direnci gibi belirli özelliklerin dahil edilmesi için, diğer uygun fenotipleri (meyve üretimi, vb.) Olumsuz etkileyebileceği için sınırlamaları vardır.


ÇEŞİTLER
Değişik meyve türleri ve farklı yetiştirme koşullarında optimum büyüme için seçilmiş çeşitli amaçlar için yetiştirilen yaklaşık 7.500 domates çeşidi vardır .
Domates çeşitleri şekil ve boyuta göre kategorilere ayrılabilir.
Biftek domates 10 cm veya daha fazla çapa sahiptir, genellikle sandviçler ve benzeri uygulamalar için kullanılır.
Barbunya şekli, daha ince derisi ve daha kısa raf ömrü ticari kullanımı pratik değildir.
Erik domatesleri veya salça domatesleri (armut domatesleri dahil), domates sosu ve macununda, konserve ve soslarda kullanım için daha düşük su / daha yüksek katı içeriği ile yetiştirilir ve genellikle 7-9 cm uzunluğunda ve 4-5 cm çap; Roma gibi - tipi domates, Sacramento Vadisi'nde önemli çeşitler . Kiraz domatesleri, küçük ve yuvarlak, genellikle tatlı domateslerdir, yabani domatesle yaklaşık 1-2 cm büyüklüğündedir. Üzüm domatesleri daha küçük ve dikdörtgen, erik domateslerinde bir varyasyon.
Campari domatesleri tatlıdır ve sulu olmaları, düşük asitlikleri ve yemek Noksanlıkleri, kiraz domateslerinden daha büyük ve erik domateslerinden daha küçük olmaları nedeniyle dikkat çekmektedir.
Tomberries, minik domates, yaklaşık 5 mm çapında Öküz otu domatesleri biftek boyutlarına kadar değişebilir ve büyük çilekler şeklindedir. Armut domatesleri armut şeklindedir ve daha zengin bir gurme ezmesi için San Marzano türlerine dayanabilir "Dilimleme" veya "küre" domatesleri, çok çeşitli işleme ve taze beslenme için kullanılan genel ticaret domatesleridir.
En yaygın olarak yetiştirilen ticari domatesler 5-6 cm çapındadır.
Domatesler de belirleyici veya belirsiz olarak sınıflandırılır.
Belirleme veya çalı türleri, bir kerede tam bir mahsul taşır ve belirli bir yükseklikte doldurur; genellikle konteyner yetiştirmek için iyi seçimlerdir. Belirli türleri bir kerede bir tarlayı hasat etmek isteyen ticari yetiştiriciler veya konserve ile ilgilenen ev yetiştiricileri tarafından tercih edilir.
Belirsiz çeşitler, donma ile öldürülene kadar asla tepeye çıkmayan ve üretmeye devam eden üzümlere dönüşür.
Sezon boyunca olgun meyve isteyen ev yetiştiricileri ve yerel pazar çiftçileri tarafından tercih edilirler.
Bir ara form olarak, bazen kuvvetli determinat veya yarı determinat olarak bilinen bitkiler vardır; bunlar belirlendiği gibi toparlanır, ancak ilk mahsulden sonra ikinci bir mahsul üretir.
Heirloom domateslerinin çoğu belirsizdir, ancak bazı belirleyici yadigarlar vardır.
Erken domatesler ve serin yaz domatesleri, gecelerin serin olduğu yerlerde bile meyve verir, bu da genellikle meyve setini caydırır.
Beta karoten ve A vitamini, içi boş domates ve domatesleri aylarca depoda saklayan çeşitler vardır.
1973 yılında, İsrail bilim adamları dünyanın ilk uzun raf ömrü ticari domates çeşitleri geliştirdi Tereke domatesleri hale gelmektedir giderek daha popüler, özellikle ev bahçıvanlar ve organik üreticiler arasında, çünkü hastalık direnci ve üretkenlik pahasına daha ilginç ve lezzetli ürünler üretme eğilimindedirler.
Bir yadigarı domates tanımı belirsiz olmakla birlikte, ticari melez aksine, tüm adres kendine verimlidir çeşitleri şunlardır cinsi karışmış ya da daha fazla 40 yıldır.
Oldukça az sayıda tohum tüccarı ve bankası çok çeşitli yadigarı tohumları sunar.
Ev çeşitleri genellikle diğer tüm niteliklerin dışlanması için lezzet için yetiştirilirken, ticari çeşitler tutarlı boyut ve şekil, hastalık ve haşere direnci, mekanize toplama ve nakliye için uygunluk ve toplamadan sonra olgunlaşma yeteneği gibi faktörler için yetiştirilir. Hibrit bitkiler yaygın kalır, çünkü daha ağır üreticiler olma eğilimindedirler ve bazen yadigarı domateslerin alışılmadık özelliklerini geleneksel ticari domateslerin sağlamlığı ile birleştirebilirler.
Modern domates çeşitlerinin çoğu pürüzsüz yüzeylidir, ancak bazı eski domates çeşitlerinin ve modern bifteklerin çoğu, hemen hemen tüm Kolomb öncesi çeşitler için ortak olabilecek bir özellik olan belirgin kaburga gösterir .
Hemen hemen tüm ticari domates çeşitleri kırmızı, bazıları da çeşitlerin - özellikle yadigarı - in üretmek meyve mavi , yeşil, sarı, turuncu, pembe, siyah, kahverengi, fildişi, beyaz ve mor.
Bu tür meyveler bakkallarda yaygın olarak bulunmaz veya fideleri tipik fidanlıklarda mevcut değildir, ancak tohum olarak satın alınabilir.
Varyasyonlar arasında çok renkli meyveler çizgili ( Yeşil Zebra ), meyvede bulanık cilt (Bulanık Şeftali, Kırmızı Domuz), çoklu renkler ( Köylü), Burracker'ın Favorisi, Lucky Cross) vb.

TOZLAŞMA
Çiçekler ve olgun meyveler aynı anda mevcut olabilir Vahşi, orijinal durumda, domatesler çapraz tozlaşma gerektirdi ; yerli çeşitlere göre kendileriyle daha uyumlu değillerdi .
Bir çiçek cihaz kendilemenin azaltmak için olduğu gibi, dişi organ yabani domates öteye dışarı bugünün çeşitlerin daha çiçeğin uzanır.
Domatesler kendi yerlerinden hareket ettikçe, geleneksel tozlayıcıları (muhtemelen bir halictid arı türü ) onlarla birlikte hareket etmedi.
Kendini doğurganlık özelliği bir avantaj haline geldi ve bu özelliği en üst düzeye çıkarmak için yerli domates çeşitleri seçildi.
Domateslerin yaptığı yaygın iddiaya rağmen, bu kendi kendine tozlaşma ile aynı değildir . Domateslerin dış yardım olmadan kötü tozlaştığı, tozlaşmanın yapay rüzgar, bitkilerin titreşimiyle desteklenmesi gerektiği sera koşullarında açıkça gösterilir (bir vibratör markası, manuel olarak kullanılan "elektrik arısı" olarak adlandırılan bir çubuktur) veya daha fazlası genellikle bugün, kültürlü yaban arısı tarafından .
bir anter , bir domates çiçek ile, içi boş bir tüp şeklinde olan polen Çoğu türde olduğu gibi yüzeyde değil, yapı içinde üretilir.
Polen, anterdeki gözeneklerden geçer, ancak çok az polen, bir tür harici kaynaklı hareket olmadan dökülür.
Polen tanelerini serbest bırakmak için ideal titreşim frekansları, bir arı ya da bal arılarının yapamayacağı buzz tozlaşması olarak bilinen bir davranışta bulunabilen orijinal yabani halictid tozlayıcı gibi bir böcek tarafından sağlanır .
Dış mekanlarda, rüzgar veya hayvanlar genellikle ticari olarak uygun ürünler üretmek için yeterli hareket sağlar.

Meyve oluşumu
Tozlaşma ve meyve oluşumu mayoz bölünmeye bağlıdır .
Mayoz, anter içindeki diploid mikrogözenekli anne hücrelerinin haploid polen tanelerine yol açtığı ve yumurtalık içinde bulunan ovüllerdeki megaspor ana hücrelerin haploid çekirdeklere yol açtığı süreçlerin merkezidir.
Polen ve ovülden (döllenme) haploid çekirdeklerin birleşmesi, kendi kendine veya çapraz tozlaşma ile ortaya çıkabilir.
Döllenme, ortaya çıkan tohum içinde bir embriyoya dönüşebilen diploid bir zigot oluşumuna yol açar.
Yumurtalık içindeki tekrarlanan gübrelere, domates meyvesini oluşturmak için yumurtalığın olgunlaşması eşlik eder.

Topraksız ve seracılık
Domatesler genellikle daha soğuk iklimlerde seralarda yetiştirilir ve İngiliz 'Moneymaker' ve Sibirya'da yetiştirilen bir dizi çeşit kapalı alanda yetiştirmek için özel olarak yetiştirilir.
Daha ılıman iklimlerde, gelecek nakil için kış sonlarında seralarda tohumlara başlamak nadir değildir.
Büyük dönümlük ticari seralarda ve işletme sahibi tek başına veya çok bölmeli seralarda sera domates üretimi artıyor ve tarlada yetiştirilen meyvenin mevcut olmadığı yılın o zamanlarında meyve veriyor.
Daha küçük boyutlu meyveler (vişne ve üzüm) veya küme domatesleri (asmadaki meyve) büyük ticari sera operatörleri için tercih edilen meyvedir, biftek çeşitleri ise sahibi-operatör yetiştiricilerinin tercihidir.

Toplama ve olgunlaşma
Nakliye ve depolamayı kolaylaştırmak için, domatesler genellikle olgunlaşmamış (yeşil) olarak alınır ve etilen ile depoda olgunlaştırılır.
Olgunlaşmamış domates sağlam.
Olgunlaştıkça kırmızı veya turuncu renkte olan ve dokunuşa hafifçe yumuşak olan olgun duruma ulaşana kadar yumuşarlar.
Etilen olgunlaşma sürecini başlatmak için, moleküler işaret olarak hareket eden bir çok meyve üretmek bir hidrokarbon gaz, bir.
Bu şekilde olgunlaşan domatesler daha uzun kalma eğilimindedir, ancak bitkiye olgunlaşan domateslerden daha zayıf bir lezzet ve daha az nişasta dokusuna sahiptir.
Çeşitliliğe bağlı olarak diğer olgun domateslerin koyu kırmızılarından daha pembe veya turuncu olan renkleri ile tanınabilirler.
Domates ( "kare domates") bir makine hasat çeşitli tarafından 1950'li yıllarda geliştirilen California Üniversitesi Davis 'in Gordie C. Hanna , uygun bir biçerdöverin gelişmesi ile birlikte, domates büyüyen sanayide devrim, .
Bu tip domates ticari olarak domates, domates sosu ve domates salçası işleyen ve işleyebilen bitkilerin yakınında yetiştirilir.
Olgunlaştıklarında hasat edilirler ve toplandıklarında lezzetlidirler.
12 ila 14 haftalık bir sezon boyunca günde 24 saat, haftada yedi gün hasat edilir ve hemen aynı programda çalışan paketleme tesislerine taşınırlar.
California bu tür ticari domates üretiminin merkezidir ve dünyada üretilen işlenmiş domateslerin yaklaşık üçte birini üretmektedir.
1994 yılında, Calgene , raf ömrünü tehlikeye atmadan asma olgunlaştırılabilen FlavrSavr adlı genetik olarak değiştirilmiş bir domates tanıttı . Bununla birlikte, ürün ticari olarak başarılı değildi ve sadece 1997'ye kadar satıldı. Yavaş olgunlaşan domates çeşitleri, olgunlaşmamış bir çeşidi sıradan çeşitlerle geçerek geliştirilmiştir.