Çay supturopik iklim bitkisidir. Ülkemizin çay bölgeleri supturopik iklim bölgesi değilse de mikroklima olduğu için buralarda çay
yetiştirilebilmektedir.
Çay kuzey yarım kürede 42 0 enlem ile Güney yarım kürede 300 enleme kadar yetişir.
Çayın yetiştiği bölgelerde ısı 0 C altına düşmemelidir. Isı -15 C altına düşerse çay tamamen donar.
Çin melezleri -14 C dayanabilirler.
Kuraklık olmamak şartıyla yüksek sıcaklıkta çay mahsulü artar.
Yıllık ortalama sıcaklık + 140 den aşağı düşerse o bölgede ekonomik çaycılık yapılamaz.
Çay bitkisi bol su ister.
Yağış yılda 1200 mm olmalıdır.
Yağışın verim devresinde aylara hatta günlere göre eşit olarak dağılması gerekir.
Çay bitkisinin bol ve kaliteli mahsül verebilmesi için yıllık nisbi nem ortalamasının %70 den fazla olması gerekir.
Nisbi nemin aylara göre dağılımı da düzenli olmalıdır.
Kireçli topraklardan hoşlanmaz.
Toprakta kirecin %5 den fazla olması gelişmeyi durdurur. Toprak asit karakterde ph 4,5-6 arasında olmalıdır.
Ph 4 den aşağı ve 6 dan yukarı olursa gelişme yavaşlar ve hatta durur. Toprak besin maddelerince ve hümüsce zengin olmalıdır.
Türkiye’de çay alanlarının doğu noktası Rusya sınırındaki sarp köyünden başlar, Batıda ordu ilinin pek az kısmını içine alarak sona erer. Çayın esas toplandığı yerler bu şeridin sahil kesimidir.
Sahilden 15-20 km kadar iç kesime genişler.
Doğu Karadeniz de sürmene ilçesinin batısında bulunan araklı deresinden Rusya sınırına kadar olan kısım hakiki çay sahalarını meydana getirir.
Trabzon ilinin diğer kısımlar ile Giresun, Ordu illeri çay sahasının ikinci bölümünü oluştururu.
Çayın verim ve kalitesi doğudan batıya doğru azalır.
Deniz seviyesinden 1000 mt yüksekliğe kadar çay yetişse de verim düşük olmakta buna karşılık kalite yükselmektedir.
Arazinin ağaç ve ağaççıkları tamamen kesilir. Sel sularına engel olmak için arazinin üst ve yan kısımlarına kanallar açılır.
Arazinin meyil derecesi dikkate alınarak zikzaklı bir yolun güzergahı çizilir.
Bundan sonra meyilli olan arazi setlendirilir.
Teraslamaya arazinin üst kısmından başlanır ve aşağı doğru devam edilir.
Setler tam dik değil geriye doğru hafif meyilli olmalıdır.
Setlerde çayın dikileceği kısım %0,5 kısım meyilli yapılır.
Bu sayede yağmur suları sette kalmış olur.
Setin genişliği 120 cm olmalıdır.
Setlerin arazinin cephesi kısmına bakan tarafına şev denir.
Setleme bittikten sonra sertin şev kısmından 20 cm uzaklıkta olmak üzere 40 cm genişliğinde, 40-50 cm derinliğinde bir şerit halinde krizma yapılır.
Toprak ham toprak ise dekara 3-4 ton ahır gübresi verilir.
Mikroorganizmaların çalışmasını temin bakımından arazi bir yıl boş bırakılır.
Arazinin Setlendirilmesinin Faydaları
Meyilli arazide meydana gelen su erozyonuna engel olur.
Toprağa verilen gübrenin akıp gitmesi önlenmiş olur.
Setler üzerinde muntazam sıralar oluşacağından budama, gübreleme, hasat gibi işlemler daha rahat ve kolay yapılır.
Tohum fazla sürgün veren fakat
tohumu az olan fidanlardan seçilir.
Eylül, Ekim veya Kasım aylarında olgunlaşan tohumlar alınarak 1,5 cm
çapındaki elekten geçirilir.
Eleğin üstünde kalanlar ayrılır.
Bunlardan da parlak, dolgun, iri, yuvarlak ve muntazam olan tohumlar alınır.
Ekimden önce bu tohumlar 24 saat su içinde bekletilir.
Su üstünde toplananlar atılır. Çay tohumları 20-25 0 10-15 gün kum içinde çimlenirler.
Çimlenmeyi kolaylaştırmak için tohumlar 15 0 sıcak suda 1 gün bekletildikten sonra ıslak çuvallar veya kum içinde katlamaya tabi tutulurlar.
Kabukları çatlayıncaya kadar burada bekletilir.
Ekim için şevden 40 cm uzaklıkta olmak üzere 50 cm aralıklarla 30-40 cm derinlikte ve 30 cm genişlikte torak kısmı gevşetilir.
Bir çukur açılır 3-4 adet tohum saç ayağı seklinde konur.
Üzerlerine 4-5 cm kalınlığında toprak kapatılır ve bastırılır.
Tohum yeri bir dal parçası ile işaretlenir.
İlkbaharda yeni çıkan genç ve taze fidanları yakıcı güneşten korumak ve toprağı azot ve kalsiyum bakımından zenginleştirmek için boydan boya baklagil tohumları ekilir.
Düz arazinin taban suyu genellikle yüzeye yakın olduğundan kök çürüklüğü yapar.
Buna engel olmak için arazini ortasında ve etrafında suyun akmasını temin bakımından hendekler açılır. Arazi derince sürülür.
Dekara 3-4 ton ahır gübresi serilir. Düz arazide sıralar arası 120 cm, sıralar üzeri 50 cm olmalıdır.
Gerek setlendirilmiş arazide gerekse düz arazide her ocağa konan tohumlardan 2-3 fidan büyür.
Bunlardan en iyi olanı bırakılır diğerleri sökülür.
Genç fidanlar üçüncü yaşa kadar topraktan aldıkları besin maddeleri ile iyi bir kök sistemi ve kuvvetli bir gövde meydana getirirler.
Bunun için azot, fosfor, potasyum gibi besin maddeleri genç fidanlara yeteri kadar verilmelidir.
Bunu temin için bir yaşındaki fidanlara dekara 7,5 kg azotlu,2,5 kg fosforlu gübre karışımı verilir.
Azotlu gübrelerden Amanyum sülfat, fosforlu gübrelerden süper fosfat verilmelidir.
Süper fosfat tohum ekiminden önce toprağa verilir.
Bu sayede tohumun çimlenmesi ile gelişmesine kadar olan dönemde gübreden faydalanılmış olur.
Amonyum sülfat gübresi yaprak gelişmesini hızlandırdığından gelişme devresinde üç defa da verilir.
Gübrenin ilk 1/3 ü nisan ortasından sonra, 1/3 ü Haziranda, kalan 1/3 ü Ağustosun ilk haftasında verilir.
Çay fidanlarında ikinci yaşta ot mücadelesi yapılır. Soya ,fiğ gibi baklagiller ekilir.
Kimyevi gübre miktarı birinci yaşın iki misline çıkarılır. Süperfosfat bir defa da kasım ayında, amonyum sülfat üç defada verilir.
Üçüncü yaşta ot mücadelesine devam edilir. Baklagil ekimi yapılır, gübre miktarı ilk yılın üç katına çıkarılır.
Uygulaması ikinci yaştaki gibidir.
| 1 | PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI |
İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler. |
| 2 | ORGANİK GÜBRE | Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar. |
| 3 | İNSEKTİSİT |
BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
| 4 | FUNGUSİT |
MANTAR İLACI
(Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
| 5 | DİĞER | Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler. |
|
KİREÇ ÇÖZÜCÜ |
Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder. |
DÖNÜME 1 KG
damla sulama ile |
| KÖKLENDİRİCİ |
Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır.
Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır. |
|
| ORGANİK GÜBRE |
Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama. |
200-300 |
| DEMİRLİ GÜBRE |
En sık görülen bitki besin noksanlığıdır.
Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın |
125-150 cc |
| POTASYUMLU GÜBRE | Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar. | |
| DAMLA SULAMA |
AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı |
2-3 kg |
Çay bitkileri tohumlardan ve kesimlerden üretilir; Bir bitkinin tohum vermesi için yaklaşık 4 ila 12 yıl ve yeni bir bitkinin hasada hazır olması için yaklaşık üç yıl gereklidir.
Bölge veya daha sıcak bir bölgeye ek olarak , çay bitkileri yılda en az 127 cm yağış gerektirir ve asidik toprakları tercih eder.
Birçok yüksek kaliteli çay bitkisi, deniz seviyesinden 1.500 m'ye kadar yüksekliklerde yetiştirilmektedir.
Bu yüksekliklerde bitkiler daha yavaş gelişmesine rağmen daha iyi bir tat alırlar.
Yaprak boyutu, çay bitkilerinin sınıflandırılması için ana kriterdir ve üç ana sınıflandırma şu şekildedir:
En büyük yapraklarla karakterize edilen Assam tipi;
En küçük yapraklarla karakterize edilen Çin tipi;
orta büyüklükte yapraklarla karakterize edilen Kamboçya tipi.
Kamboçya tipi çay ( C. assamica subsp.lasiocaly ) başlangıçta bir tür Assam çayı olarak kabul edildi.
Bununla birlikte, daha sonraki genetik çalışma, Çin küçük yapraklı çayı ve Assam tipi çay arasında bir melez olduğunu gösterdi.
Darjeeling çayı, Çin'in küçük yapraklı çayı ve Assam türü çay arasında da melez gibi görünmektedir.
Bir çay bitkisi rahatsız edilmeden bırakılırsa 16 m'ye kadar bir ağaca dönüşecektir, ancak ekili bitkiler genellikle koparma kolaylığı için bel yüksekliğine kadar budanır.
Ayrıca kısa bitkiler, yeni ve yumuşak yapraklar sağlayan ve çayın kalitesini artıran yeni sürgünler verir.
Olgun bitkinin yalnızca en üstteki 2,5–5 santimetresi toplanır. Bu tomurcuk ve yapraklara "kızarıklık" adı verilir.
Bir bitki, büyüme mevsimi boyunca her 7 ila 15 günde bir yeni bir floş çıkarır. Gelişmesi yavaş olan yapraklar, daha iyi aromalı çaylar üretme eğilimindedir.
Belirtilen sifonlardan birkaç çay mevcuttur; örneğin, Darjeeling çayı ilk sifon (yüksek fiyatlı), ikinci sifon, muson ve sonbahar olarak mevcuttur.
Assam ikinci sifon veya "içkili" çay, yapraklarda görülen altın uçlar nedeniyle ilk sifondan daha üstün kabul edilir.