Pamukta Tahta kurusu Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi

(Creontiades pallidus Rmb)

Tanımı

Exolygus gemellatus (H.-S.) (Pamuk çiçek sokanı) . Erginin boyu 5 mm kadardır.Elipsoit bir görünüşü vardır.Genellikle yeşil renkte görünür. Vücut ve bacaklar üzerinde koyu lekeler bulunur.
Antenler 4 segmentli olup, oldukça uzundur.Uzunluğu zararlının boyuna yakındır.
Gözler siyahtır. Pronotum diskinde iki siyah leke vardır.
Scutellum yeşil sarıdır.
Creontiades pallidus (Rumb.) (Bitki tahtakurusu) :
Erginin boyu 7 mm kadardır. Uzun bir görünüşü vardır.
Genelde kızıl kahve veya yeşil kızıl renkte görünür.
Vücut ve bacakların üzerinde kızıl-kahve lekeler vardır. Anten 4 parçalı olup, hemen hemen zararlının boyu kadar uzundur.
Scutellum ve pronotum diski aynı renktedir.
Scutellumun üzerinde önden arkaya doğru açık renkte bant gibi bir görünüş bulunur.
Başta gözler arasında önden arkaya doğru bir çizgi vardır.
Her iki türün yumurtaları 1.0 - 1.5 mm boyunda ve 0.4 mm eninde , şişe biçiminde beyaz krem renkte, ucu düz ve kenarları dudak gibi kıvrıktır.
Bitki dokusuna gömüldüğünden yumurtanın tamamı görülmez.
Her iki türün yumurtası birbirine benzer.
Her iki türün nimflerini birbirinden gözle ayırmak zordur.
Nimfler yumurtadan yeni çıktıklarında 1 mm kadar boydadır.
Renkleri genelde açık yeşildir.
Bu dönemde bacak ve antenleri vücuda oranla daha uzundur.
Üçüncü dönemden sonra kanatları gelişmeye başlar. Antenler 4 parçalıdır.
Kışı genellikle ergin olarak geçirirler. Kışın yabani bitkilerde, ilkbaharda ise hem yabani hem de kültür bitkilerinde bulunurlar.
Pamuğa buralardan geçerler.
Pamuğun çıkışından itibaren görülebilirler.
Pamuğun koza oluşturma döneminde yani taraklanma başlangıcından olgunlaşmaya kadar artış gösterebilirler.
Pamuk gelişme mevsiminin sonuna doğru tekrar daha taze olan kültür ve yabani bitkilere geçerler.
Bırakılan yumurtalar yazın yaklaşık 8 günde açılır.
Yumurtadan çıkan nimfler 5 dönem geçirip ergin olurlar. Nimf dönemi 15 - 20 gün sürer.
Erginler en çok 5 hafta kadar yaşar. Erginler 100 - 150 kadar yumurta bırakır.
Yazın bir nesil 30 - 35günde tamamlanır.
Yılda 3 - 4 nesil verebilirler.
Yumurtalar bitkinin taze olan her yeri ne bırakılabilmekte ise de daha çok filizlerin uçlarına ve yaprak saplarına tek tek veya gruplar halinde doku içine bırakılır.
Bırakılan yumurtanın ucu dıştan görülebilir.
Yüksek orantılı nemi ve sıcak koşulları severler. Nimf ve erginleri çok hareketlidir.
Bitkinin yaprak ve taze filizlerinde bulunmakla birlikte generatif organlarda daha çok bulunurlar. Dokunulduğunda kendilerini yere atar veya uçarlar.

Yaşayış

Her iki türün hem nimfleri hem de erginleri zararlıdır. Zarar şekilleri birbirine benzer. Polifagtirlar.
Pamuk bitkisinin tüm organlarında (taze dallar dahil) beslenirler. Emilen yer salgılanan toksik madde nedeniyle ölür.
Daha sonra burası siyahlaşır.
Bu emilme yapraklarda olursa emilen yerde, zamanla, yaprak dokusu ölerek dökülür.
Yapraklar delikli veya parçalı bir hal alır,bitkinin her yerinde beslenmekle birlikte, beslenmek için generatif organları (tarak,çiçek ve koza) tercih eder.
Bunun için esas zararını generatif organlarda beslenerek yapar.
Bu organlarda emilen yerlerde, siyah lekeler oluşur.
Emilmiş tarak, çiçek ve küçük kozaların çoğu dökülür.
Döküm sonucu üründe azalma meydana geldiği gibi olgunlaşmanın gecikmesine de sebep olur. Emilen kozalarda çiğidin ağırlığı da düşer.
Bu da kutlu verimini düşürür. Yapılan bir araştırmada C. pallidus'un % 31.6 döküme ve toplam % 54.3 oranında ürün kaybına neden olduğu bulunmuştur.
Bu sonuç zararlının tarak ve küçük kozalarda, dolayısıyla kozaların çoğunun olgunlaşmadığı dönemde, daha çok zararlı olduğunu göstermektedir.
Generatif organ dökümü yanında bitki de deformasyonlar da oluştururlar.
Bu deformasyonların başlıcaları; anormal tarak teşekkülü, bitki boyunun uzaması dallarda node (boğum) sayısının artması gibi.
Bu zararlıların hastalık nakli yaptıkları da kaydedilmektedir. Tüm pamuk alanlarında her iki türde bulunmaktadır.

Kültürel Önlemler

Pamuk zararlıya karşı çekici olmayacak şekilde yetiştirilmelidir. Bunun için aşırı azotlu gübre kullanılmamalı, aşırı sulama yapılmamalı ve bitkiler sık bırakılmamalıdır.
Ayrıca nektarsız, tüysüz ve gossypol oranının yüksek olduğu çeşitler bitkinin toleransını (dayanıklılığını)artırır.
Zararlılar pamuğa yabani konukçularından geççiğinden yabancı ot kontrolünün yapılması da populasyonun gelişmesini önlemek için önem taşımaktadır.
Diğer taraftan yonca tuzak olarak görev yaptığından, şerit şeklinde pamuk arasına yoncanın ekilmesi de pamuğa geçecek olan populasyonu çeker.

Kimyasal Mücadele

İlaçlamaya başlamadan önce kullanılacak aletin normal çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
Bundan sonra aletin kalibrasyonu yapılmalıdır.
Emülsiyon ilaçlar atılacaksa yaklaşık yarıya kadar su ile doldurulmuş aletin deposuna, atılacak ilaç miktarı başka bir kapta 10 litre kadar suda sulandırıldıktan sonra ilave edilir.
İlacın ilavesinden sonra depo tekrar su konularak doldurulur. Islanabilir toz formülasyonlu (WP) ilaçlarda ise bir depoya konulacak ilaç miktarının üzerine su dökülerek ayrı bir kapta karıştırılarak sulandırılır.
Sulandırılan ilaç aletin deposuna konulur.
İlaç köpük yapıyorsa, biraz beklenip su seviyesi kontrol edilir.
İlaçlama kalibrasyon hızında yapılmalıdır.
Çiğ kalktıktan sonra, rüzgarsız ve günün serin saatlerinde ilaçlamanın yapılmasına özen gösterilmelidir.
Tarla pülverizatörleriyle ilaçlama yaparken sıra üstü memesinin bitkinin üst seviyesinden 30 cm kadar yükseklikte bulundurulmasına dikkat edilmelidir.

İlaçlama Zamanı

Mücadele zamanı, zararlının populasyon yoğunluğu, bitkinin gelişme dönemi ve durumu ile ilgilidir.
Kozaların çoğunun ( % 80' den fazlası ) olgunlaştığı dönemde ilaçlama yapılacak populasyon seviyesi yüksek ( 100 generatif organda 20 zararlı ) olmalıdır.
Taraklanma başlangıcından sonra ise, yani kozaların çoğunun olgunlaşmadığı dönemde, 100 generatif organda 4 zararlı bulunduğunda yapılmalıdır.
Bitkinin gelişme durumunun değerlendirilebilmesi için tadanının 4 ayrı yerinde birer metre sıra uzunluğunda tarak, çiçek ve koza (küçük ve olgunlaşmışlar ayrı ayrı ) sayıları ayrı ayrı sayılmalıdır.
Bu sayımlar sonunda olgunlaşmış kozaların % oranı düşük ise, verilen düşük populasyon seviyelerine göre ilaçlı mücadelenin yapılıp yapılmaması konusunda karar verilmelidir.
Atrap yapılan sayımda, 50 atrapta, kozaların çoğunun olgunlaştığı dönemde 30 zararlı, kozaların çoğunun olgunlaşmadığı dönemde de 6 zararlı bulunduğunda ilaçlama yapılmalıdır.

KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI

Etkili madde adı ve oranı	Formülasyonu	Doz 100 lt suya	İlaçlama ile hasat arası süre (Gün)
Dimethoate 400 g/l	EC	100 ml/da
Formothion 336 g/l	EC	180 ml/da
Monocrotophos 400 g/l	SC	250 ml/da
Oxydemeton Methyl 265 g/l	EC	100 ml/da
Phosphamidon 500 g/l	SC	80 ml/da

	AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
	Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
	AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.