Kestane iç Kurdu Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi

(Cydia splendana (Hbn.) (Lep.:Tortricidae)
Cydia splendana (Hbn.) (Lep Tortricidae)

TANIMI

Genel olarak gri ve gri kahve renkli; kanat açıklığı 17-19 mm olan kelebeklerdir.
Ön kanatlar gri-kül renginde veya kahverengi gri olup açık renk enine çizgiler ile
Yumurtaları, 0.55x0.72 mm boyutlarında; genellikle oval veya mercimek şeklinde olup fildişi renklidir.
Larvalar, genel olarak süt beyaz veya pembe beyaz renkli olup 5 larva dönemine sahiptir.
C.splendana , kışı son dönem larva olarak toprakta, yüzeye yakın derinlikte, dış etmenlere çok dayanıklı, topraktan yapılmış bir kokon içinde geçirir (bu süre 8-10 ay kadardır).
Larvalar, temmuz ayı içinde kokonlarda pupa olur, 20-30 gün sonra da kelebekler çıkar.
Ergin uçuşları, ağustos ayı ilk haftası başlayıp eylül ayı başında en yoğun olur ve eylül ayı sonunda son bulur.
İlk erginler görüldüğünde fenolojik olarak; kestane kirpileri, ortalama 6.35(5.00-7.50) cm. dış, 2.35(1.50-3.50) cm iç çaplıdır, uçuş sona erdiğinde ise kirpiler içinde meyveler hasat olgunluğuna yaklaşmıştır.
Yumurtlama, dişilerin çıkışı ve çiftleşmeden 4-5 gün sonra başlar. Bir dişi 60-300 yumurta bırakabilir.
Yumurtalar, genellikle kirpilerin yakınındaki yapraklara ve yaprak orta damarı boyunca tek tek bırakılır.
Yumurtalardan 10-12 gün sonra çıkan larva, hemen kirpiye girer ve meyveye geçerek tüm gelişmesini meyve içinde tamamlar.
Bir meyve içinde bir tek larva gelişmesini tamamlar ve bu süre 40-45 gün kadardır.
Olgun larva, çoğunlukla hasat ile birlikte (ekim ayı başı) meyveleri terk edip kışı geçirmek üzere toprağa iner.
Bu terk, kademeli olarak (en az 1-5-2 ay) sürer. Yılda 1 döl verir.
C.elephas , Kışı toprakta çoğunlukla 3-15 ( en fazla 70) cm derinlikte larva olarak geçirir ( bu süre de 8-10 ay kadardır).
Larvaların büyük çoğunluğu, ertesi yıl pupa olduğu halde; bir kısmı 2-3 ve hatta 4 kışlama geçirmek için toprakta kalabilir.
Toprakta kışlayan larva, çoğunlukla kendi salgıları ile çeperi sıvanmış; dış etkiler ile hemen bozulan, topraktan bir yuva hazırlar.
Larvalar, haziran ayından itibaren pupa olmaya başlar ve ağustos ayı ilk haftasından itibaren de erginler çıkar.
Ergin uçuşları ağustos sonu-eylül ortalarında en yoğun olup ekim ayı ilk haftasına kadar devam edebilir.
Ergin dişiler, uzun hortumları ile, yumurtaların genellikle kirpilerin içindeki kestane meyvelerine, bazen meyve kabuğuna bırakılmasına yardımcı olur.
Yumurtaların inkubasyon süresi, 5-8 (15-20) gün olup yumurtadan çıkan larva meyve İçinde beslenip gelişmesini meyve içinde tamamlar.
Bir meyve içinde birden fazla; çoğunlukla 1-2 (en fazla 8-10) C.elephas larvası gelişebilir.
Larva gelişme süresi 30-40 gün kadar olup larvalar olgunlaşınca meyveyi terk edip toprağa inerler.
Bu terk olayı da, C.splendena da olduğu gibidir.
Genel olarak yılda 1 döl verir.
YAŞAYIŞ
Her iki zararlı da, doğrudan kestane meyveleri ile beslenip zararlı olurlar. C. splendana larvaları, kirpi içinde gelişmekte olan meyvelerden birinin kabuğunu delip içine girip olgunlaşma süresince zararını aynı meyvede devam ettirmektedir.
Bu arada, larvanın içine girip beslendiği kirpi ve meyve de gelişmeye devam ettiğinden larva giriş deliği kapanıp fark edilmemektedir.
Genel olarak hasat zamanında gelişmelerini tamamlamamış olan larvalar, hasattan sonra yığıldıkları gömüler, depolarda veya satış sırasında gelişmelerini tamamlayıp meyveyi delip terk ederler.
Larvanın meyve içinde beslenirken açtığı galeriler, beslenme devam ettikçe genişleyip birbiri ile birleşerek meyvenin büyük kısmını, bazen tamamını kaplar. C. elephas'lü. ise meyve içine bırakılan yumurtalardan çıkan larvalar, C. splendana da olduğu gibi meyve içinde beslenerek zararlı olur; gelişmelerini tamamlayınca C. splendana 'ya (1,5 mm) oranla daha irice (3-4 mm) bir delikten meyveyi terk eder.
Görüldüğü gibi her iki zararlı, meyve içinde zararlarını aynı zamanda oluşturdukları gibi, aynı meyve içinde birlikte de bulunabilirler.
Bu iki zararlının meyve içinde açtıkları galeriler ve özellikle çıkardıkları pislikler ile ayırt edilmeleri olasıdır. C. splendana, daha düzensiz galeri açar ve kahverengimsi granül şeklindeki pisliklerini birbirine hafifçe yapıştırarak galeriler içine bırakır C. elephas larvaları ise, daha düzgün bir oyuk meydana getirir ve beyaz renkli, çok ince pislikleri ile oyuk içine doldurur.
Sonuçta her iki zararlı larvası da, zarar verdikleri meyvelerin tamamen elden çıkmasına; pazar ve dışsatım değerini kaybetmesine neden olur.
Ayrıca larva zararına uğrayan meyvelerin çeşitli fungusların enfeksiyonuna maruz kalması nedeniyle dolaylı zarar da ortaya çıkmaktadır.
İzmir ili çevresinde kestane yetiştirilen hemen her yerde, kestane meyvelerinde anılan zararlılar bulunmaktadır.
KÜLTÜREL ÖNLEMLER :
Her iki zararlının da larvaları meyveleri çoğunlukla hasat zamanı terk etmektedir.
Ege Bölgesinde çoğunlukla hasat, ekim ayı başında olmakta ve hasat edilen kirpiler gömü (=kozaklama yeri=kuyu) adı verilen yerlere yığılmakta, pazarlanıncaya dek orada kalmaktadır.
Bu davranış özelliğine dayanarak saptanan savaşım yöntemlerinden, kültürel önlemler çok önemli bir yer tutmaktadır.
Özellikle başarı oranı yüksek, uygulaması kolay olan bu işlemlere herkesin uyması için özen gösterilmelidir.
Bu önlemlerin titizlikle uygulanması halinde ilaçlı mücadele yapılmayabilir.
Kestane işleme evlerinde ve bahçede ayrılan kurtlu meyveler derhal yok edilmelidir.
Kestane işleme evlerinin tabanının beton, duvarlarının iyi sıvanmış olmasına özen gösterilmelidir.
Satış için getirilen kestane çuvalları, toprak zemin yerine beton zemin üzerinde bekletilmelidir.
Gömü yerleri,satış için ürün çıktıktan sonraki aylarda; özellikle haziran ayı içinde; sık sık çapalanmalı, çıkan kurtlar yok edilmelidir.
Gömü yerlerinin tabanı ve 10-20 cm yükseklikte çevresi beton yapılmalı, satıştan sonra beton üzerinde toplanan kurtlar yok edilmelidir.
Gömülerde bulunan üründeki kurtların hepsinin toprağa (veya beton gömü zeminine) inmesi için, hasat ile satış arasında en az 1,5-2 ay gibi bir süre bırakılmalıdır.
KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR ve DOZLARI

Etkili madde adı ve oranı	Formülasyonu	Doz 100 lt suya	İlaçlama ile hasat arası süre (Gün)
Endosulfan %32,9	WP	20 g/ 1 m2 gömü alanına

	AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
	Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
	AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.