AYÇİÇEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE NOKSANLIKLAR

Yağ bitkileri içerisinde ayçiçeği içerdiği yüksek orandaki (22-50) yağ miktarı nedeniyle insan vücudu için gerekli olan A, D, E, K vitaminlerinin yağda çözünebilmeleri ve sadece yağlarlaalınabilen oleik, linoleik ve linolenik yağ asitlerini içermeleri gibi sebeplerden dolayı beslenmede ayrı bir öneme sahiptir.
Ayçiçeğinden yüksek verim ve kaliteli ürün eldesi için gübreleme ihmal edilmemesi gereken bir konudur.
Ayçiçeğinin pek çok kültür bitkisine göre topraktan çok fazla bitki besin maddesi kaldırması, gübrelemenin önemini daha da arttırmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre, iyi bir gübreleme ile kültürü yapılan bitkilerde verimde ortalama % 10- 15 arasında bir artış sağlanabilmektedir.
Potasyumun gerek bitki dokularındaki miktarı gerekse fizyolojik ve biyokimyasal işlevleri yönünden bitki gelişmesi için gereksinim duyulan en önemli bitki besin maddelerinden biridir.
Potasyum bitkilerde enzim aktivasyonunda, protein sentezinde, fotosentezde, fotosentez ürünlerinin taşınmasında, hücre büyümesinde, bitkide su dengesinde olmak üzere birçok fonksiyona sahiptir.
Ayçiçeğinde uygun miktarlarda azot, fosfor, potasyum gübreleri kullanılarak ekonomik olarak maksimum seviyede ürün elde etmeye yönelik yaptıkları araştırmada azot, fosfor, potasyum gübrelerinin çeşitli dozlarda uygulamışlar ve en yüksek verimi 130-90-90 kg/ha NPK gübrelemesinden aldıklarını bildirmişlerdir.

AYÇİÇEĞİ YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÖRÜLEN HASTALIK VE ZARARLILAR

Mildiyö
Solgunluk hastalığı
ayçiçeği pası
Makaslı Böcek (Lethrus brachiicollis Fairm)
Çayır Tırtılı
Bozkurt (Agrotis sp.)
Danaburnu
Yeşil Kurt
Çizgili Yaprak Kurdu

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.

İyi bir tohum yatağı hazırladıktan sonra, ayçiçeğinde pnömatik mibzerlerle ekim yapılır.
Yapılan araştırmalar sonucunda; sonbaharda soklu pulluk ile sürüm, ilkbaharda kazayağı ve ardından tırmık ile yapılan tohum yatağı hazırlığı en ekonomik toprak işleme yöntemi olarak belirlenmiştir.
Yabancı ot ilacı icin genelde trifluarin terkipli ilaçlar ekim öncesi uygulanır.
Ancak ilaç uygulandıktan sonra mutlaka tırmık veya benzeri bir ikinci sınıf toprak işleme aletiyle karıştırılmalıdır.
Ayrıca yabancı ot mücadelesi için bitkiler 25 - 30 cm. olduğu zaman çapa makinesi ile ara çapası yapılır.
Yapılan araştırmalar, sırı arası 70 cm. ve sıra üzerinin 30-35 cm. olduğu bir ekim sıklığıyla sağlanan 4500-5000/ca/da civarında bir bitki populasyonunun en yüksek verimi verdiğini ortaya koşmuştur.
Hibrit tohumluklar yüksek verim potansiyeline sahip, aynı günlerde çiçeklenip, olgunlaşır ve aynı kalitede ürün veririler.
Piyasada değişik firmalara ait birçok yağlık hibrit ayçiçeği çeşidi bulunmaktadır. Tohum iriliği arttıkça dekara atılacak tohum miktarı da artar.
Aslında iri tohumun, özellikle uygun olmayan iklim ve toprak koşullarında, çimlenme gücünün biraz daha fazla olmasından başka bir avantaja sahip değildir.
Dekara atılan tohum miktarı tohum iriliğine bağlı olarak 400 gr/da civarındadır.

Ayçiçeği topraktan fazla miktarda besin maddesi kaldırır.
Bu nedenle üst üste ayçiçeği ekiminden kaçınılmalıdır. Bundan dolayı, genelde Buğday-Ayçiçeği ekim nöbeti uygulanır.
Tablanın biraz eğik olması, yani yere doğru bakması, kuş zararını ve güneşten kaynaklanan tabla yanıklığını azaltır. Bu nedenle, bu tip hibrit çeşitler kuş zararının yoğun olarak hissedildiği yerlerde tercih edilmelidir.
Ayçiçeği bitkisinin su ihtiyacı, yetişme periyodu boyunca yaklaşık 700-800 mm. civarındadır.
Bu nedenle yüksek ve arzulanan verimi alabilmek için yağışın az olduğu yıllarda aradaki farkın, sulamaya uygun yerlerde, mutlaka sulama suyuyla verilmesi gerekir.
Toprakta bitkilerin su ihtiyaçları toprak tansiyonemetresiyle ölçülür.
Ayçiçeğinde en hassas devre, çiçeklenme öncesi tablaların oluşmaya başladığı devre ile süt olum devresi arasıdır.
Bu devrede oluşan, suya olan stres, verimde geri gelmeyecek kayıplar ortaya çıkarır.
Özellikle suya duyulan bu ihtiyaç çiçeklenme zamanında en üst seviyeye çıkar.
Bundan dolayı bu devrelerde yağış yoksa, yüksek verim için ayçiçeği mutlaka sulanmadır.20'şer gün arayla yapılan sulamaların verimi arttırdığı Denizli Baklan Ovası'ndaki Dağallı çiftçiler tarafından denenmiş ve görülmüştür. 40 cm olduktan sonra her 20 günde bir sulama yapılmalıdır.
Eğer sulama yapılacaksa, bitkiler 45-50 cm. boyunda bir sulama, tabla teşekkül ettiği devrede süt ve olum devresinde yapılacak olan birer sulama ile toplam üç defa su verilmesi verimi %100 oranında arttırır.
Özellikle sulanan alanlarda dekara atılan bitki sayısını ve verilecek gübre miktarını bir miktarı arttırmak verim artışı için gerekli diğer faktörlerdir.
Ayçiçeğinin en önemli zararlısı orobanş parazitidir. Ancak bu parazite dayanıklı hibritler piyasada mevcuttur.
Bunun yanında diğer hastalıklar ayçiçeği mildiyösü, sap, kök ve tabla çürüklükleridir. Ayçiçeği mildiyösüne karşı hibrit tohumlar ilaçlı olup, ancak özellikle sulu alanlarda ortaya çıkan Slerotinia'ya karşı dayanıklı çeşit olmayıp, ilaçlı mücadelesi de yoktur.
Ülkemizde ekonomik zarar eşiğini aşan ayçiçeği zararlıları şu an için mevcut değildir. Ayçiçeği tablasının arkası ve brakte yapraklarının % 50'si kahverengi renge dönüştüğünde ayçiçeği fizyolojik olgunluğa erişmiş olur. Ancak hasadın yapılabilmesi için ablanın, gövdenin ve yaprakların tamamen kahverengi renge dönüşmüş olması ve tanedeki nem oranının % 9-10'a düşmesi gereklidir.
Çünkü ayçiçeği yağlı tohuma sahip olduğu için yüksek nemde depolandığında, taneler kısa zamanda kızışır ve bozulur. Bu nedenle hasatta tane neminin % 10'un altında olması son derece önemlidir.
Zamanında yapılmayan hasat özellikle bazı çeşitlerde tane dökmeye sebep olacağından, ayçiçeği hasadı fazla geciktirilmemelidir.

Helianthus a, cins ve bitkiler 70 türleri hakkında içermektedir.
Güney Amerika'daki üç tür hariç, tüm Helianthus türleri Kuzey Amerika ve Orta Amerika'ya özgüdür. Ortak isimler "ayçiçeği" ve "ortak ayçiçeği" tipik olarak yuvarlak çiçek başları ligüller ile birleşim halinde olan popüler yıllık tür Helianthus annuus'a atıfta bulunur. Güneşe benzer. Bu ve diğer türler, özellikle ılıman bölgelerde ve bazı tropik bölgelerde insanlar, sığırlar ve kümes hayvanları için gıda bitkileri olarak ve süs bitkileri olarak yetiştirilmektedir. Yaz aylarında ve erken sonbaharda büyür, yoğun büyüme mevsimi yaz ortasındadır.
Çok yıllık ayçiçeği türleri, hızla yayılma ve istilacı olma eğilimleri nedeniyle bahçe kullanımında yaygın değildir.
Ayçiçeği diski birçok küçük çiçekten oluşur. Buradaki ışın çiçekleri kurutulur
Ayçiçeği çiçeği, bir Fibonacci dizisine sahip doğal bir spiral halinde düzenlenir
Türler Amerika kökenlidir. İlk olarak şimdi Meksika ve Güney Amerika'da evcilleştirildi.
Yerli Amerikan halkları ayçiçeklerini Meksika'dan Güney Kanada'ya bir ürün olarak yetiştirdi. Türler daha sonra 16. yüzyıl Avrupalı kaşifler tarafından Amerika'dan geri getirildi.

Morfoloji Ayçiçekleri genellikle bazı türlerde 300 cm veya daha yüksek bir boyuta kadar büyüyebilen uzun yıllık veya çok yıllık bitkilerdir.
Dışarıda parlak sarı ışın çiçekleri ve içeride sarı veya kestane rengi (kahverengi / kırmızı olarak da bilinir ) olan bir veya daha fazla terminal kapitula (çiçek başları) taşırlar.
Çeşitli süs çeşitlerin arasında H. annuus -kırmızı renkli ışını çiçeği var; hepsi tek bir orijinal mutanttan kaynaklanır. Onlar çiçeklenme başladıktan sonra büyüme sırasında, gündüzleri eğim ayçiçeği güneş ama dur yüze.
Genç ayçiçeği kafalarındaki güneşin bu izlemesine heliotropizm denir.
Olgun olduklarında, ayçiçeği genellikle doğuya bakar. Kaba ve tüylü sap, yabani bitkilerde üst kısımda dallanır, ancak genellikle evcilleştirilmiş çeşitlerde dallanmamıştır.
Saplı yaprakları dentat ve genellikle yapışkan olan. Alt yapraklar zıt, oval veya genellikle kalp şeklindedir.
Işın çiçeği (mevcut) steril olduğunu ve aslında teknik ayırt edilir bir disk çiçekler varlığı ile Pappus ait ikisi terazi kılçık benzeri caducous olduğunu kolayca sökülebilir ve olgunluk düşen Bazı türler de pappus'ta ek daha kısa ölçeklere sahiptir ve bir türün tamamen pappus yoktur.
Cinsini daha güvenilir bir şekilde ayıran ancak görmek için bir mikroskop gerektiren bir diğer teknik özellik, stilin tepesinde belirgin, çok hücreli bir ekin varlığıdır.
Ayrıca, bir ayçiçeği çiçeği doğal bir spiral şeklinde düzenlenmiştir.
Çeşitlilik, cinsin büyük kısmını oluşturan çok yıllık türler arasında görülür.
Bazıları, bitkinin tabanındaki bir rozetteki büyük yaprakların çoğuna veya tamamına sahiptir ve boyutları azaltılmış yapraklara sahip çiçekli bir kök üretir.
Yılların çoğunda tamamen sarı olan disk çiçekler vardır, ancak birkaçında kırmızımsı loblu disk çiçekler vardır.
Bir tür, H. radula, ışın çiçeklerinden tamamen yoksundur.

Büyüme aşamaları
Bir ayçiçeği büyümesi kesinlikle genetik yapısına ve arka planına bağlıdır. Ayrıca, ekildiği mevsimin gelişimi üzerinde etkileri olacaktır. Ayçiçeği gelişimi, tek bir başın veya dallı başın kafalarını veya ana dalını belirleyerek belirlenebilen bir dizi bitkisel aşama ve üreme aşamaları ile sınıflandırılır.
Gübre kullanımı
çeşitli azot bazlı gübrelerin ayçiçeklerinin büyümesi üzerindeki etkisini analiz etmiştir.
Amonyum nitratın, düşük sıcaklıklı alanlarda daha iyi performans gösteren üreden daha iyi azot emilimi sağladığı bulunmuştur.
Önce ayçiçeği ekilir ve daha sonra soya bitkileri takip edilir, atıl süreleri azaltır ve toplam ayçiçeği üretimini ve karlılığını arttırır. Ayçiçeği genellikle ülkenin aşırı güney veya kuzey bölgelerine ekilir.
Çoğu zaman, güney bölgelerinde, yağmurlu mevsimlerin başında ayçiçeği yetiştirilir ve daha sonra yaz aylarında soya fasulyesi ekilebilir.
Araştırmacılar, soya fasulyesi-ayçiçeği ekim yönteminin gübre kullanımındaki değişikliklerle daha da geliştirilebileceği sonucuna varmışlardır.
Mevcut yöntemin olumlu çevresel etkileri olduğu gösterilmiştir.