ANASON YETİŞTİRİCİLİĞİ BİLGİLERİ, BİTKİ BESİN NOKSANLIKLARI, NOKSANLIKLARIN GİDERİLMESİ, HASTALIKLARI, ZARARLILARI
Anason (Pimpinella anisum L.) yaklaşık 1500 yıldır, eski Mısırlılar'dan beri
kültürü yapılan bir bitkidir.
Tıbbi ve baharat bitkileri arasında
önemli bir yere ve ihracat payına sahiptir.
Anason %1 - 6 oranında uçucu yağ
içerir ve yağın %70-85'ni anetol oluşturur.
Anason uçucu yağı alkollü
içeceklerde aroma verici olarak kullanılır.
Ayrıca anason baharat olarak
kullanıldığı gibi mideyi kuvvetlendirici ve öksürüğe karşı olan olumlu
etkisinden dolayı eczacılıkta da kullanılır.
Üretimin bir bölümü başta A.B.D.
olmak üzere değişik ülkelere ihraç edilmektedir.
Yıllık ihraç miktarı 3-4 bin
ton ve elde edilen gelir de 5-10 bin Amerikan Doları arasında değişmektedir.
Akdeniz ülkeleri, Hindistan, Güney Rusya, Meksika, Çin,
Afganistan ve Güney Amerika'da da tarımı yapılmaktadır.
Kullanım Alanları
En büyük oranda içki yapımında kullanılmaktadır.
Bunun yanında vücut ısısını
arttırıcı, solunumu kolaylaştırıcı, uyku getirici ve ağrı dindirici
özelliklerinden dolayı tıp ve eczacılıkta da kullanılmaktadır.
Kek ve çörek gibi
gıda maddelerinde katkı maddesi olarak kullanıldığı gibi diş macunu yapımı gibi
bazı sanayi kollarında da kullanılmaktadır.
İklim ve Toprak İstekleri
Anason sıcak ve güneşli iklimi sever.
Rutubetli iklimden, çiçeklenme
devresindeki yağışlardan, kuru ve sıcak esen rüzgarlardan oldukça zarar görür.
Rüzgar zararını önlemek için kuzeyi kapalı yerler tercih edilmelidir.
Besin maddelerince zengin, çabuk tavagelen, tavını koruyan, havalanabilen gevşek
geçirgen topraklarda kolay çimlenir, büyüme ve gelişme hızlı olur.
Tarla Hazırlığı
Anason ekilecek tarla sonbaharda bir veya iki kere derin olarak, ekimden önce de
gerekiyorsa bir kere yüzlek sürülmelidir.
Ekim öncesi sürümden sonra diskaro
veya benzeri bir aletle yüzlek işleme ile tohum yatağı hazırlanır.
İyi
hazırlanmış tohum yatağı anason tohumlarının çimlenmesi ve çıkışı için
gereklidir.
ANASON YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÖRÜLEN HASTALIK VE ZARARLILAR
Anason
Güvesi
Yaprak
Bitleri
Çökerten Hastaligi
Anason Yaprak Lekesi
ÖNEMLİ NOT
Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)
BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN
BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,
TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)
1 |
PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI |
İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler.
İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
|
2 |
ORGANİK GÜBRE |
Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
|
3 |
İNSEKTİSİT |
BÖCEK İLACI
Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
4 |
FUNGUSİT
|
MANTAR İLACI
(Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç
kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin. |
5 |
DİĞER |
Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler. |
Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.
AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN
KİREÇ ÇÖZÜCÜ |
Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.
|
DÖNÜME 1 KG
damla sulama ile |
KÖKLENDİRİCİ |
Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır.
Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır.
Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
|
|
ORGANİK GÜBRE
|
Çiçeklenmeden önce 1. uygulama,
meyve tutumunda 2. uygulama,
hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır
Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.
|
200-300 |
DEMİRLİ GÜBRE
|
En sık görülen bitki besin noksanlığıdır.
Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller
Toprak analizlerini mutlaka yaptırın |
125-150 cc |
POTASYUMLU GÜBRE |
Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir.
Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
|
|
DAMLA SULAMA |
AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM
Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı
|
2-3 kg |
ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ
Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.
Kültürü
Anason ekimi, ılıman iklimlerde ilkbaharda mart-nisan aylarında, daha sıcak
bölgelerde ise sonbahar veya iklimin uygun olduğu kış aylarında yapılabilir.
Ekim serpme veya sıraya yapılabilir.
Ancak sıraya ekim, yabacı ot mücadelesi,
hasat ve ilaçlama gibi bakım işlerinde mekanizasyona olanak sağladığından tercih
edilmelidir.
Serpme ekimde ise tarlaya tohumun homojen dağıtılması söz konusu
olmadığı gibi, ekim derinliği de ayarlanamadığından derin düşen tohumlar çıkmaz,
yüzeyde kalanlar ise çimlenemez.
Sıraya ekim mibizerle yapılabilir.
Sıra arası
mesafe makine parkındaki mevcut olanaklara göre ayarlanabilmekle beraber 45cm
sıra arası ve 1-2 kg/da tohum atılması tavsiye edilir.
Ekimden 2-3 hafta sonra
anason çıkışları başlar.
Çıkış öncesi yağmur yağması durumunda toprak yapısına
bağlı olarak toprak yüzeyinde kaymak tabakası oluşabilir.
Anason kaymak
tabakasına karşı oldukça hassas olup, bu tabaka anason çıkışını engeller.
Bu
durumda anason çıkışını sağlamak için kaymak tabakası kırılmalıdır.
Anason
çıkıştan sonra yabancı otlara oranla oldukça yavaş geliştiğinden, bu devrede
yabancı ot mücadelesi çok önemlidir ve ihmal edilmemelidir.
Anason verim ve kalitesini doğrudan etkileyen uygulamalardan birisi de
gübrelemedir.
Özellikle azotlu gübre miktarı çok önemlidir.
Yüksek dozdaki azot,
bitkinin yeşil aksamının artmasına ancak tane bağlama ve uçucu yağ oranlarının
düşmesine neden olmaktadır.
Gübre ihtiyacını belirlemek için en emin yol toprak
analizi yapılmasıdır.
Anasonda toprak altı gübresi olarak uygulanmak üzere saf
madde olarak dekara 5 kg azot, 5-7 kg fosfor ve 8-10 kg potasyum isabet edecek şekilde
gübreleme yapılmalıdır.
Anason kazık köklü olmasına rağmen, kökleri fazla derine gitmez.
Bu yüzden
gelişme döneminin başlangıcında sulama gerekebilir.
Ülkemizde kültürü yapılan
anason populasyonlarının suya duyarlılıkları farklı olup, Çeşme anasonu diğer
populasyonlara göre kurağa oldukça dayanıklıdır.
Anasonun fazla hastalık zararlısı olmamakla beraber, yetiştiriciliğin yapıldığı
yıldaki iklim koşullarına ve üst üste anason ekilmesine bağlı olarak halk
arasında mantar hastalığı olarak bilinen Macrophimina phaseoli ve anason güvesi
zararı görülebilir.
Bu durumda ekim nöbeti uygulamaya özen gösterilmelidir.
Hasat ana çiçek dallarındaki tanelerin kahverengileşmeye başladığı devrede
yapılmalıdır.
Ege Bölgesi'nde anason hasadı temmuz başında, daha sıcak
bölgelerde ise daha erken devrede yapılmaktadır.
Taneler olgunlaştıkça kolayca
döküldüğünden, hasatta geç kalınmamalıdır.
Hasat bitkileri yolma veya dipten
biçme şeklinde yapılmaktadır.
Hasat edilen bitkiler demetlenerek kurutulur ve
harman edilir.
Anason demetleri kurutulmaları esnasında, yağmura maruz kalmaları
durumunda, anason tanelerinde renk kararmakta ve kalite düşmektedir.
Anasonda dekara verim ekolojik koşullara, yetiştirme tekniğine ve kullanılan
tohumluğun kalitesine bağlı olarak 45-110 kg arasında değişmektedir.