TUZLULAŞMAYA NEDEN OLAN ANYON VE KATYONLAR
Anyonlar
Tuzlu topraklarda en fazla rastlanan anyonlar, Cl- ve SO42- anyonlarıdır.
Nadiren de olsa HCO3-, CO32- ve NO3- anyonları bulunabilir (Ergene, 1982; Terry,
1997).
Katyonlar
Tuzlu topraklarda en fazla bulunan katyonlar Na+, Ca2+ ve Mg 2+ katyonlarıdır.
Genellikle az miktarda da K+ katyonu bulunabilir (Ergene, 1982; Terry, 1997).
TUZLULUKTA ETKİLİ OLAN UNSURLAR
Okyanuslar
Okyanuslar daha ziyade sahil kesimlerde ve okyanus kenarlarındaki delta
ovalarındaki tuzluluğun kaynağıdır.
Okyanusların tuzlu suyu, gel-git olayları,
deniz serpintileri ve tuzlu suyun arazilere nüfuzu yoluyla bu topraklara ulaşır
ve buharlaşma sonunda toprak yüzeyinde tuz birikmesi olur (Terry, 1997).
Ana Materyal
Dünya üzerindeki tuzluluğun en önemli kaynağı ana materyaldir.
Zira yüzey ve
taban suyu akışı sırasında ana materyaldeki çözünebilir tuzların yer altı ve
yerüstü sularına karışması tuzluluğun temel kaynağıdır.
Ana materyalde tuz iki
şekilde bulunabilir;
Deniz orijinli kayalar: daha önce deniz tabanı olan ancak jeolojik olaylar
sonucu suyu çekilen bölgelerde yıllarca tuzlu deniz suyuna maruz kalan kayalar
tuzluluk kaynağıdırlar.
Mineral ayrışmalar: Ana kayada mevcut bulunan tuzlar sular ve diğer bazı
kimyasal ve fiziksel etkilerle ayrışırlar ve tuzluluğa sebep olurlar (Terry,
1997).
Topografya
Tuzluluğun oluşmasında önemli bir faktör de topografyadır.
Kapalı havzalar
genellikle tuzlulaşma eğilimindedir.
Özellikle taban suyu akışını engelleyen
geçirimsiz tabakalar yüksek taban suyunun ve dolayısıyla tuzluluğun başta gelen
sebeplerindendir (Ergene,1982; Terry, 1997).
İklim
Tuzluluk daha ziyade kurak ve yarı kurak bölgelerde sorun olmaktadır.
Zira
yağışlı bölgelerde fazla yağışla yer altı suyuna iletilen tuzlar akarsularla
denizlere ulaştırılır.
Ancak kurak be yarı kurak bölgelerde tuzların yıkanması
ve taban suyuna karışması yetersiz yağış nedeniyle yereldir ve çoğu zaman yer
altı suları açık denizlere ulaşamaz.
Bunun sonucunda da lokal kapalı havzalar
meydana gelir.
Ayrıca yüksek buharlaşma kurak ve yarı kurak bölgelerdeki
tuzluluğun en önemli sebeplerindendir (Ergene, 1982).