TUZLULUĞUN MEYDANA GELİŞİ
Yukarıda da anlatıldığı gibi tuzluluk kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde
tipiktir.
Oluşumunda iklimin yanında topografyanın da etkisi büyüktür.
Yağışlar ve aşırı
ve aşırı sulama sebebiyle derinlere sızan sular gerek sızma esnasında ve gerekse
yer altı suyu akışı sırasında toprak ve kayalarda bulunan eriyebilir tuzları
eritirler.
Yer altı suları doygun akış sistemine göre yerçekiminin etkisiyle
tabana doğru hareket eder.
Ta ki geçirimsiz bir tabakaya rastlayınca akış durur
ve birikme başlar. Bu birikme bazen toprak yüzeyine kadar ulaşabilir.
Tuzluluk meydana gelebilmesi için kritik taban suyu derinliği toprak yapısına
göre değişmekle beraber yaklaşık
2 m civarındadır.
2 m' den daha yüksek taban suyu su tablası seviyesinden
itibaren doymamış akış sistemine göre hareket eder ve adezyon kuvvetinin
etkisiyle yukarı ve yana doğru su molekülleri çok nemli kısımdan az nemli kısma
doğru kapillaritenin etkisiyle ilerler.
Bu hareket sırasında da toprakta mevcut bulunan eriyebilir tuzlar eritilerek
suyla beraber yüzeye doğru hareket ederler.
Su zerrecikleri yüzeye ulaşınca
bünyelerindeki tuzları toprak yüzeyine bırakarak buharlaşırlar. Bu buharlaşma
işlemi kurak bölgelerde toprak yüzeyinden daha aşağılardan başlar. Yani daha
derinlerde tuzlulaşma başlar.
Topoğrafyaya bağlı olarak değişik tuzluluk çeşitleri görülse de tuzluluğun
oluşma mekanizması genellikle böyledir (Ergene,1982; Woods, 1996; Kwiatowsky,
1998; Terry, 1997).