BEGONVİL, GELİN DUVAĞI, RODOS SARMAŞIĞI YETİŞTİRİCİLİĞİ
Anavatanı Brezilya olan bu bitki ülkemizde Akdeniz bölgesinin yazlık evlerinin
vazgeçilmez bir bitkisidir.
Begonvilin rengi aslında rengini değiştirme
kabiliyetine sahip bir grup yaprak tarafından verilmektedir.
Yani aslında renkli
görünen parçalar çiçek değil, kendi rengini değiştiren bir grup yapraktır.
Braktelerin altında küçük sarı renkte görülen asıl çiçekler kokusuzdur.
Yapraklar 3-
4 cm
veya türe göre biraz daha büyük olabilir.
Yaprak kenarları düz olup, kış
soğuklarında yaprak uçlarında bronzlaşma görülür.
Begonviller sarılıcı
bitkilerdir bu halleriyle binaların ya da peyzaj elemanlarının boyu uzunluğunca
büyüyebilirler.
Yetişme istekleri:
Işık:
Güneşli aydınlık fakat rüzgardan korunaklı yerlere dikilmeli, kurak yerlerde ise
yarı gölge yerler tercih edilmelidir.
Gerektiğinde dallar bağlanarak ağacın
gelişimi kontrol altında tutulmalıdır.
Su:
Dona ve kuraklığa karşı çok hassas olan begonviller, yaz aylarında özellikle çok
daha fazla su istemelerine rağmen çiçeklenme zamanında az su verilmesi uygun
olur.
Büyümelerini tamamladıktan sonra su istekleri minimumdur.
Kış aylarında
derinden budanırlarsa muhtemel don tehlikesine karşı önlem alınmış olabilir.
Toprak: Çok fazla toprak seçiciliği olmamakla birlikte iyi drenajlı bahçe
topraklarında iyi gelişir.
Üretim: Anaç bitkilerden alınan çeliklerin köklendirilmesi ile çoğaltılmaktadır.
Özellikle yan sürgünlerden alınan ve ökçeli tipte hazırlanan çelikler daha iyi
köklenmektedirler.
Peyzaj Mimarlığında Kullanımı: Begonvil gölgeleme elemanlarının,istinat
duvarlarının, boş görüntülü bina cephelerinin, çok geniş olan yükseltilmiş çiçek
kasalarının hızlı bir şekilde bitki örtüsü tarafından kapatılması istenildiğinde
düşünülecek bir bitkidir.
Dikildiği peyzaja deniz kıyısında tropik bir yerde
olunduğu izlenimi verir.
Çok gösterişli rengi uzun dönemler boyu devam
ettiğinden, çiçekleri olmayan türlerin dominant olduğu peyzajlarda mekana renk
katar.
Tırmanıcı ve sarkıcı özelliğe sahip olan bitki aynı zamanda yayılıcıdır. Kıyı
bölgelerinde eğimli alanların kapatılmasında kullanılabilir.
Uzaktan
bakıldığında böyle kullanımı ile mekanı daha da belirleyici, göz alıcı bir hale
getirir.
Çok büyük mekanlar begonvil yayılıcı formda bırakılırsa çok çabuk
şekilde ve göz alıcı bir renkte doldurulabilir.
Bitkinin dalları ile aynı renkte olan dikenleri onun yaya sirkülasyonunun çok
olduğu yerlere yakın kullanılmamasını gerektirir.
Begonvil palmiye türü hem
tropik görüntülerin bir elementi olan hem de su kullanımı açısından kendisine
uyumlu bitkilerin uzun ve ince gövdelerinin yaratacağı boşluk ve monotonluğu
azaltıp, onların altında destekleyici ve çerçeveleyici bitki olarak son derece
etkili bir işleve sahip olabilir.
Dezavantajları: Begonvil sürekli olarak eski yaprakları dökerek kendini yeniler,
bu temizlik problemi yaratabilir.
Özellikle gölgeleme elemanlarının üzerinde
kullanıldığında altında bulunan bitkilerin begonvilin dökülen yapraklarını
kolayca temizlemeye izin verici nitelikte olması akılda bulundurulmalıdır.
Dikenler yaralayıcı olabilir. Karasal iklimli yerlerde kışın dona karşı çok
hassastır.
Ocak'dan Mart'a kadar ekilebilir.
Compost'un içine tohumlar yavaşça serilir üstü
ince bir tabaka kompostla (burda toprak dememiş compost demiş) kapatılır.
Ve
nemli tutulur.Üstü cam veya polietilen ile örtülür.
( ya da "propagator lid
"demiş ama bunun ne olduğunu çözemedim) çimler görünene kadar içerde18-24
derecede tutulur.
14-25 günde çimler görünür.Daha sonra örtüyü kaldırın.
Büyümeye
başladıklarında 5cm. aralıklar olacak şeklide ayırın. 15 derece büyümeleri için
gereklidir.
Mayıs ayının başlarıda ayaz ve kırağılara dikkat ederek dışarı
alabilirsiniz.
23 cm aralıklarla başka bir saksıya naklederek çiçeklenene kadar
nemli tutun yabancı otları uzaklaştırın.
Haziran'dan Ekim ayına kadar
çiçeklenir.Kuruyan çiçekleri baş kısmından tutarak kesin.
Mirabilis jalapa (Akşam sefası) bitkisi üzerindeki siyah tohumlar toprağa
ekilerek yetiştirilir.
Çiçek rengini veya yapısını bitkinin varyetesi veya
kültürvaryeteleri etkiler.
Eğer tohumunu aldığın bitki bir kültürvaryetesi
değilse kuvvetle muhtemel çıkan bitki de aynı renkte çiçek açacaktır.
Ancak bir kültür varyetesinden tohum aldıysan ki genellikle bu tip bitkilerde
kültür varyeteleri üreyimli tohum vermezler, tohumun çimlense bile çiçek rengi
aynı olmayacaktır.
Tıpkı portakal veya limon çekirdeği ekildiği zaman çıkan
bitkinin turunç olması gibi...
Mirabilis jalapa (Akşam Sefası) yüksek oranda çimlenme özelliği gösterir.
Eğer
tohum canlılığını koruyorsa çimlenmemesi için geçerli bir neden yoktur.