Ülkemizde seracılığın önemi artık iyice anlaşılmıştır. Seracılık, uygun
bölgelerimizde yoğun olarak yapılmakta ve hızla yayılmaktadır. Her bitkinin
iklim, toprak, besin maddesi, su gibi istekleri, birbirinden farklı olduğu için,
bütün yıl boyunca her bitkinin tarlada açık alanlarda yetiştirilmesi mümkün
değildir.
Yılın her mevsiminde taze meyve ve sebze ancak Seracılık yapılarak sağlanabilir.
Seracılık aynı zamanda üreticimize kazanç sağlayarak, ülke ekonomisine de katkıda bulunmaktadır.
Seracılıkta tarımın her dalının çok titizlikle kullanılması zorunluluğu vardır. Kaynakların çok iyi kullanılması gereklidir.
Bu yönüyle de seracılıkla uğraşanların çok iyi tarım bilgisine sahip olmaları gerekmektedir. Seracılıkta iyi bir tohum seçimi, bitki koruma, gübreleme, çapa ve bakım işlerinin yanısıra uygun ve randımanlı sulama yapmakta çok önemlidir.
Bitkinin ihtiyaç duyduğu sudan çok az, veya çok fazla su vermek verimin ve kalitenin düşmesine neden olmaktadır. Buda oldukça büyük yatırımlar gerektiren ve girdileri de yüksek olan seralardan beklenilen yararın sağlanamamasına ve parasal yönden zarara uğranılmasına neden olmaktadır.
Bütün bunların önüne geçebilmek için seralarda sulamayı nasıl, hangi yöntemlerle yapmalıyız, nelere dikkat etmeliyiz, eksik veya fazla verilen su ne gibi zararlara neden olur. Bu dersimiz de bunları öğreneceğiz.
SERALARDA ÇOK VEYA AZ SULAMANIN NEDEN OLDUĞU ZARARLAR NELERDİR
Seralarda aşırı sulama:
1. Sera içerisindeki havanın nispi nemini yükselterek hastalık ve zararlıların üremesine uygun bir ortam hazırlar.
2. Bitki kök sisteminin havalanmasını engeller.
3. Topraktaki bitki besin maddelerini yıkayarak derine süzülmesine neden olur.Böylece hastalık ve zararlıların hücumuna uğrayan, kök sistemi zarar gören, yeterli besin maddesi bulamayan bitkilerin veriminde ve kalitesinde önemli düşüşler görülür.
Çok az su uygulaması ise bitkilerde yeterli gelişmeyi sağlayamayacağından, yine verimin vs kalitesinin düşmesine neden olacaktır.
SERALARDA İYİ BİR SULAMA NASIL OLMALIDIR
İyi bir sulama yapmanın ilk basamağı, bitkinin ve toprağın özelliklerine uygun bir Sulama Yöntemi seçmekle başlar.
Bitkiye uygun olmayan bir sulama yönteminin seçilmesi veya seçilen sulama sisteminin uygun şekilde kullanılmaması da fayda yerine zarar vermektedir. Bu nedenle de suyun ne zaman, ne kadar ve nasıl verileceğinin bilinmesi gerekmektedir. Şimdi bunları inceleyelim.
SERALARDA SULAMA ZAMANI NASIL BELİRLENİR
Seralarda sulama zamanı
1. Bitki gözlemleri
2. Toprağa yerleştirilen Tansiyometrelerden yararlanarak belirlenir.
Bitkiyi Gözleyerek seralarda yetiştirilen sebzelerin su isteğini tespit edebilmek için belirli bir tecrübeye sahip olmak gerekir. Bitkilerin su isteği belirtileri farklı olmakla birlikte, genellikle yaprak renklerinin koyulaşmaya ve pörsümeye başlaması sulama zamanının geldiğini göstermektedir. Bu amaçla yapılacak gözlemler, bitkilerin suya düşkünlükleri göz önünde bulundurularak günün belirli saatlerinde yapılmalıdır. Örnek vermek gerekirse, suyu çok seven bitkilerin kontrolleri günün erken saatlerinde yapılmalıdır. Genellikle sabah 8-9 arasında yapılan gözlemlere uygun olmaktadır.
Tansiyometre uygun derinliklere yerleştirilerek seralarda sulama zamanı kolayca belirlenebilir.
Tansiyometre derinlikleri, bitkinin etkili kök derinliğine bağlıdır. Genel
olarak yüzlek köklü bitkilerde 30-
Suyun ne zaman verileceğini belirledikten sonra ne kadar ve nasıl verilmesi gerektiğinin bilinmesi gerekir. Bunun içinde uygun sulama sistemi (yöntemi) seçilmelidir.
SERALARDA KULLANILAN SULAMA SİSTEMLERİ NELERDİR
Seralarda bir çok değişik sulama sistemleri kullanılmakla birlikte en yaygın olanlar aşağıdaki gibi sıralanabilir.
a) Karık Sulama
b) Mini Yağmurlama
c) Damlama Sulama
a) Karık Sulama
Seralarda karık sulama yapılırken sulama zamanını ve sulama suyu miktarını çok iyi düzenlemek gerekir. Seranın en yüksek tarafına ana karık açılır. Ana karığa verilen su naylon veya bez şavak ile kontrol edilerek şişirilmesi sağlanır. Toprağın yapısına bağlı olarak sıra aralarına açılan karıklara sulama tüpleri veya sifonlarla su verilerek sulama gerçekleştirilir. Sera toprakları genellikle süzek (geçirgen) topraklardır. Bu yönden sera alanını bölümlere ayırarak sulamak daha yararlı olacaktır. Bu yolla sulamanın bir yararı da karık kolayca suya doyurulacağından, derine sızma daha az olacak ve bitki besin maddelerinin yıkanması önlenmiş olacaktır.
b) Damla Sulama
Seralarda damla veya damlama sulama dediğimiz bu yöntem en iyi, en uygun sulama yöntemidir. Sera koşullarında yetiştirilen hemen hemen bütün bitkilere uygulanabilir.
Diğer sulama yöntemlerine göre birçok üstünlükleri vardır. Bunları şöyle sıralayabiliriz:
a) Sulama randımanı çok yüksektir
b) Az su ile daha bol ve daha kaliteli ürün alınır
c) Sulama işçiliği en az düzeydedir
d) Toprak yüzeyi tamamen ıslatılmadığından, yabancı otların, hastalık ve zararlıların gelişmesi engellenmiş olur. Böylece bakım masrafları düşer.
e) Sulama sırasında veya sulama sonrasında, diğer sulama yöntemlerinin aksine, sera içerisinde çalışma olanağı bulunur.
f) Düşük kaliteli sulama suları kullanılabilir.
g) Sulama suyu ile birlikte, gübreleme ve toprak ilaçlaması da yapılabilir.
DAMLA SULAMA SİSTEMİ NASIL OLUŞUR
Bir damla sulama sistemi genel olarak su kaynağından başlayarak
a) Kontrol ünitesi
b) Ana boru hattı
c) Yan boru hattı
d) Lateral boru hattı
e) Damlatıcılardan oluşmaktadır.
Kontrol ünitesi; pompa, basınç düzenleyici, filtreler, gübre tankı ve vanalardan oluşmaktadır.
Sistemin en önemli unsurlarından birisi de Lateral hattı ve damlatıcılardır. Lateral boru hattı basınçlı suyu damlatıcılara taşır. Suyun basıncı damlatıcılarda kırılır ve çıkışta sıfıra düşer. Böylece damlama olayı gerçekleşir.
Damla sulama sistemi ile verilecek su miktarı bitkinin isteğine bağlı olarak basınç-damlatıcı debisi çalışma süresi ilişkisinden yararlanılarak ayarlanır. Sulama zamanı bitkinin su isteğine bağlı olarak 1 ile 7 gün arasında değişebilmektedir. Burada önemli olan ne zaman ve ne kadar su verileceğinin bilinmesidir.
c) Mini Yağmurlama
Seralarda yetiştirilen bazı ürünlerin sulanmasında mini yağmurlama sistemi kullanılmaktadır. Özellikle sıra bitkisi ve ocaklarda yetiştirilmeyen bitkiler için kullanılması yerinde olur. (Semizotu gibi) Mini yağmurlama sistemleri çok değişik tip ve özelliklerde imal edilmektedir. Bitkiye verilecek suyun miktarı, seranın tipi ve büyüklüğüne göre uygun başlık seçilmelidir.