Serayı yağmur, kar ve rüzgar gibi dış etkenlerden koruyarak sera içinden ısı kaybını azaltan ve ışığı olanaklar ölçüsünde sera içine fazla geçiren saydam bir malzemeyle sera çatısı kaplanır.
Sera kaplama malzemesi cam veya plastiktir.
Seranın yan duvarına da bu malzeme ile kaplanır.
Sera örtü malzemesinde aranan özellikler:
Örtü, güneş ışığını en iyi şekilde geçirmeli, yansıtma, emme ve iletme gibi olaylarla ışık kaybına neden olmamalıdır.
Örtü altındaki ısıyı en üst seviyede tutmalı,
Örtü maliyeti yüksek olmamalıdır.
Örtü malzemesi fazla ağır olmamalıdır.
Monte edilmesi kolay olmalıdır.
Kolay deforme olmamalı, uzun ömürlü olmalıdır.
Işık geçirgenliğini kolay kaybetmemeli, kirlendiğinde kolay temizlenmelidir.
Örtünün iç yüzeyinde rutubet oluşturmamalıdır.
Kolay taşınabilmelidir.
Herhangi bir nedenle bozulma ortaya çıktığında kolay değiştirilebilmelidir.
Seralarda ısı yalıtımı arttırmak için plastik ve cam örtüler birlikte kullanılabilir.
Bu şekilde ısı yalıtımı ile sera içinde %40 a varan enerji tasarrufu olmaktadır.
Çift malzeme kullanma ile seraya giren ışık miktarı tek cama göre çift camda %10 ikinci kat olarak plastik kullanılmasında yoğunlaşma suyu ile birlikte bu oran %20 değerinde azalmaktadır.
CAM
Cam örtü malzemesinin avantajları
Uzun süre kullanılabilirler.
 |
| YEAST Factory |
| Turn-Key DOTP Plant |
Işık geçirgenliği yüksektir.
Kolay temizlenir ve bakım masrafı yoktur.
Cam seralarda verim, plastik örtülü seralara göre daha yüksektir.
Mor ötesi (Ültraviyole) ışıklarından etkilenmez.
Kolay kirlenmedikleri için ışık geçirgenlikleri azalmaz.
Camlarda buğulanma ve nemlenme olmadığından, bitkilerin üzerine su damlaları gelerek bitkilerin hastalanması önlenir.
Cam örtü malzemesinin kaplanması: Örtü malzemeleri ısı ve nemin sera içinden sızmasını engelleyici şekilde kaplanmalıdır. Camın genleşmesi göz önüne alınmalıdır.
Montajda cam macunu kullanılmalıdır. Cam kaplama bindirme veya uç uca ekleme yöntemiyle yapılır.
Bindirmede camların uçları birbiri üzerine 3-
PLASTİK
Plastik örtünün avantajları
Plastikler vurma ve çarpmalara karşı duyarlı değildir.
Paslanmazlar
Ucuzdurlar
İşletme özelliği iyidir.
Kolay temizlenir ve saklanabilirler.
Kimyasal maddelere, özellikle asitlere karşı dayanıklıdır.
Güneş ışığını iyi geçirirler.
Renklendirme özellikleri iyidir.
Biyolojik zararlardan etkilenmezler.
SERALARDA KULLANILAN PLASTİK LEVHALAR
Seralarda Kullanılan plastik levhalar polyester, PVC, Plexicam olarak sınıflandırılırlar:
a) Cam lifleri kuvvetlendirilmiş Polyester Levhalar
Polyester Levhaların özellikleri:
Dalgalı olarak üretilirler.
Dayanıklı ve tamiri kolaydır.
Hafiftirler.
Üst yüzeylerinin kirlenmemesi ve ışıktan etkilenmemesi için bazı kimyasal maddelerle işlenmiştir.
İşlenmeyenler 5-8 yıl, işlenenler ise 10 yıl dayanırlar.
Morötesi ışıkları emerler.
B) PVC LEVHALAR
PVC Levhaların özellikleri:
Bu levhalar piyasada mat ve şeffaf olarak bulunur.
Işık geçirgenliği %85 dolayındadır.
Çivi ile çakılabilirler vidalanabilir ve yapıştırılabilir.
Zamanla ışık geçirgenliği azalır.
Mat olanlar zamanla beyazımsı bir renge dönüşür ve ışık geçirgenliği %30 oranında kaybeder.
Doluya karşı dayanıklı değildirler ve kolayca parçalanabilir.
Kolayca yanabilirler.
C) PLEXİCAM :
Plexicam Levhaların özellikleri:
Boşluklu ve çift katlı olarak üretilmektedirler.
Özel alüminyum ya da çelik malzeme üzerine monte edilirler.
Isı ve nemle genleşmeye uğrayabilirler.
Işık geçirgenliği cama oranla biraz azdır.
Zamanla ışık geçirgenliğinde bir azalma olmaz.
Morötesi ışıkları geçirmezler.
Kolay yanarlar,
Doluya karşı dayanıklıdır,
İşlenmesi, delinmesi, kesilmesi biçilmesi ve yapıştırılması kolaydır.
Plastik örtünün kaplanması: Plastikle seranın kaplanmasında, plastik örtü seranın uzun ve dar ekseni boyunca serilebilir. Plastik örtü pürüzsüz yüzeyli iskelet üzerine çakılmadan önce gerginleştirilip birbiri üstüne bindirilerek ve ince ahşap çıtalarla çivilenerek tutturulur. Çivileme yerine bazı sert plastik, alüminyum veya çelikten yapılan kıskaç ya da mandal kullanılabilir.
OLUKLAR VE DAMLALIKLAR
Sera içinde yoğunlaşan örtü malzemesinden sızarak akan damlaları toplamak için çatı yan duvarın birleştiği yere küçük oluklar yapılabilir.
RÜZGARLIKLAR
Rüzgarlıklar, rüzgar etkisini önlemek için çatı ve yan duvarlardaki kolonlar arasında çapraz çatı elemanları kullanılarak yapılır.
KAPILAR
Kapılar serada yapılacak işler için giriş ve çıkışı sağlar. Kapılar doğal olarak ışığı geçiren sera içinde engel olan şeffaf örtü malzemesiyle kaplanır. Kapılarda genişlik ve yükseklik ihtiyaca göre minimum olmalıdır. Kapılar büyük yapılırsa açılıp kapanma esnasında serada ısı kaybı artar.
Küçük seralarda kapı genişliği 70 -
Büyük seralarda rahat çalışmak için kapı genişliği 180 -
Sera boyunun
Kapılar sera içinden dışarıya doğru açılmalıdır.
PENCERELER
Pencereler, CO2, O2 ısı ve nem kontrolü için havalandırma yapılması için sisteme yerleştirilirler.
Pencereler kapalı durumda dışardan içeriye ışık, içerden de dışarıya ısı geçirmemelidir. Bunun için pencereler şeffaf örtü malzemesi ile kaplanmalıdır.
Doğal havalandırmanın yeterli miktarda olabilmesi için önerilen çatı pencerelerinin toplam alanın sera taban alanının %16-20 arasında olmalı ve bu açıklıklar çevre koşullarına uygun olarak ayarlanabilmelidir. Soğuk bölgelerdeki seralarda çatı pencere alanı daha küçük tutulmalıdır.
Sera pencereleri düzenlenirken havalandırma etkinliğinin maksimum olması Pencerelere ulaşımın kolay olması ve sera faydalı alanının maksimum tutulmasına dikkat edilir.