Patates Sigil Hastalığı Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi
Synchytrium endobioticum
PATATES SİĞİL HASTALIĞI BELİRTİLERİ
Hastalık, kökler hariç tüm toprak altı kısımlarda ortaya çıkmaktadır.
Gövdenin toprakla birleştiği yerler (kök boğazı), yumrunun bitki ile
bağlantı noktaları (stolonlar) ve yumrular enfeksiyon yerleridir.
Bu yerlerdeki
hastalıklı alanların anormal büyümesi sonucu urlar oluşur.
Urlar morfolojik olarak karnabahara benzeyen hiperplastik doku şeklinde
gelişen biçimsiz, tomurcuklanmış yapıdadır.
Boyutları toplu iğne başı
büyüklüğünden yumruk büyüklüğüne kadar olabilir.
Tipik bir ur başlangıçta
beyazdır, kabaca elips şeklinde, ancak yapı olarak genellikle katı olmayıp,
yumuşak ve etli, pürüzlü, yapıdadır.
Yumrudan kolaylıkla kopabilmektedir.
Şiddetli bulaşmalarda yumrunun tamamı gal halini alabilir.
Şiddetli
enfeksiyonlar, yumru oluşumunu önlemek suretiyle patates üretimini tahrip
etmektedir.
Hastalık önemli derecede ürün kayıplarına neden olur, hasta yumrular ya
tarlada veya depoda çürür.
Nadir olarak yaprak ve çiçek enfekte olabilse de hastalanmış patates
bitkilerinin yeşil aksamında hiçbir değişiklik görülmez, tıpkı sağlam bitki
görünümünde olur ve zarar hasada kadar saklı kalır.
Ancak bazen bitki susuz
kalmış gibi canlılıkta bir azalma olabilir.
Hastalık etmeni toprakta çok uzun yıllar canlılığını koruyabilmesi
nedeniyle, bulaşık tarlada çok uzun yıllar patates üretimi yapılamamaktadır.
Bu
gibi alanlar ihraç amaçlı bitki üretiminde ve her türlü üretim materyali
yetiştirmek amacıyla kullanılamaz.
PATATES SİĞİL HASTALIĞIN GÖRÜLDÜĞÜ BİTKİLER
Kültür bitkisi konukçusu patatestir. Domates ve Solanaceae familyasına
bağlı diğer bitkiler ve yabani Solanum türleri etmen tarafından
hastalandırılabilirler.
PATATES SİĞİL HASTALIĞI MÜCADELE YÖNTEMLERİ
Kimyasal mücadelesi tavsiye edilmediğinden, etmenin yayılmasını önlemek
için mutlaka karantina önlemleri uygulanmalıdır.
PATATES SİĞİL HASTALIĞI KARANTİNA ÖNLEMLERİ
Tarlada tek bir bitkide hastalık tespit edilmesi halinde, o tarla
bulaşık olarak kabul edilir.
Bulaşık olduğu belirlenen tarlalarda patates
üretimi ve her türlü üretim materyali (fide, fidan gibi) ve şeker pancarı, soğan
vb. gibi toprak taşıyabilecek bitkiler yetiştirilmemelidir.
Bulaşık tarlalardan elde edilen yumrular kesinlikle tohumluk, sofralık
ve hayvan yemi olarak kullanılmamalı, yakılarak, kaynatılarak (>
80°C suda) veya bulunduğu tarlada derin çukurlara
gömülerek imha edilmelidir.
Bulaşık tarlada kalan yeşil aksam ve yumru artıkları da yakılarak imha
edilmelidir.
Tarla kenarındaki Solanum türlerine ait yabancı otlar temizlenmelidir.
Üreticilerin bulaşık tarlada kullandıkları tarla işleme, çapalama ve
hasat sırasında kullandıkları her türlü araç ve gereç ile hayvanların ayaklarına
ve hasat ettikleri ürünün üzerine yapışan toprakların tarla dışına çıkartılması,
temiz alanların bulaşmasına neden olacağından, bunu önleyici tedbirler
alınmalıdır.
Bulaşık tarlalarda kullanılan her türlü araç ve gereç %5’lik çamaşır
suyu (NaOCl)
ile dezenfekte edilmelidir.
Bulaşık tarlaların etrafındaki alanların koruma altına alınması ve bu
alanlarda patates üretimi yapılacaksa, etmenin ırklarına dayanıklı olduğu resmi
olarak testlenmiş olan patates çeşitleri yetiştirilmelidir.
Bulaşık yumrularla beslenen hayvanlarda, patojen hayvan bağırsaklarında
da canlılığını sürdürebildiği ve hayvan dışkısı ile de yayılabileceğinden,
hastalıklı yumrular çiğ olarak hayvan yemi olarak kullanılmamalıdır.
KÜLTÜREL ÖNLEMLER
Patates üretiminde sertifikalı tohumluk kullanılmalı
Hastalık gübre ile de taşınabildiğinden, çiftlik gübresi güvenilir
yerden temin edilmeli
Tarlada kullanmak amacı ile hastalıkla bulaşık yerlerden tarla alet ve
ekipman mutlaka çok iyi bir şekilde çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir.
PATATES SİĞİL HASTALIĞI KİMYASAL ÖNLEMLER
Bu hastalığa karşı, etkili olmadığı için kimyasal mücadele tavsiye
edilmemektedir.