Pamuklarda Fide Kök Çürüklüğü Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi

Rhizoctonia solani Kühn., Fusarium spp., Alternaria spp, Macrophomina spp., Verticillium spp., Aspergillus niger van Tieghem)
TANIMI
Hastalığa sebep olan sadece bir etmen değildir.
Toprak fungusları dediğimiz etmenlerden biri veya birkaçı bir arada zarar yaparak bu hastalığı meydana getirirler.
Rhizoctonia solani:
Her zaman rastlanabildi organı misellerdir. Miseller başlangıçta seyrek bölmeli, renksiz ve vakuolludur.
Sonradansarımtrak, yaşlandıkça da koyu kahverengine dönüşürler.
Gelişmesi kuvvetlidir ve miseller dik açı teşkil edecek şekilde yan dallar meydana getirirler.
Yan dallar üzerinde boğumun hemen yanında bir bölme bulunur.
Gayri muntazam bir şekilde koyu kahverengi ile siyah renkte sklerotlar oluşturur.
Fusarium spp.:
Fungusun miselleri bölmeli ve dallıdır, dallanma genellikle düzensizdir.
Konidiler doğrudan doğruya konidi taşıyıcıları üzerinde oluşurlar.
Bunlar tek hücreli renksiz mikrokonidi ve 3-5 bölmeli orak şeklindeki makrokonidilerdir.
Bazı ortamlarda mavi veya ten renginde sklerotlar da teşkil edebilir.
Alternaria spp.:
Çok az dallanmış ve genellikle düzgün bir konidi zinciri vardır. Konidiler uzun, koyu esmer renkli, enine ve boyuna bölmelidir ve belirli şekilde dikenlidirler. Bazen çatallı olan bir uzantıları vardır.
Macrophomina spp.
Fungusun genç lifleri kültürde renksiz görülür. 8 mikron kalınlıkta olup, fazlaca dallanırlar ve herbir dal ana dala paraleldir.
Yaşlanmış hiflerin görüşünü biraz daha değişiktir.
Bunların ince bölmeleri ve dik dalları vardır. Bu hifler üstünde 27^C da 2 3 gün içinde sklerotlar oluşur.
Sklerotların şekilleri belirli değildir, oval veya şekilsizdirler.
Verticillium spp.;
Fungusun konidioforları dik, bölmeli uzun ve renksizdir.
Vertisillat olarak dallanmıştır.
Lamba şişesi şeklindeki yan dallar daire şeklinde aynı yerden çıkarlar. Konidiler yan dalların uçlarında meydana gelirler.
Eliptik şekilde, tek hücreli renksiz veya çok hafif renklidirler.
Aspergillus nîger:
Miselyumları dallı bölmeli, kuvvetli, renksiz ve çok çekirdeklidir.
Konidia uzunca bir konidiofor üzerinde meydana gelir.
Görünüşleri tıpkı bir soğan çiçeği biçiminde ve siyah renklidir.
Hastalık etmenleri kışı toprakta ve topraktaki bitki artıklarında misel, skleroti, konidi veya klamidospor gibi değişik şekillerde geçirirler.
Bunlar, bulaşık toprağa yeniden ekim yapıldığında, uygun ekolojik şartlan bulunca yeni çimlenen tohumları enfekte ederler.
Her iki şekilde yeni çimlenen fideye geçen hastalık etmenleri onun toprak yüzüne çıkmasından önce veya çıktıktan sonra ölümüne sebep olurlar.
HASTALIĞIN BELİRTİLERİ
Hastalığın ilk belirtileri yeni oluşmuş kökte görülür. Bu köklerin kabuk dokusu renk değiştirerek yumuşamaya ve çürümeye başlar.
Toprak yüzeyine çıkabilmiş hasta fidelerin kökleri ve kök-boğazı kahverengileşir, incelir, bitki ayakta duramaz, devrilir ve kurur.
Nemin daha az, sıcaklığın daha yüksek olduğu zamanlar hastalık ağır seyrettiğinden fideleri daha yaşlı devrede de yakalayabilmektedir.
Bu aşamada hastalanan fidelerde zarar şekli ise toprak seviyesinin hemen biraz altında kırmızımtrak koyu kahverenginde, bitki sakının içine doğru çökük lekeler şeklindedir.
Bu şekilde zararlanmış fidelerin bir kısmı sonraları kurur. Bir bölümüde havaların ısınması ve nemin azalmasından sonra yüzeysel
kökler meydana getirerek canlılıklarını sürdürürler.
Hastalık bilhassa bulaşık ve nem tutan topraklarda yağışlı ve serin giden yıllarda çok büyük tahribat yaparak pamuk tarlasındaki fidelerin tümünün kök ve kök-boğazlarının çürüyüp ölmesine neden olduğundan, tarlanın yeniden ekilmesini gerektirmektedir.
Hastalık yeniden ekimi gerektirecek seviyede olmadığı zamanlarda ise fide eksilişi nedeniyle tarlada bazı boş alanların kalmasına sebep olmaktadır.
Bu olasılığı karşılamak için de çiftçi gerektiğinden fazla tohum kullanmaktadır.
Bu suretle tohum, ilaç ve işleme masraflarının yükselmesine ve geç ekimden dolayı mahsûl kaybına neden olmak suretiyle büyük ekonomik zararlar oluşturmaktadır.
Ülkemizde pamuk ekimi yapılan bütün alanlarda yaygındır.
KONUKÇULARI:
Biber, patlıcan, domates vs. gibi sebzeler, çeşitli çiçek fidelerinde, meyve çöğürlerinde, tütün, pancar, anason, susam gibi endüstri bitkilerinde zarara neden olmaktadır.
MÜCADELESİ:
Kültürel Önlemler
Pamuk ekimi erken yapılmamalı, toprak sıcaklığı 15 16 "C ye ulaştıktan sonra yapılmalıdır,
Toprağı kuru tutarak hastalık etmenlerinin çoğalmasına engel olan bitkilerle, bilhassa hububatla münavebe yapılmalıdır,
Toprağın kaymak bağlamasına engel olunmalı, bunun için de toprağın kaymağı zamanında kırılmalı ve çok ağır topraklarda pamuk ekiminden sakınılmalıdır,
Pamuk tohumlan derin ekilmemelidir.
KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR ve DOZLARI

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN, BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin

Etkili madde adı ve oranı	Formülasyonu	Doz 100 lt suya	İlaçlama ile hasat arası süre (Gün)
Carboxin%37+Thiramfo37.5	WP	500 g* 600 g**
Carboxin 205 g/1+Thiram 205 g/1	FF	400 ml*** 500 ml * 600 ml**
Chloroneb % 10	TOZ	2 kg
Quintozene (PCNB) % 18	TOZ	2.5 kg
Quintozene (PCNB) % 75	WP	600 g
Quintozene % 10+Captan % 10	TOZ	700 g/dekara
Pencycuron % 20+Captan % 50	TOZ	500 g
Tolclofos-Methyl % 10	TOZ	2 kg

* Az havlı pamuk tohumu
** Çok havlı pamuk tohumu
*** Delinle pamuk tohumu

	AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
	Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı
	AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanılmamalı

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.