Domates Çift Çizgili Virüsü Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi

( Double-striped tomato virus)

DOMATES ÇİFT ÇİZGİLİ VİRÜSÜ HASTALIK TANIMI

Hastalık, Tütün mozaik virüsü ve Patates X virüsünün birlikte yaptıkları enfeksiyon sonucu oluşan önemli bir hastalıktır.
Domates ve patates ürünlerinin birbirine yakın olarak üretildiği yörelerde önemlidir.
Etmenler konukçularında sistemik olarak bulunur, hastalıklı bitki artıklarında ve yabancı otlarda yaşayışlarını sürdürebilirler.
Mekanik olarak, gerek toprak üstünde bitkilerin birbirlerine, gerekse toprak altında köklerin değmesi yoluyla bir bitkiden diğerine geçer.
Domates tohumları virüsü taşır, ayrıca küsküt ile de yayılır.

DOMATES ÇİFT ÇİZGİLİ VİRÜSÜ YAŞAYIŞ

Hastalığın ilk belirtileri tepe yapraklarda oluşan çok sayıdaki koyu kahverengi-siyah nekrotik lekelerdir.
Gövde üzerindeki hafifçe çökük uzunlamasına çizgi şeklindeki belirtiler yaprak sapında da devam eder.
Enfeksiyon büyüme noktasına ulaştığı zaman bitkide ölüm görülür.
Bitkinin tümünde bir bodurlaşma ve yaprakların küçülmesi şeklinde deformasyon oluşur, enfeksiyondan önce gelişmiş olan yaprak ve meyveler normal görünüşlerini korur, ancak genç sürgünler yukarıdaki belirtileri gösterir.
Meyveler üzerinde de önce kabarcık daha sonra çökmüş kahverengi lekeler oluşur.
Hastalığın ekonomik önemi enfeksiyon zamanına ve virüslerin virülent oluşuna bağlı olarak değişkenlik gösterilebilir.
Fakat Patates X virüsünün geç enfeksiyonlarda da ürünü etkilediği saptanmıştır.
Ülkemizde Ege, Akdeniz ve Orta Anadolu Bölgesinde saptanmıştır.

DOMATES ÇİFT ÇİZGİLİ VİRÜSÜ KÜLTÜREL ÖNLEMLER

Domates ve patates ürünleri bir arada yetiştirilmemelidir.
Hastalıklı olduğundan şüphe edilen bitkiler sökülüp yakılmalıdır, civarındaki yabancı otlarla mücadele edilmeli, özellikle küsküt görülünce derhal sarıldığı bitkiyle birlikte sökülüp yakılmalı, en küçük parçanın kalmamasına özen gösterilmelidir.
Bakım işlemlerinden önce eller bol sabun ve su ile yıkanmalıdır.
Ekim nöbeti aşağıdaki gibi uygulanmalıdır.
Birinci yıl: Domates, biber, patlıcan, hıyar, kabak, patates
İkinci yıl: Havuç, soğan, sarımsak, ıspanak, kereviz
Üçüncü yıl: Bakla, bezelye, fasulye
Dördüncü yıl: Karnabahar, lahana, turp, marul, pırasa
Sertifikalı tohum kullanılmalıdır.

DOMATES ÇİFT ÇİZGİLİ VİRÜSÜ KİMYASAL MÜCADELE

Hastalık etmenine karşı doğrudan bir kimyasal mücadele yoktur; ancak bu etmenin vektörleri olan emici böceklere karşı mücadele yapılması hastalığın taşınmasını önlemek yönünden yararlıdır.
Hastalık etmeni ile mücadelede; bitki artıkları topraktan uzaklaştırılmalıdır.
Tarlada çalışırken sigara içilmemelidir.
Bıçak kullanılıyorsa hasta bitkiden sonra sağlam bitkileri kesmek için bu bıçak dezenfekte edilerek kullanılmalıdır.
Çeşitli ülkelerde domates bitkilerini virusten korumak amacıyla zayıf bir ırkı (bu amaç için MB 16 ırkı ılımlı ırk olarak izole edilmiştir) ile aşılama yapılarak şiddetli ırklara karşı bitki korunmaktadır.

KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.