Buğday ve Arpada Kök ve Kök Boğazı çürüklüğü Tanımı, zarar verdiği bitkiler, kontrolü, mücadelesi

Fusarium spp. Bipolaris sorokiniana (Sacc.)

Hastalık Belirtisi

Buğday ve arpada kök ve kök boğazı yanıklığına neden olmaktadır.
Kurak geçen uzun ilkbahar periyodundan sonraki yağışlarda şiddetli hastalık oluşturur.
Oksijenin yetersiz olduğu ağır topraklarda ve zayıf topraklarda hastalık daha fazla ortaya çıkar.
Bitkilerin alt yaprak kınlarında sap ve boğumda bal rengi bir görünüm olur.
Bazı dönemlerde
bitki gelişme döneminin ortasında bitkiler ve kardeşlerinde veya fide döneminde sararma ve ölüm meydana gelir.
Hastalıklı bitkilerin başakları bükülür bazı başaklarda tane oluşmaz .
Hastalık için uygun şartlar oluştuğunda üründe %50 veya daha fazla kayıplara neden olur.
Bitkilerde tüm gelişme dönemlerinde ve tüm organlarda hastalık meydana getirmektedir.
Bu nedenlerle tane ölümleri, fide yanıklığı, kök ve kökboğazı çürüklüğü; yapraklarda noktalar halinde nekrotik lekeler; başakta kavuz ve tane yanıklığı, embriyo kararmasına ait belirtiler meydana getirmektedir.
Hastalık kök ve kök boğazında meydana getirdiği lekeler koyu veya soluk kahverengi görünümdedir.
Bitkilerde gelişme geri kalır.
Hastalıklı bitkiler donuk, mor veya koyu yeşil bir renk alır.
Bitkilerin kök sistemleri daha kısa olur ve kökleri kahverengi bir görünüm alır.
Bitkilerin saplarında kenarları belirgin oval lekeler oluşur.
Hastalık buğdayın çeşitli gelişme dönemlerinde etkili olur.
Bu nedenle bitkilerde fide yanıklığı, kök ve kökboğazı yanıklığı ile sap çürüklüğü de meydana getirir
Genç yaprak kınlarında, daha sonra da bitki sapında hastalığın tipik belirtisi olan donuk oval Bitkiler bu çürük kısımlardan kıvrılmakta ve çeşitli yönlere doğru gelişigüzel yatmaktadır.
Ayrıca hasat döneminde boş başaklar ve cılız, buruşuk tanelerin oluştuğu başaklar göze çarpmaktadır.

Hastalığın Görüldüğü Bitkiler

Hastalık etmenleri buğdaygil bitkilerinin çoğunda hastalık oluşturabilir.
Bunların başında buğday, arpa ve diğer Hordeum türleri ile Triticale, yulaf ve çavdar gelmektedir.

Mücadele Yöntemleri

Kültürel Önlemler
Dayanıklı çeşitlerin ekimi tercih edilmelidir. Erkenci çeşitler hastalıklara geççi çeşitlerden daha fazla duyarlıdır.
İyi bir toprak işlemesi uygulanmalı, ekim derinliği ve toprak tavı uygun olmalıdır.
Ekimden önce topraktaki yeşil bitki ve bitki artıklarını yok etmek amacı ile toprak işlemesi yapılmalı ya da herbisit uygulaması ile ortadan kaldırılmalıdır.
İyi bir gübreleme ile bitkide dayanıklılık oluşması sağlanmalıdır.
İz elementlerin eksikliği giderilmelidir.
Hastalığın yoğun olduğu tarlalarda bu etmenlerin konukçusu olmayan bitkilerin yanında yulafta ekilebilir.
Yulaf bu etmenlerin saldırısına hassastır ancak bu funguslar yulaf içinde çok yavaş geliştiği için kısa sürede yok olmaktadır.
Hastalık için 2-3 yıllık rotasyon uygun olur.
Dayanıklı çeşitlerin yetiştirilmesi önemlidir.
Anızların gömülmesi hastalığın seviyesini düşürür.
Kimyasal Mücadele
Tohumluk ekiminden önce tohum ilaçlarından biriyle ilaçlanmalıdır.

KİMYASAL MÜCADELEDE KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI

ÖNEMLİ NOT

Bahçenizi her ilaçlamanızda eğer sulama veya ilaçlama suyunuzun pH sı 8 - 8.5 ise muhakkak wet yayıcı yapıştırıcı kullanınız.
(Ülkemizin birçok yöresinde toprak ve su pH sı 8- 8.5 hatta 9 a kadar çıkmaktadır.)
Üretilen bütün ilaçlar 6 - 7 pH aralığına göre üretilmektedir.
En Kaliteli ilaçlar dahi 6 ila 15 dakika arasında, % 30 varan oranlarda etkisini kaybetmektedir. (Kesilmiş yoğurt örneği gibi)

BİTKİNİZE AÇ KARNINA İLAÇ VERMEYİN

BİTKİ BESLEME Bitki besini ile birlikte ilaç verin
Buda ilacınızın etkisinin azalmasına neden olacaktır.
Bu nedenle bizim tavsiyemiz holderinize, tankınıza veya sırt pompanıza,

TANK SIRALAMASI Sırasıyla (SIRALAMAYA BOZMAYIN)

1	PH DÜŞÜRÜCÜ- YAYICI YAPIŞTIRICI	İlaçlama suyunun PH sını düşürür, ilacın bozulmasını önler. İlaçlar bitkiye uygulandıktan sonra ilacın yaprağa yayılmasını sağlar, yapraktan akmasını önler.
2	ORGANİK GÜBRE	Bitkinin düzgün ve dengeli beslenmesini sağlar. Meyvelerin albenili, parlak, renkli, iri, dayanıklı, sert, ağır, lezzetli ve hoş kokulu olmalarını sağlar.
3	İNSEKTİSİT	BÖCEK İLACI Zararlı dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
4	FUNGUSİT	MANTAR İLACI (Ayrı bir kapta karıştırdıktan sonra) Hastalık dönemine göre, sayfanın en altındaki zararlılara karşı, bir ilaç kullanın. İlaçların kullanma - hasat sürelerine dikkat edin.
5	DİĞER	Teknik elemanlarımızca önerilen diğer iz elementler.

Mümkün olduğunca hepsini bir arada kullanmaya çalışın, maliyetleri düşürün.

AŞAĞIDAKİ ÜRÜNLERİ HER SENE DÜZENLİ KULLANIN

KİREÇ ÇÖZÜCÜ	Sezon başında kireçli topraklarda muhakkak kullanılmalı. Kılcal köklerin etrafını sarmış kireç kaymak tabakasını yok eder.	DÖNÜME 1 KG damla sulama ile
KÖKLENDİRİCİ	Hücre bölünmesini hızlandırır. Dolayısıyla, bitkinin büyümesi ve gelişmesi de hızlanır. Kök oluşumunu ve gelişimini hızlandırır. Köklerİ kuvvetlendirir. Köklerin, özellikle uzunlamasına, büyümesi ve gelişmesi üzerine uyarıcı etkisi vardır.
ORGANİK GÜBRE	Çiçeklenmeden önce 1. uygulama, meyve tutumunda 2. uygulama, hasattan 45 gün önce 3. uygulama yapılır Gereksinim duyulan bütün dönemlerde 300 gr / 100 lt su ile olmak üzere 2 uygulama.	200-300
DEMİRLİ GÜBRE	En sık görülen bitki besin noksanlığıdır. Toprak olumsuzlukları bitkilerin, toprakta olan demiri kullanmasını engeller Toprak analizlerini mutlaka yaptırın	125-150 cc
POTASYUMLU GÜBRE	Ürünün RENK ve AROMA sını AĞIRLIK ve KALİTE sini İRİLİK ve SERT liğini belirleyen potasyumu yüksek oranda içerir. Özellikle meyve ve sebze yapraklarında görülen yaprak kenarındaki kurumayı önler ve ürün artışını sağlar.
DAMLA SULAMA	AZOT, FOSFOR, DENGELİ, POTASYUM Her dönem düzenli kullanılmalı. Bitkinin NPK sı karşılanmalı	2-3 kg

ÖN KARIŞIMLA KONTROL EDİNİZ

Her ilaçlamada gübre muhakkak kullanılmalıdır.
Gübreler bitkilerin strese girmesini önler. Bitkilerin mikro element ihtiyaçlarını karşılar.
Meyve tutumunu ve meyvelerin kalitesini arttırır.
Gübrelemede esas, toprak ve yaprak analizlerinin yapılmasıdır. Buna göre de eksikler giderilmelidir.