Meyve ağaçlarının gübrelenmesinde dikkate alınması gereken faktörler

İklim Faktörleri
a. Isı Faktörleri
Mevcut bilgiler ışığında diğer gelişim faktörlerinin uygun olması durumunda ısının gündüz yüksek, gece düşük olduğu yerlerde daha fazla gübre kullanılması gerekmektedir.
b. Işık Faktörleri
Işık gübreleme ilişkisi özellikle gölgede yetiştirilen bitkiler için önemlidir.
Böyle bitkilerde birim alana düşen karbonhidrat miktarı azalacağından daha az gübre verilmesi gerekir. Işık yoğunluğu arttıkça verilmesi gereken gübre miktarıartırılmalıdır.
c. Yağış Faktörü
Su faktörü ile gübreleme arasında çok önemli bir ilişki vardır.
Verilen besin elementlerinin çözünüp bitkiye yararlı hale gelebilmesi, bitki tarafından alınabilmesi ve bitki bünyesinde taşınabilmesi suya bağlıdır.
Bu yüzden suyun yetersiz olduğu yerlerde verilecek gübre miktarının da ona göre ayarlanması gerekir.
Aksi halde ekonomik kayıplar söz konusu olur.
4.2. Toprak Faktörleri
a. Toprağın verimlilik derecesi
Gübreleme yapılmadan önce toprakların verimlilik durumlarının belirlenmesi ve bitki ihtiyaçları da dikkate alınarak verilecek gübrenin belirlenmesi gerekir.
b. Toprak reaksiyonu
Besin elementlerinin bitkiler tarafından alınabilmesi için toprak pH’sı çok önemlidir.
Besin elementlerinin en rahat alınabileceği toprak pH’sı 6-7 arasındadır.
Şekil 1’de besin elementlerinin alınabilirliği ile toprak pH’sı arasındaki ilişki görülmektedir.
c. Toprağın su kapsamı
Yukarıda su faktörü anlatıldı. Ancak burada toprağın tekstürüne bağlı olarak bünyesinde hapsettiği su miktarının öneminden bahsedilecektir.
Örneğin kumlu topraklarda fazla su da verilse tutulamayacağından pek bir önemi yoktur.
Öte yandan aşırı killi topraklarda su çok kuvvetle tutulduğundan mevcut sudan bitkiler yararlanamayabilir.
Tablo 6’da toprak yapısına göre yararlı su miktarları görülmektedir.
Tablo 6. Toprak yapısına göre yararlı su miktarları (Özbek, 1981).
Toprak Yapısı Tarla Kapasitesi (1dm3’deki su) (g) Solma Noktası (1dm3’deki su) (g) 150 cm derinliğindeki alınabilir su (mm)
Kum 100 30 105
Tınlı Kum 200 80 180
Kumlu Tın 300 120 270
Tın 350 150 300
Killi Tın 400 220 216
Kil 450 300 150
Uygulanan toprak işleme sistemi
Meyve ağaçları dikildikleri toprakları uzun yıllar işgal eder. Bu sebeple düzenli toprak işleme yapılamaz.
Özellikle dikimin ilk yıllarında tarla yabancı ot mücadelesi açısından işlenmelidir. Ancak meyve bahçelerinde derin toprak işleme yapılmamalıdır.
Çünkü derin işleme kılcal köklere zarar verebilir.
Gübreleme açısından özellikle fosfor ve potasyum toprak işlenerek veya bant şeklinde açılarak kök bölgesine yakın olacak şekilde verilmelidir.
Eğer işlenmeden verilirse verilecek gübre miktarı artmaktadır.