Rüzgâr erozyonu
Rüzgâr erozyonu sonucu verimli toprakların kaybı, buharlaşmanın hızlanmasıyla
toprak emliliğinin azalması, bitki büyümesinin yavaşlaması, ulaşımın aksaması ve
verimin düşmesi olumsuzluklarını ortaya çıkarmaktadır.
Taşınan kum ve verimsiz
toprak, üretken tarım topraklarını kaplayarak, tarım yapılamaz hale
getirmektedir.
Rüzgâr erozyonu en şiddetli olarak; bitki örtüsünün fakir,
iklimin kurak olduğu İç ve Doğu Anadolu'da görülür.
Rüzgâr erozyonu bitki
örtüsünün fazla olmadığı yerlerde çok etkilidir.
Rüzgâr erozyonu üç farklı
şekilde meydana gelmektedir.
Bunlar,
Hava akımı ile uçma
Yüzeyde sürüklenme
Sıçrama
Hava akımı ile uçma,
Hava akımının etkisiyle çapları
0,1 mm den daha küçük olan toprak parçaları yüzeyden
yükselerek rüzgarın etkisiyle harekete geçerler.
Bu şekilde yüzeyden yükselen
toprak parçaları bulundukları yerlerden daha farklı bölgelere kadar uçarak
toprağın taşınımına sebep olurlar.
Bu yolla taşınan toprak parçaları yüzlerce
kilometre taşınabilirler. Bu şekilde taşınımın önüne geçilebilmesindeki en
önemli faktör bitki örtüsüdür.
Bitki örtüsü rüzgarın etkisini azaltacağı gibi
toprak parçalarının çarparak uzaklaşmasını da engeller.
Yüzeyde sürüklenme,
Rüzgârın etkisi ile harekete geçmiş ancak boyutları sebebiyle yüzeyden fazla
yükselemeyen toprak parçacıkları yüzeyde sürüklenerek taşınırlar.
Bu şekilde
taşınan toprakların çapları 0,5 mm ile 1mm arasındadır.
Sıçrama ile taşınan
toprakların çarpması bu toprak parçalarının hızlarını arttırmasına neden olur.
Aynı zamanda çarpışan parçaların çapları küçülerek taşınımları kolaylaşır.
Sıçrama,
Toprağın bazı parçaları rüzgar etkisi ile yükselip rüzgâr doğrultusunda
yükselmeye başlar.
Bu toprak parçaları hava akımıyla uçan parçalar kadar küçük
değilse belirli bir yükseklikten sonra rüzgarın da etkisini yitirmesi ile yere
doğru düşerler.
Bu şekilde sürekli sıçramalar ile toprak taşınımı olması
durumunda buna sıçrama ile taşıma denilir.
Bu tipteki rüzgar erozyonuna maruz
kalan toprak çapları 0,1 mm ile
0,5 mm arasındadır.