Botanik - yapraklar neden sonbaharda kırmızıya döner?
Araştırmalara göre sonbahar yapraklarındaki kırmızı pigmentler ağaçları sonbahar
mevsiminin zararlı güneş ışınlarından ve böceklerden koruduğunu ortaya
çıkardı.Sonbaharda bazı ağaçların yaprak renkleri sarı, turuncu ve kırmızıya
dönmekte. Parlak renkler gerçekten can alıcı güzellikte.
Fakat peki bu renklerin
gizli bir görevi var mı?
Wisconsin Üniversitesi'nden bir yaprak fizyolojisti ve özellikle kırmızı
yapraklarla ilgilenen bir profesör "Bill Hoch" şöyle diyor "Doğa o kadar
verimli, o kadar düzenlidir ki bir şeyi nedensiz asla yapmaz.
Her şeyin bir
sebebi vardır doğada ve biz de bundan yola çıkarak aslında sonbahar
yapraklarının kırmızı pigment üretmesinin altında bir şeyler yattığınıdüşündük
ve araştırmalar sonucu bunu kanıtlar nitelikte sonuçlara vardık."
Yılın büyük bir zaman diliminde yeşil yapraklar güneş ışığını bitkiler için
besin kaynağına çevirme konusunda görevliler.
Sonbahar geldiğinde ise ağaçlar bu
yeşil pigmentleri ve besinleri parçalayarak ihtiyaçlarını karşılarlar.
Ağaçların
yapraklarının renkleri değiştikçe ve döküldükçe, besinler ağaç köklerine düşer
ve ilkbaharda tekrar kullanılmak üzere depolanır.
Bill Hoch'un aklındaki düşünce
ise bazı ağaçların bunu yapraklardaki besini güneş ışığından da korunmak için
yapıyor olabileceği idi.
Bu ilişkiyi bulabilmek için kırmızı pigment üreten bir ağaç türü ile kırmızı
pigment üretme özelliği olmayan bir ağaç türü üzerine bir araştırma
yürütmüş.
Kırmızı pigmente sahip olmayan ağaçların yapraklarının sonbahar güneşi
ile daha fazla yıprandıklarını ve yapraklarında bulunan besinleri yeniden
kullanma oranının kırmızı pigmente sahip olan ağaçlara göre daha az olduğuna
ulaşmış.
Bir başka araştırma ise kırmızı pigmentlerin başka bir işlevi üzerine, ağacı
böceklerden koruma gibi bir işleve sahip olup olmadığı üzerine yapılmış.
Sonuç
olarak yaprak fizyolojisti olan Wisconsin Üniversitesi'nden Bill Hoch bize
tekrardan "doğada aslında her şeyin bir sebebi vardır" sloganını hatırlatarak,
ağaçların besinleri kış boyunca köklerinde korumak için yapraklarının bir tür
güneş kalkanı olarak kırmızıya döndüğü ve döküldüğü üzerine araştırmalar
yapmıştır.
Yaptığı araştırmalar kırmızı pigmentin kışın besinlerinin korunması
üzerine önemli rol oynadığını ve o olmadan bitkilerin besinlerini depolama ve
kullanma konusunda kırmızı pigmente sahip olan ağaç yapraklarına göre daha az
verimli olduklarını göstermiştir.
Tabi bir de bunun yanında bu dökülen
yaprakların bir nevi böceksavar görevi gördüğüne dair bulguları da unutmamak
gerekir.