Botanik - Yaprakların görevi

Bitkilerin yeşil saplarında fotosentez hücreleri olduğu halde, asıl görev yapraklara düşer.
Yaprakların su geçirmez kültikül tabakasını oluşturan epidermi (deri) tabakası vardır. Bu dış zarın alt yanı delik deliktir.
Deliklerin her birinin bir çift koruyucu hücresi vardır.
Bu hücreler epidermi hücrelerinden basınçla gelen su ile dolar ve deliklerin açılmasını sağlar.
Ufak deliklerden gün boyunca karbondioksit girer ve oksijen dışarı atılır.
Yaprağın içinde su buharının yoğunlaşması, havadaki yoğunlaşmadan daha çoktur.
Böylelikle, ufak gözenekler açıldığında yaprak kurumaya başlar.
Gerekli nem, damarlar aracılığıyla sağlanır.
Yaprağın sulama sistemini oluşturan damarlar, su ve erimiş tuz gereksinimini gövdetiplerinden elde eder.
Yaprağın epiderma tabakası içinde uzun hücrelerin oluşturduğu sıralar vardır.
Bunlar tıpkı bahçe çitleri gibi epiderma tabakasına dik açıda yer alır.
işığa duyarlı kloroplast maddesiyle kaplı olup hücrelerarası hava boşlukları vardır ve gözeneklere bağlıdır.
Hücrelerin alt ve üst tabakaları arasında, daha az kloroplast maddesi içeren daha biçimsiz hücreler vardır.
Aralarında oluşan hava boşlukları daha geniştir ve yaprağın özüne süngerimsi niteliğini verir.
Hava boşlukları, kara bitkierinin yeryüzünü sarmasıyla elde ettikleri ilk özelliktir.
Hava boşlukları ve yaprak damarları aracılığıyla bitkilerin tüm kısımları hava ve suyla dolar.
Bu temel maddeler de, fotosentez işleminin hammaddeleridir.
Yüksek yapılı bitkilerin ana bölümlerinden biri.
Yaprakların temel ödevi fotosentez yoluyla besin üretmektir.
Kökler aracılığıyla topraktan alınan su ve madensel tuzlar, yapraklarda güneş ışığı ve karbon dioksit yardımıyla organik maddelere dönüştürülür.
Su ve madensel tuzlar yapraklara iletim borularıyla taşınır ve yaprak yüzeyine dağıtılır (damarlar).
Havanın karbon dioksidiyse özellikle üst yüzeyde toplanmış gözenekler (stomalar) aracılığıyla alınır.
Stomalar ayrıca su buharının atılmasını da sağlar.
Fotosentez, kloroplast adı verilen ve klorofil taşıyan küçük cisimciklerde gerçekleşir.
Yaprağın yeşil rengini veren de bunlardır.
Aşırı su kaybını önlemek için yapraklar, su geçirmez bir tabaka, çoğunlukla da kutikulayla kaplanmıştır.
Bazı su bitkilerindeyse kutikula bulunmaz.
Bir yaprak dıştan içe doğru şu tabakalardan oluşur: kutikula, epidermis hücreleri ve aralarında yer alan stomalar; palisat parankiması hücreleri ve sünger parankiması hücrelerinden oluşan mezofil; mezofil hücreleri arasında yer alan soymuk ve odun borularından oluşan iletim demetleri (damarlar).
Bir yaprak başlıca iki kısımdan meydana gelir: yaprak ayası ve sapı.
Kimi yapraklarda ayrıca yaprak sapının dibini örten bir kın ve yine sapın dibinde yer alan yaprakçıklar da bulunabilir.
Yapraklar, damarlarının dizilişine (paralel, tüysü vb.), yaprak kenarlarına (düz, dişli, parçalı vb.), yaprak biçimine (yumurtamsı, yürek biçiminde vb.), yaprak dizilişine (basit, bileşik vb.) ve yaprakların gövdeye bağlanışına (saplı, sapsız vb.) göre gruplara ayrılırlar.
Bazı bitkilerin yaprakları fotosentez dışında görevler de yaparlar.
Örneğin kaktüs yaprakları besin ve su deposu ödevini görür.
Güneşgülü gibi bazı bitkilerin yaprakları böcek kaparlar.
Soğan bitkisinin etli tabakaları da besin depo eden ve tohum tomurcuğunu koruyan yapraklardan başka bir şey değildir.
Çiçekler de özel görev almış yapraklardır.