ALGLER
Toprak algleri mikroskobik, klorofil içeren organizmalar olup çoğunluk
mavi-yeşil algler, sarı-yeşil algler, yeşil algler grubunu kapsarlar.
Yüksek bitkilerin gelişemediği çoğunluk çıplak ve verimsiz alanlarda primer
kolonizasyon algler tarafından oluşturulur.
Bazı türler toprak yüzeyini
(özellikle bitkilerin sürekli zemin örtüsü sağlamadığı alanlarda ) toprak
oluşumuna katkıda bulunacak şekilde stabil duruma getirirler.
Algler tarafından
stabilize edilen toprak katmanları, özellikle nemli koşullarda yüksek bitki
tohumlarının çimlenebileceği bir zemin sağlamaktadır.
Bu organizmalar fotoototrofik beslenme gerçekleştiren klorofilli ve toprak
ekosisteminde “üretici” grubu oluşturan organizmalardır.
Fotosentetik mekanizma önceden oluşmuş organik maddeye bağımsız kılan bir
özelliktir.
Genellikle alglerin toprak yüzeyinde çoğalması yüzeyden 1 mm kadar derinliktir.
Mavi-yeşil algler içinde atmosfer azotunu fikse eden önemli cinsler
bulunmaktadır.
Algler doğal ekosistemde azot girdisi bakımından önemli rol
oynamakla kalmaz aynı zamanda tarım alanlarında da bu işlevi sonucu verimliliğe
katkıda bulunurlar.
Azot fikse eden alglerle yapılan aşılamalar yanında fosfat
ve kireç uygulamalarının hem ürün artışı ve hem de azot kazancı bakımından
olumlu etki yaptığı da gözlenmiştir.
Yüksek bitkilerle simbiyotik olarak yaşayabilen bazı azot fikse edici türlerin
toprak azotuna dolaylı olarak katkıda bulunduğu belirtilmektedir.
Toprak algleri
tarafından fiksasyon sonucu aminoasit-N halinde bünyede bulundurulan azot
formları ya organizma canlıyken difüzyon ile veya ayrışma olayı sonucu çevreye
aktarılır.
Tarım topraklarında kurak bir dönemden sonra nem düzeyinde yeniden bir
artış bu tür aminoasitlerin iki hafta içinde toprakta mineralize olmasını
sağlamaktadır.
Böylece alg ve liken gibi organizmaların toprak yüzeyinde
kolonize olması, toprak azot bilançosu için devamlı bir kaynak sağlamaktadır.
Alglerin azot kapsamları yüksek bitkilerden çok daha fazladır.
Azot bağlayan
mavi-yeşil alglerde diğer azot bağlayan organizmalarda olduğu gibi, toplam azot
kapsamı kuru ağırlık yüzdesinin % 7-8’i arasında değişmektedir.
Bu organizma
dokularının C/N oranları da 10/1 düzeyinde oldugundan mineralizasyonları hızlı
olmaktadır ve serbest azot formları ortaya çabuk çıkmaktadır.
Mavi-yeşil alglerin özellikle çeltik tarlalarında önemli ekonomik rolleri
bulunmaktadır.
Yağmurlu dönemlerde nemli pirinç tarlalarında azot miktarının
15-50 kg/ha düzeyleri arasında değiştiği belirtilmektedir (Haktanır ve Arcak,
1997).